Τα συμπτώματα και η αντιμετώπιση της ψυχωτικής κατάθλιψης

Της Μυρσίνης Κωστοπούλου

Τι είναι και πώς εκδηλώνεται η ψυχωτική κατάθλιψη; 

Η ψυχωτική κατάθλιψη είναι ένας υπότυπος της μείζονος κατάθλιψης που εμφανίζεται και με συμπτώματα ψύχωσης, όπως οι παραληρητικές ιδέες (ψευδείς πίστεις) ή/και οι ψευδαισθήσεις (

Ο ασθενής μπορεί να πιστεύει ότι είναι κακός άνθρωπος, ότι του αξίζει να τιμωρηθεί, να πεθάνει, ότι οι σκέψεις δεν είναι δικές του, ότι οι άλλοι μπορούν να ακούσουν το περιεχόμενό τους κ.λπ. Βλέπει επίσης πράγματα ή ακούει φωνές που στην πραγματικότητα δεν υπάρχουν (ακούει λ.χ. μία φωνή να του λέει ότι «ο Θεός θα σε τιμωρήσει που είσαι ανάξιος και αμαρτωλός»). Αν αναγνωρίσει ότι οι σκέψεις και τα βιώματά του δεν είναι αληθινά, νιώθει άγχος και ντροπή.

Η καταθλιπτική διάθεση, το υψηλό άγχος, η διέγερση και η ευερεθιστικότητα όπως και το αίσθημα αναξιότητας και ενοχής είναι χαρακτηριστικά. Η πίστη ότι ο κόσμος γύρω του τού δημιουργεί υψηλές προσδοκίες και δυσκολίες, καθώς και η έλλειψη ελπίδας για το μέλλον, είναι πτυχές της ψυχωτικής κατάθλιψης.

Ακολουθούν έλλειψη ευχαρίστησης, αδυναμία συγκέντρωσης, αναποφασιστικότητα και συγκεχυμένη μνήμη καθώς και συχνές ευχές θανάτου που μπορεί να οδηγήσουν κάποιους ασθενείς σε πραγματικές απόπειρες αυτοκτονίας. Ο ασθενής χάνει επίσης τον ύπνο του, την όρεξή του για φαγητό και το σεξουαλικό του ενδιαφέρον, ενώ νιώθει έντονη κόπωση και σταδιακά απομονώνεται από τον κόσμο καταλήγοντας να παραμελεί τον  εαυτό του. 

Ποια είναι τα αίτια της ψυχωτικής κατάθλιψης και ποιες οι ενδεδειγμένες θεραπείες; 

Ενας στους πέντε ασθενείς με κατάθλιψη μπορεί να εκδηλώσει και ψυχωσικά συμπτώματα στην πορεία της νόσου του. Οι ασθενείς με οικογενειακό ιστορικό κατάθλιψης ή ψυχωσικής διαταραχής είναι πιθανότερο να νοσήσουν.

Ως εκλυτικοί παράγοντες λειτουργούν σημαντικά βιώματα ζωής, όπως οι πραγματικές και συμβολικές απώλειες (χωρισμός, διαζύγιο, αρρώστια, αποχωρισμοί, θάνατος) που καθηλώνουν το ευάλωτο άτομο σε μια κατάσταση ενοχής, ευθύνης ή συγκαλυμμένου θυμού και παρεμποδίζουν τη δυνατότητα προσαρμογής του στη ζωή του.

Σημαντικοί προδιαθεσικοί παράγοντες είναι οι χρόνιες αρνητικές, καταθλιπτικές στάσεις και πεποιθήσεις απέναντι στον εαυτό, τη ζωή, το παρελθόν, το μέλλον και τον κόσμο, καθώς και η χαμηλή αυτοεκτίμηση (λ.χ. «αν δεν πετυχαίνω πάντα, τότε δεν αξίζω» ή «όταν κάτι δεν πάει καλά, τότε μόνο εγώ φταίω»).

Η άμεση επίσκεψη σε ψυχίατρο και η έγκαιρη φαρμακευτική αγωγή με αντικαταθλιπτικά και αντιψυχωσικά φάρμακα σε συνδυασμό με μια ολοκληρωμένη ψυχοθεραπευτική παρέμβαση αποτελούν την ενδεδειγμένη θεραπευτική λύση.

Η Μυρσίνη Κωστοπούλου είναι ψυχολόγος - ψυχοθεραπεύτρια (PhD), myrsini.kostopoulou@gmail.com

Πηγή : ΤΑ ΝΕΑ Ένθετο Υγεία

Η χρόνια φοβία με τον κόσμο

Της Μυρσίνης Κωστοπούλου

Είμαι γυναίκα ηλικίας 24 ετών και από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου πάσχω από φοβία με τον κόσμο. Ο φόβος μου με αποδυναμώνει και κάθε φορά που έρχομαι σε επαφή με κόσμο φεύγω. Οποιαδήποτε προσπάθεια εκλογίκευσης από τότε που ήμουν παιδί μέχρι σήμερα, έχει πέσει στο κενό. Η μητέρα μου από μικρή μου έλεγε να μην φοβάμαι και με πίεζε σχεδόν με βία. Ο πατέρας μου παθητικός και φοβικός ο ίδιος αλλά πάντα με τον μανδύα της δύναμης λόγω του ρόλου του. 

Το πρόβλημά σας ονομάζεται κοινωνική φοβία και είναι μία αγχώδης διαταραχή που οδηγεί σε έντονο φόβο και ντροπή όταν το άτομο συναναστρέφεται με  κόσμο ή νιώθει ότι πρόκειται να κριθεί από άλλους.

Η φοβία σας λόγω της χρόνιας φύσης της έχει «παραλύσει» ένα κομμάτι της προσωπικότητάς σας και της δυνατότητάς σας να λειτουργείτε και να νιώθετε ελεύθερη στην καθημερινότητά σας.

Πιθανώς μάθατε να φοβάστε στην παιδική σας ηλικία μέσω αναπαραγωγής και μιμητισμού φοβιών που είχαν οι γονείς σας, είτε μετά από ένα αρνητικό και πιεστικό για εσάς γεγονός στο οποίο νιώσατε ευάλωτη που εμπεριείχε ανθρώπους και συνδέθηκε μέσα σας με φόβο.

Υποθέτω ότι η μητέρα σας ήταν ο «δυνάστης και ο εξολοθρευτής» του μη αποδεκτού φόβου σας και με την απόλυτη κυριαρχία  πάνω σε αυτόν. Ο πατέρας σας με μια ημιπαθητική στάση, φοβική μεν αλλά ταυτόχρονα υποδυόμενος τον ρόλο του προστάτη.

Διπλά και αντιφατικά μηνύματα ως προς τι περίμεναν οι γονείς σας από εσάς.

Τα  παιδιά με φοβίες ανακουφίζονται όταν νιώθουν ότι οι γονείς τους σέβονται τον φόβο τους, ένα  «καταλαβαίνω, θα περάσει, είμαι δίπλα σου» μπορεί να λειτουργήσει λυτρωτικά.

Είναι βασανιστική η επίγνωσή σας ότι ο φόβος σας είναι υπερβολικός ωστόσο νιώθετε τόσο ευάλωτη απέναντί του. Η αποφυγή των κοινωνικών καταστάσεων για να περιφρουρήσετε την ασφάλειά σας περισσότερο τον φόβο σας.

Παρενέργειες είναι η σταδιακή απώλεια της αυτοπεποίθησης, της διεκδικητικότητας όπως και η κοινωνική απομόνωση και η  κατάθλιψη.

Οι φοβίες ανταποκρίνονται θετικά σε έναν κύκλο γνωσιακής-συμπεριφορικής θεραπείας, όπου τροποποιούνται οι αρνητικές σκέψεις που διατηρούν τον φόβο σας και γίνεται μια  σταδιακή έκθεση σε καταστάσεις όπως μέρη με κόσμο, συμμετοχή σε παρέες, καταστάσεις όπου θα κινητοποιηθείτε να πάρετε το λόγο, να ανοιχτείτε ακόμη και να διεκδικήσετε.

Η Μυρσίνη Κωστοπούλου είναι διδάκτωρ Κλινικής Ψυχολογίας-ψυχοθεραπεύτρια, emailmyrsini.kostopoulou@gmail.com, twitter @myrsi1

Πηγή : ΤΑ ΝΕΑ Weekend

Επιμέλεια: Ρούλα Τσουλέα

Η σχιζοφρένεια δεν είναι μία ασθένεια, αλλά αποτελείται από οκτώ διαφορετικές γενετικές διαταραχές, κάθε μία εκ των οποίων έχει τα δικά της ξεχωριστά συμπτώματα, σύμφωνα με μία νέα μελέτη.

Επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο της Ουάσινγκτον, με επικεφαλής τον καθηγητή Ψυχιατρικής δρα Σ. Ρόμπερτ Κλόνινγκερ, λένε πως το εύρημα αυτό μπορεί να ανοίξει το δρόμο για καλύτερες διαγνωστικές και θεραπευτικές στρατηγικές.

Η σχιζοφρένεια είναι ένα πρόβλημα ψυχικής υγείας που χαρακτηρίζεται από παραισθήσεις, ψευδαισθήσεις, μη φυσιολογικές σκέψεις, αποδιοργανωμένη συμπεριφορά και ομιλία, και αρνητικά συμπτώματα όπως η έλλειψη συναισθημάτων.

Τα άτομα με οικογενειακό ιστορικό της νόσου διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο να την εκδηλώσουν. Έτσι, ενώ το περίπου 1% του γενικού πληθυσμού έχει σχιζοφρένεια, το αντίστοιχο ποσοστό στις οικογένειες των πασχόντων από τη νόσο φτάνει το 10%.

Οι επιστήμονες αναζητούν εδώ και χρόνια τα γονίδια που σχετίζονται με αυτήν και νωρίτερα εφέτος ανακοινώθηκε πως πλέον έχουν εντοπιστεί 83.

Ωστόσο ο δρ Κλόνινγκερ και οι συνεργάτες του ήθελαν να δουν πως συνεργάζονται αυτά τα γονίδια για να προκαλέσουν σχιζοφρένεια, δεδομένου ότι κάθε γονίδιο μεμονωμένο δεν ασκεί ιδιαίτερη επίδραση.

Για τους σκοπούς της μελέτης τους, η οποία δημοσιεύεται στην «Αμερικανική Επιθεώρηση Ψυχιατρικής» (AJP), οι ερευνητές ανέλυσαν το γονιδίωμα 4.200 πασχόντων από σχιζοφρένεια και 3.800 υγιών εθελοντών.

Ειδικότερα, εξέτασαν περίπου 700.000 μονονουκλεοτιδικούς πολυμορφισμούς (SNPs), δηλαδή θραύσματα του DNA που προκύπτουν από την αλλαγή μίας βάσης στην ακολουθία του (το DNA συγκροτείται από τέσσερις βάσεις, φωσφορικές ρίζες και ένα σάκχαρο).

Συγκρίνοντας τα SNPsτων ατόμων με σχιζοφρένεια με εκείνα των υγιών εθελοντών, οι ερευνητές κατόρθωσαν να αναγνωρίσουν τις γενετικές μεταλλαγές που σχετίζονται με τη σχιζοφρένεια.

Στη συνέχεια, χώρισαν τους ασθενείς σε ομάδες αναλόγως με το είδος και την σοβαρότητα των συμπτωμάτων τους και διερεύνησαν πόσες και ποιες γενετικές μεταλλαγές έφεραν, για να καθορίσουν πως αυτές αλληλεπιδρούσαν για να προκαλέσουν τα συμπτώματα.

Με αυτό τον τρόπο κατόρθωσαν να εντοπίσουν τις οκτώ διαφορετικές «συνιστώσες» της σχιζοφρένειας, κάθε μία εκ των οποίων εκδηλώνεται με χαρακτηριστικά συμπτώματα.

Για παράδειγμα, μία συγκεκριμένη ομάδα μεταλλαγών που αυξάνει κατά 95% τον κίνδυνο εκδήλωσης σχιζοφρένειας, σχετίζεται με τις παραισθήσεις και τις ψευδαισθήσεις.

Οι επιστήμονες συνέχισαν την έρευνά τους σε δύο άλλες ομάδες πασχόντων από σχιζοφρένεια, στις οποίες κατόρθωσαν να επαληθεύσουν τα ευρήματά τους.

«Έπειτααπό μία δεκαετία σύγχυσης στον χώρο της ψυχιατρικής γενετικής, κατορθώσαμε να εντοπίσουμε τον τρόπο με τον οποίο αλληλεπιδρούν τα γονίδια και ο οποίος άλλοτε είναι αρμονικός, οδηγώντας στην υγεία, άλλοτε αποδιοργανωμένος, οδηγώντας στην σχιζοφρένεια», δήλωσε ο δρ Κλόνινγκερ.

Οι ερευνητές λένε πως όταν τα γονίδια που σχετίζονται με τη σχιζοφρένεια είναι μεμονωμένα, έχουν αδύναμη σχέση με τη νόσο. Όταν, όμως, υπάρχουν σε έναν άνθρωπο ομάδες τέτοιων γονιδίων που δρουν συνεργικά, ο φορέας τους έχει 70% έως 100% πιθανότητες να εκδηλώσει σχιζοφρένεια.

Τα ευρήματα αυτά πιστεύεται ότι θα οδηγήσουν σε καλύτερη διάγνωση της νόσου, αλλά και στην επινόηση νέων θεραπειών που θα στοχεύουν σε συγκεκριμένους μηχανισμούς που άγονται από τα γονίδια αυτά.

Πηγή : Web Only