Πέμπτη 24 Φεβρουαρίου 2011

Πώς επιλέγουμε τον σύντροφό μας;

Της Μυρσίνης Κωστοπούλου
Πώς επιλέγουμε τον σύντροφό μας; Οι λόγοι είναι πολύπλοκοι και συχνά διαφεύγουν από τη συνείδησή μας. Καθοριστικό ρόλο παίζουν: 
* Τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα της προσωπικότητάς μας που, αν και ευμετάβλητα, δεν παύουν να καθορίζουν τον τρόπο που βλέπουμε τον εαυτό μας και τους γύρω μας. 
* Η συγκυρία της στιγμής
* Οι αναπαραστάσεις που κουβαλάμε μέσα μας ως προς τι είναι μία σχέση και κυρίως τι σημαίνει για εμάς μία ικανοποιητική και ευτυχισμένη σχέση (υποκειμενικές προφανώς για τον καθένα έννοιες, που δεν υπόκεινται σε αντικειμενικά κριτήρια αξιολόγησης). Σημαντικό ρόλο παίζει ο βαθμός της προσήλωσής μας στις κοινωνικές επιταγές και τις θεσμικές προεκτάσεις τους.
Τα παιδικά βιώματα
Σημαντικό, αν όχι πρωτεύοντα, ρόλο διαδραματίζουν εδώ τα παιδικά μας βιώματα. Κάθε ιστορία σχέσης κουβαλά μαζί της και ένα παρελθόν. Τα πρόσωπα δεν είναι ποτέ μόνο δύο. Η ψυχολογία μάς διδάσκει ότι σε μία σχέση δεν συναντώνται μόνο δύο πρόσωπα, αλλά και το παρελθόν και οι ιστορίες της ζωής τους. Ο άλλος είναι μία λευκή οθόνη, που πάνω της προβάλλουμε χαρακτηριστικά, ρόλους και ανεκπλήρωτες επιθυμίες που μας ταξιδεύουν πίσω στην παντοδυναμία της παιδικής ηλικίας.
Είναι η περίοδος της ζωής μας, όπου οι σημαντικοί Άλλοι (συνήθως οι γονείς μας) λειτουργούν ως πρότυπα. Πρότυπα είτε προς μίμηση είτε προς αποφυγή.
Τα πρότυπα όμως αποδεικνύονται καθ΄ οδόν εύθραυστα και ευάλωτα. Το πρότυπο της γονεϊκής σχέσης δεν καταφέρνει συχνά να πείσει για την αυθεντικότητα και την αξία του. Το παιδί ως ενήλικος τείνει να αναπαράγει τη δυσλειτουργία αυτή ή καταφέρνει να την υπερβεί.
Έτσι, λοιπόν, στην ενήλικη ζωή μας ξαναζούμε τη σχέση των γονιών μας είτε με το να την επαναλάβουμε (καταναγκασμοί επανάληψης) είτε με το να ξαναγράψουμε την ιστορία αλλιώς, αποφεύγοντας προηγούμενες ματαιώσεις ή τραύματα.
Στην πρώτη περίπτωση, κινδυνεύουμε να πέσουμε ξανά και ξανά στις ίδιες παγίδες. Μπορεί π.χ. να διαχειριζόμαστε το παιδικό βίωμα ενός ψυχρού πατέρα, επιλέγοντας ασυνείδητα αντίστοιχους συντρόφους, διαιωνίζοντας έτσι μία μόνιμη συναισθηματική στέρηση και μοναξιά μέσα μας.
Στη δεύτερη περίπτωση, αποδεχόμαστε αυτό που μας συνέβη (η ψυχοθεραπεία εδώ βοηθά) και αρχίζουμε να προσπαθούμε συνειδητά να αποφύγουμε πρόσωπα/καταστάσεις που π.χ. θα μας εγκαταλείψουν, θα μας κακοποιήσουν και θα μας στερήσουν συναισθηματικά, υπέρ ενός εσωτερικευμένου «καλού γονέα».
Ο ψυχισμός είναι τόσο πολύπλοκος που, είτε το θέλουμε είτε όχι, μια ερωτική σχέση σπάνια είναι τόσο αποκρυσταλλωμένη και διάφανη, ώστε τα κίνητρά μας να είναι απόλυτα ξεκάθαρα. Αλλά αυτό ίσως και να είναι η όλη γοητεία του έρωτα.
Η Μυρσίνη Κωστοπούλου είναι ψυχολόγος-ψυχοθεραπεύτρια (Ρh.D). Εmail: myrsi@hol.gr
Πηγή : ΤΑ ΝΕΑ Ένθετο Υγεία

Δευτέρα 14 Φεβρουαρίου 2011

Τα αντιψυχωσικά φάρμακα συρρικνώνουν τον εγκέφαλο

Τα φάρμακα που χορηγούν οι ψυχίατροι σε ανθρώπους με ψυχώσεις, όπως η σχιζοφρένεια, έχουν ως συνέπεια τη σταδιακή μείωση του όγκου του εγκεφάλου των ασθενών.
Όσο περισσότερα αντιψυχωσικά φάρμακα παίρνει κάποιος, τόσο πιθανότερο είναι η φαιά ουσία του εγκεφάλου του να συρρικνωθεί, σύμφωνα με μια μεγάλη αμερικανική επιστημονική έρευνα. Οι ειδικοί, πάντως, εκτιμούν ότι, παρά την ανωτέρω διαπίστωση, δεν είναι ανάγκη να αλλάξει δραστικά, προς το παρόν τουλάχιστον, ο τρόπος συνταγογράφησης τέτοιων φαρμάκων.
Εδώ και 15 χρόνια υπήρχαν ενδείξεις ότι οι σχιζοφρενείς έχουν κατά μέσο όρο μικρότερο εγκέφαλο σε σχέση με το μέσο όρο του πληθυσμού και ότι η μείωση αυτή αφορά κυρίως τον όγκο της φαιάς ουσίας, που περιέχει τα εγκεφαλικά κύτταρα, τους νευρώνες. Σε μια από τις μελέτες είχε διαπιστωθεί συρρίκνωση κατά 5 έως 7% στον όγκο της αμυγδαλής του εγκεφάλου και του ιππόκαμπου που, μεταξύ άλλων, εμπλέκονται στη διαδικασία της μνήμης και των συναισθημάτων.
Οι επιστήμονες ως τώρα διαφωνούσαν στο κατά πόσο η εγκεφαλική συρρίκνωση προκαλείται από την ίδια την ψυχική νόσο ή αν τα αντιψυχωσικά φάρμακα παίζουν ρόλο. Η νέα έρευνα, με επικεφαλής τον νευροεπιστήμονα και ψυχίατρο Μπενγκ Τσουν Χο του πανεπιστημίου της Αϊόβα, που δημοσιεύτηκε στο ψυχιατρικό περιοδικό "Archives of General Psychiatry" του Αμερικανικού Ιατρικού Συλλόγου, έρχεται να δείξει ότι τα φάρμακα δεν είναι "αθώα" στο συγκεκριμένο ζήτημα.

Πηγή:http://atithaso.blogspot.com/2011/02/blog-post_7676.html#ixzz1DvxKCIyV

Πέμπτη 10 Φεβρουαρίου 2011

Αποτελεσματική η διέγερση σε βάθος χρόνου

ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ. ΛΟΝΔΙΝΟ. Ατομα με κατάθλιψη τα οποία ανθίστανται στις συμβατικές θεραπείες μπορούν να ωφεληθούν σημαντικά και για μεγάλο χρονικό διάστημα από την εν τω βάθει διέγερση του εγκεφάλου. Μελέτη σε ασθενείς στον εγκέφαλο των οποίων είχαν τοποθετηθεί ηλεκτρόδια για αντιμετώπιση της κατάθλιψης έδειξε ότι έως και έξι χρόνια μετά την εμφύτευση η θετική επίδραση της θεραπείας συνέχιζε να είναι σημαντική.
Αυτό αναφέρουν με δημοσίευσή τους στον δικτυακό τόπο του επιστημονικού περιοδικού «Αmerican Journal of Ρsychiatry» ερευνητές από το University Ηealth Νetwork, ένα δίκτυο τριών νοσοκομείων στο Τορόντο του Καναδά. Σύμφωνα με τη μελέτη των ειδικών, μέσα σε έναν χρόνο από την εμφύτευση των ηλεκτροδίων τα συμπτώματα κατάθλιψης εξαφανίστηκαν σε 12 από τις 20 περιπτώσεις ασθενών- τα οφέλη παρέμειναν έως και για έξι χρόνια σε ορισμένες περιπτώσεις. Πρέπει πάντως να σημειωθεί ότι δύο από τους ασθενείς στους οποίους τοποθετήθηκαν τα ηλεκτρόδια πέθανανυπήρχαν ισχυρές υποψίες για αυτοκτονία. Τα καλά νέα είναι, σύμφωνα με τον ψυχίατρο Σίντνι Κένεντι που ήταν εκ των επικεφαλής της μελέτης, ότι τα άτομα που έδειξαν πρώιμη καλή απόκριση στην εν τω βάθει διέγερση του εγκεφάλου, συνέχισαν να αποκρίνονται θετικά στη θεραπεία χρόνια αργότερα. «Οι δύο ύποπτες για αυτοκτονία περιπτώσεις μαρτυρούν ότι δεν καταφέραμε μέσω της θεραπείας να σταματήσουμε την εξέλιξη της ασθένειας» προσέθεσε ο ερευνητής.
Σύμφωνα με τους ειδικούς, η τεχνική της διέγερσης του εγκεφάλου δείχνει σε γενικό πλαίσιο ότι είναι ικανή να τροποποιήσει την εξέλιξη της κατάθλιψης, κάτι που δεν έχει μέχρι σήμερα επιτευχθεί με άλλου είδους θεραπεία. Οι ερευνητές σημειώνουν ότι μελέτες που αφορούν φαρμακευτικές θεραπείες για την κατάθλιψη δείχνουν συχνά υποτροπή των ασθενών, ακόμη και αν στην αρχή εμφάνιζαν θετική απόκριση στα φάρμακα. Είναι σημαντικό, όπως λένε οι επιστήμονες, ότι τα άτομα που αποκρίθηκαν εξαρχής θετικά στην εν τω βάθει διέγερση δεν εμφάνισαν υποτροπή της νόσου τους.

Τρίτη 8 Φεβρουαρίου 2011

Έρευνα αποκαλύπτει ότι υπάρχει κατάθλιψη εκ γενετής


Ορισμένοι άνθρωποι έχουν γενετική προδιάθεση να βλέπουν τα πράγματα γύρω τους μαύρα, τείνοντας σταδιακά στην κατάθλιψη, επειδή εκ γενετής παράγουν χαμηλότερη ποσότητα μιας εγκεφαλικής χημικής ουσίας...
σύμφωνα με μια νέα αμερικανική επιστημονική έρευνα, η οποία ίσως ρίχνει φως στο γιατί η απογοήτευση και η κατάθλιψη φαίνεται να πλήττουν μερικούς ανθρώπους, ήδη από τη νεανική ηλικία, περισσότερο από άλλους.
Οι ερευνητές του Τμήματος Ψυχιατρικής του πανεπιστημίου του Μίσιγκαν υπό τον καθηγητή Μπράιαν Μίκι, που δημοσίευσαν τη σχετική μελέτη στο ψυχιατρικό περιοδικό "Archives of General Psychiatry" του Αμερικανικού Ιατρικού Συλλόγου, σύμφωνα με το Γαλλικό Πρακτορείο και τη βρετανική "Τέλεγκραφ", ανακάλυψαν ότι ένα μόριο (νευροπεπτίδιο Υ), που σχετίζεται με την όρεξη και το στρες, καθορίζει σε σημαντικό βαθμό αν κάποιος βλέπει το ποτήρι μισογεμάτο ή μισοάδειο. Όσοι έχουν σε μικρότερο βαθμό αυτή την ουσία, έχουν γενικά πιο αρνητική διάθεση απέναντι στη ζωή, δυσκολεύονται περισσότερο να τα βγάλουν πέρα με τις καταστάσεις που προκαλούν άγχος και τελικά είναι πιο ευάλωτοι στην εκδήλωση κατάθλιψης.

Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι το εν λόγω νευροπεπτίδιο είναι γενετικά προγραμματισμένο (μερικοί άνθρωποι έχουν μια συγκεκριμένη γενετική παραλλαγή στο DNA τους) και ελπίζουν ότι η ανακάλυψή τους θα οδηγήσει σε νέες μεθόδους έγκαιρης και πιο εξατομικευμένης διάγνωσης και καταπολέμησης της κατάθλιψης στους ανθρώπους που έχουν τη σχετική γενετική προδιάθεση.

Χρησιμοποιώντας την τεχνική της λειτουργικής μαγνητικής απεικόνισης (fMRI) του εγκεφάλου, οι επιστήμονες κατέγραψαν την εγκεφαλική δραστηριότητα εθελοντών, καθώς αυτοί ανταποκρίνονται σε μια σειρά από ουδέτερες λέξεις (π.χ. "υλικό"), θετικές (π.χ. "ελπίδα") ή αρνητικές (π.χ. "δολοφόνος"). Οι άνθρωποι με χαμηλά επίπεδα του συγκεκριμένου νευροπεπτιδίου αντιδρούσαν (στον προμετωπιαίο φλοιό τους) ιδιαίτερα έντονα στις αρνητικές λέξεις σε σχέση με όσους είχαν υψηλά επίπεδα της ουσίας.

Σε ένα δεύτερο πείραμα, οι εθελοντές υποβλήθηκαν για λίγα λεπτά σε μια εμπειρία αβλαβούς αλλά αισθητού πόνου και παράλληλα κλήθηκαν να εκφράσουν συναισθηματικά την εμπειρία τους πριν και μετά το τεστ. Όσοι είχαν λιγότερα νευροπεπτίδια Υ στον εγκέφαλό τους, είχαν την μεγαλύτερη εμπειρία πόνου από τους υπόλοιπους, τόσο πριν (εν αναμονή του πόνου), όσο και μετά.

Τέλος, οι ερευνητές μελέτησαν το γενετικό υλικό ανθρώπων με σοβαρή κατάθλιψη και βρήκαν ότι σε αυτούς υπάρχουν, σε αναλογία μεγαλύτερη του μέσου όρου, άτομα που έχουν τη γενετική παραλλαγή, η οποία μειώνει το επίπεδο του νευροπεπτιδίου Υ.

Σάββατο 5 Φεβρουαρίου 2011

Γη...Ο Πλανήτης της Κατάθλιψης

Από κατάθλιψη πάσχει ένας στους τρεις, άνω των 45 ετών, ανθρώπους σε όλο τον κόσμο, ενώ, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των ειδικών, σε μία δεκαετία το ποσοστό αυτό θα αυξηθεί στο 50%.
 Μάλιστα η κατάθλιψη φαίνεται ότι προτιμάει τις γυναίκες μετά την ηλικία των 40-45, καθώς η συχνότητα εμφάνισής της στο "ασθενές φύλο" είναι τριπλάσια από ό,τι στους άντρες.
Τα νέα φάρμακα που κυκλοφορούν στις μέρες μας στοχεύουν στην πιθανή αιτία της κατάθλιψης, σε αντίθεση με τα παλαιότερα φάρμακα, που αποσκοπούν στην άρση των συμπτωμάτων της. Επειδή η κατάθλιψη είναι μια χρόνια και σημαντική πάθηση, η οποία δεν θεραπεύεται μόνο με την εξαφάνιση των συμπτωμάτων, ο ασθενής θα πρέπει να συνεχίσει τη φαρμακευτική αγωγή 1-2 χρόνια, ενώ μπορεί παράλληλα να χρειαστεί και ψυχολογική υποστήριξη.
Σε μία δεκαετία η κατάθλιψη θα βρίσκεται στην πρώτη ή δεύτερη σειρά μεταξύ των πιο συχνά εμφανιζόμενων νόσων, ανέφερε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η αναπληρώτρια καθηγήτρια ψυχιατρικής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, Νάντια Μπεργιαννάκη-Δερμιτζάκη. 
Με αφορμή ομιλία της για τις νεότερες εξελίξεις στην αντιμετώπιση της κατάθλιψης, στο 6ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ψυχιατρικής στο Γενικό Νοσοκομείο, ανέφερε ότι ένα νέο φάρμακο, με δραστική ουσία την αγομελατίνη, στοχεύει στα πιθανά αίτια αυτής της διαταραχής, έχει αγχολυτική δράση χωρίς να είναι αγχολυτικό, δεν προκαλεί εξάρτηση και επιδρά μέσα στις πρώτες ημέρες από τη λήψη του, σε αντίθεση με τα παλαιότερα φάρμακα, τα οποία επιδρούν σε 15-20 ημέρες.
«Μέχρι τώρα προσπαθούσαμε να αυξήσουμε σε κάποιες περιοχές του εγκεφάλου την ποσότητα κάποιων νευροδιαβιβαστών, δηλαδή ουσιών όπως η σεροτονίνη, η νοραδρεναλίνη και εν μέρει η ντοπαμίνη, που σχετίζονται με την πρόκληση κάποιων ψυχωτικών ή καταθλιπτικών συμπτωμάτων. Με την αύξηση αυτών των ουσιών αποσκοπούσαμε στην άρση της καταθλιπτικής συμπτωματολογίας.
Τώρα έρχεται ένας εντελώς καινούργιος τρόπος, ο οποίος δεν αποσκοπεί στην αύξηση αυτών των ουσιών σε ορισμένες περιοχές του εγκεφάλου, αλλά στην επίδραση σε ορισμένους υποδοχείς, οι οποίοι επαναπροσδιορίζουν τους ρυθμούς και μέσω αυτού του επαναπροσδιορισμού μπορεί να επιδράσει έτσι ώστε να αρθούν σε σχετικά σύντομο χρονικό διάστημα πάρα πολλά συμπτώματα της κατάθλιψης, χωρίς να επιφέρει ανεπιθύμητες ενέργειες. Δηλαδή αντιμετωπίζουμε πλέον, όχι το σύμπτωμα αλλά, τη πιθανή αιτία της διαταραχής» εξήγησε η κα Μπεργιαννάκη-Δερμιτζάκη.

Χειρουργείο για την κατάθλιψη

Βρετανίδα νοσοκόμα έγινε ο πρώτος άνθρωπος στον πλανήτη που ξεπέρασε με δύο επεμβάσεις τη βαριά κατάθλιψη.
Δύο από τις πιο πρωτοποριακές επεμβάσεις νευροχειρουργικής χρειάστηκε η 62χρονη Βρετανίδα νοσοκόμα Σίλα Κουκ για να γίνει ο πρώτος άνθρωπος στον πλανήτη που -τουλάχιστον εδώ και έναν χρόνο- έχει ξεπεράσει με αυτές τις νέες τεχνικές τη χρόνια βαριά κατάθλιψη, από την οποία υπέφερε για δέκα χρόνια!
Η Κουκ παρακολουθούνταν όλη αυτή την περίοδο από γιατρούς του Εθνικού Συστήματος Υγείας της Βρετανίας (NHS), όμως οι συμβατικές μέθοδοι θεραπείας της κατάθλιψης με αντικαταθλιπτικά και ψυχοθεραπεία είχαν αποτύχει. Η ασθενής είχε εγκλωβιστεί σε αυτοκτονικές τάσεις, παρουσίαζε σοβαρά προβλήματα παραμέλησης του εαυτού της, δεν έτρωγε κανονικά, είχε απομακρυνθεί πλήρως από την οικογένειά της παίρνοντας διαζύγιο από τον σύζυγό της και κρατώντας αποστάσεις από τα παιδιά και τα εγγόνια της, ενώ είχε παραιτηθεί και από την εργασία της.
Χειρουργείο για την κατάθλιψη
Οι γιατροί του NHS του Μπρίστολ, μαζί με ειδικούς ερευνητές του πανεπιστημίου της πόλης και του νοσοκομείου Φρέντσεϊ, της πρότειναν να δοκιμάσει άλλες μεθόδους θεραπείας και συγκεκριμένα προχώρησαν με τη συναίνεσή της στην πρώτη δοκιμή μιας παραλλαγής της νευροχειρουργικής επέμβασης, που είναι γνωστή με την ονομασία «εν τω βάθει ηλεκτρικός ερεθισμός του εγκεφάλου» (DBS).
Στην εγχείρηση αυτή εμφυτεύονται στον εγκέφαλο ηλεκτρόδια που είναι συνδεδεμένα με έναν μικροσκοπικό «βηματοδότη» και τα οποία ερεθίζουν με ηλεκτρικό ρεύμα συγκεκριμένες περιοχές του εγκεφάλου.
Η πρωτοποριακή παραλλαγή με την οποία πειραματίζονταν οι άνθρωποι του Πανεπιστημίου του Μπρίστολ σχετίζεται με την ενεργοποίηση μέσω των ηλεκτροδίων δύο διαφορετικών περιοχών του εγκεφάλου, που σχετίζονται με τη διάχυση και τον έλεγχο του συναισθήματος.
Παρά την αρχική βελτίωση που σημειώθηκε μετά την πρώτη επέμβαση, η Κουκ υποτροπίασε δύο μήνες αργότερα, με αποτέλεσμα οι γιατροί να της προτείνουν να γίνει η πρώτη ασθενής στην οποία εφαρμόστηκε ως δεύτερη επέμβαση μια παραλλαγή της πρόσθιας προσαγωγιοτομής (GTAC).
Σε αυτήν την εγχείρηση, οι ειδικοί «καίνε» τις συνάψεις του εγκεφάλου που παρουσιάζουν δραστηριότητα που δεν θα έπρεπε να παρουσιάζουν (παλιότερα αφαιρούσαν ολόκληρα κομμάτια από το όργανο).
Από τον Φεβρουάριο του 2010 που πραγματοποιήθηκε και η δεύτερη επέμβαση, μέχρι σήμερα, η Κουκ δεν έχει εμφανίσει συμπτώματα κατάθλιψης.
ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΝΟΣΟΣ
Υποφέρει το 20% του πληθυσμού
Η κατάθλιψη είναι μια ασθένεια που επηρεάζει περίπου το 20% του συνολικού πληθυσμού της Γης, ποσοστό που έχει εμφανίσει κατάθλιψη τουλάχιστον μία φορά στη ζωή του. Το 50% περίπου των διαγνωσμένων ασθενών που παρακολουθείται από ειδικούς, θεραπεύεται σε έξι μήνες. Ενα 10% όμως συνεχίζει να μην αισθάνεται καλά, ακόμα και τρία χρόνια αφότου είχε εμφανίσει κατάθλιψη. Από τα τρία χρόνια και έπειτα μόνο ένας στους δέκα ασθενείς καταφέρνει να ξεφύγει από τη νόσο.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΤΑΣΙΝΟΠΟΥΛΟΣ
Πηγή: Έθνος


Πέμπτη 3 Φεβρουαρίου 2011

Ευάλωτη στην κατάθλιψη η τρίτη ηλικία


Ο 20ός αιώνας ξεκίνησε σαν αιώνας του άγχους και εξελίχθηκε σε αιώνα της κατάθλιψης. Ο 21ος συνεχίζει στην ίδια κατεύθυνση. Περίπου 20% των γυναικών και 10% των αντρών θα εμφανίσουν συμπτώματα κατάθλιψης στη διάρκεια της ζωής τους.
 
Οταν λέμε κατάθλιψη εννοούμε ότι το άτομο τουλάχιστον για 2 εβδομάδες έχει απολέσει τα ενδιαφέροντά του, την ευχαρίστηση για ό,τι του έδινε χαρά από δραστηριότητες και ψυχαγωγία και έχει ακεφιά, έλλειψη ελπίδας, αϋπνία ή υπερυπνία, χαμηλή ή αυξημένη όρεξη, μείωση ή απώλεια της σεξουαλικής επιθυμίας. Μπορεί, επίσης, να έχει σκέψεις αναξιότητας και αυτομομφής, ιδέες και απόπειρες αυτοκτονίας.
Η τρίτη ηλικία (άτομα μεγαλύτερα των 65 χρόνων) αποτελεί περίπου το 23% του πληθυσμού μας και είναι ιδιαίτερα ευάλωτη στην κατάθλιψη. Στατιστικά, πάνω από το 15% πάσχει από κατάθλιψη, ποσοστό που ανεβαίνει μέχρι το 25% σε περιβάλλον γηροκομείου.
Το τελευταίο μάς επιβεβαιώνει ότι οικογενειακοί και κοινωνικοί παράγοντες πυροδοτούν την εμφάνιση της νόσου. Η οικογένεια είναι πια πυρηνική (γονείς και παιδιά) και οι παππούδες, γιαγιάδες μένουν συνήθως μόνοι, με κάποια βοήθεια ή σε οίκους ευγηρίας. Ο παλαιός ρόλος της τρίτης ηλικίας, να δίδει συμβουλές και να καθοδηγεί τις νεότερες γενιές, έχει οριστικά απολεστεί.
Μόνοι λοιπόν (1 στους 3 ηλικιωμένους νιώθει μοναξιά), με μείωση των σωματικών και πνευματικών ικανοτήτων. Δεν ακούμε και δεν βλέπουμε το ίδιο καλά, η μυϊκή μας δύναμη μειώνεται, οι ρυτίδες γεμίζουν το σώμα και το πρόσωπό μας, η σεξουαλικότητα μειωμένη, σωματικές νόσοι εισβάλλουν από παντού, η νοητική μας ικανότητα σε έκπτωση. Πώς λοιπόν να μην έχουμε κατάθλιψη;
Μια κατάθλιψη βέβαια που αποδεδειγμένα προδιαθέτει για άνοια (μεγάλη μάστιγα της τρίτης ηλικίας) και άλλες σωματικές νόσους. Επίσης, προκαλεί σοβαρή επιβάρυνση της λειτουργικότητας των ηλικιωμένων, των συγγενών και των φροντιστών, απειλεί την ύπαρξή τους με το ενδεχόμενο της αυτοκτονίας. Η εφηβεία και η τρίτη ηλικία είναι οι πιο κρίσιμες ηλικίες για αυτοκτονία.
Σε όλο αυτό το ζοφερό κλίμα τι μπορούμε να προτείνουμε;
* Την έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία.
Συγκεκριμένα, η κατάθλιψη στους ηλικιωμένους υποδιαγιγνώσκεται γιατί συνήθως παρουσιάζεται σαν υπερβολική ενασχόληση με σωματικά συμπτώματα. Η θεραπεία συνήθως απαιτεί φάρμακα (αντικαταθλιπτικά) που έχουν επιτυχία πάνω από 80% και μειωμένες παρενέργειες σε σχέση με τα παλαιότερα. Επίσης, απαραίτητη είναι και η ψυχοθεραπεία. Το καλύτερο «φάρμακο» είναι να αισθάνεται κάποιος χρήσιμος στην οικογένειά του και στο περιβάλλον.
Τρέχουμε, επίσης, να βγούμε στη σύνταξη από δουλειές που δίνουν ικανοποίηση έργου και προσφοράς. Είναι χρήσιμο αυτό στην ψυχική μας υγεία; Με τη συνταξιοδότηση θα πρέπει να βρούμε ασχολίες, ενδιαφέροντα και να ενταχθούμε σε κοινωνικές ομάδες και δομές που θα μας επιτρέψουν να καλύπτουμε δημιουργικά το χρόνο μας.
Η παλιά ηγεμονική σχέση με τα παιδιά και τα εγγόνια ορθά έπαψε να υπάρχει, αλλά έχει αντικατασταθεί με τη συμπαράσταση και υποστήριξη των παιδιών και με μια γλυκιά και τρυφερή σχέση με τα εγγόνια μας. Ας το εκμεταλλευτούμε αυτό για το καλό όλων μας.
* Την ανάγκη για τη φιλοσοφική μας ενασχόληση με τα γηρατειά και το θάνατο.
Αντιμετωπίζουμε, δυστυχώς, περιπτώσεις ηλικιωμένων που προσπαθούν να μείνουν άυπνοι το βράδυ από το φόβο μήπως πεθάνουν στον ύπνο τους ξαφνικά. Η απειλή του θανάτου παραλύει κάθε σκέψη και δραστηριότητα. Φόβος, βέβαια, για κάτι που είναι το πιο σίγουρο ότι θα μας συμβεί.
Κάποιος είπε πως όσοι φοβούνται να ζήσουν, οι ίδιοι μετά φοβούνται και να πεθάνουν, υποδηλώνοντας ότι όσο ομαλή και γεμάτη παραστάσεις και έργα ζωής είναι η νεότητα, τόσο πιο εύκολα αντιμετωπίζουμε τη φυσική κατάληξη των γηρατειών και του θανάτου. Αλλωστε, τα γηρατειά δεν έρχονται ποτέ απροειδοποίητα. Τα άσπρα μαλλιά, οι ρυτίδες, η μείωση δύναμης και αντοχής μας προειδοποιούν από τα 50 μας χρόνια. Είναι σωστό από τότε να σκεπτόμαστε και να προετοιμαζόμαστε για την εξέλιξη αυτή στη ζωή μας.
Εχουμε ελπίδα;
Ας πάρουμε το πιο απαισιόδοξο σενάριο. Είμαστε γέροι και φοβισμένοι, η ζωή μας στάθηκε σκληρή, δεν μπορέσαμε να ζήσουμε και να δημιουργήσουμε αυτά που θέλαμε, δεν πιστεύουμε σε μια καλύτερη επόμενη ζωή ή στον παράδεισο. Εχουμε ελπίδα;
Είναι γεγονός ότι εκείνο που έχει σημασία και μένει από την παρουσία μας στη ζωή είναι οι πράξεις και τα έργα μας. Ομως οι γνώσεις μας, ο πολιτισμός μας, οι αξίες μας, δεν είναι μόνο έργα του Μεγάλου Αλεξάνδρου, του Φρόιντ, των πολιτικών κ.λπ., είναι αποτέλεσμα τρισεκατομμυρίων έργων ανώνυμων ανθρώπων.
Ενα χάδι στα μαλλιά και ένα παραμύθι στον εγγονό μας ή στο γειτονόπουλο, μια συμβουλή για ηρεμία και αυτοσυγκράτηση στο θυμωμένο γιο μας ή το γείτονα, μια βοήθεια σε κάποιον πιο γέρο και ανήμπορο από εμάς δεν είναι σημαντική πράξη;
Ας δείξουμε γενναιότητα και -πραγματικά ή μεταφορικά- ας φυτέψουμε ένα οπωροφόρο δέντρο, γνωρίζοντας ότι σίγουρα δεν θα προλάβουμε τους καρπούς του. Η επόμενη γενιά θα τους χαρεί. Η συνέχειά μας υπάρχει. Ισως το τελευταίο είναι το καλύτερο φάρμακο για να αποφύγουμε την κατάθλιψη στα στερνά μας. 
Πηγη: http://www.enet.gr/?i=news.el.ygeia&id=245932