Σάββατο 29 Ιανουαρίου 2011

Εταιρεία Ψυχοκοινωνικής Υγείας του Παιδιού και του Εφήβου

Η Εταιρεία Ψυχοκοινωνικής Υγείας του Παιδιού και του Εφηβου (Ε.Ψ.Υ.Π.Ε) ιδρύθηκε το 1991 στο πλαίσιο της προσπάθειας για την ψυχιατρική μεταρρύθμιση στην Ελλάδα.
Είναι μη κυβερνητική οργάνωση με τη νομική μορφή του επιστημονικού μη κερδοσκοπικού Σματείου.
Επιστημονικός υπεύθυνος της Ε.Ψ.Υ.Π.Ε είναι ο κ. Ι.Τσιάντης Αν. Καθηγητής Παιδοψυχιατικής της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών.
Στα μέλη της περιλαμβάνονται έγκριτοι επιστήμονες με πολύχρονη και διακεκριμένη θητεία στον τομέα της ψυχικής υγείας του παιδιού και του εφήβου, με μεγάλη κλινική εμπειρία και σημαντικό εκπαιδευτικό και ερευνητικό έργο.
Η Ε.Ψ.Υ.Π.Ε αναπτύσσει δραστηριότητες στους τομείς της λειτουργίας νέων, πρότυπων υπηρεσιών (μονάδες ψυχοκοινωνικής αποκαταστάσης,) της υλοποίησης προγραμμάτων και παρεμβάσεων προαγωγής της ψυχικής υγειίας του παιδιού και του εφήβου, της διενέργειας, σχετικών ερευνων και ανάλογων εκπαιδευτικών προγραμμάτων, των εκδόσεν και της παραγωγής εκπαιδευτικών ταινιών. Επίσης, διοργανώνει επιστημονικές ημερίδες, συμπόσια και συνέδρια.
H E.Ψ.Υ.Π.Ε. είναι μέλος  διεθνών οργανισμών.
Επικοινωνήστε μαζί μας:

ΚΕΝΤΡΙΚΑ ΓΡΑΦΕΙΑ:
Αγ. Ιωάννου Θεολόγου 19, 155 61 Χολαργός
Τηλ: 210 6546524, Fax: 210 6522396

Παρασκευή 28 Ιανουαρίου 2011

Κατάθλιψη προκαλούν τα ανθυγιεινά λιπαρά

Οι άνθρωποι που τρώνε τροφές πλούσιες σε λιπαρά, αντιμετωπίζουν αυξημένο κίνδυνο κατάθλιψης, σύμφωνα με μια νέα ισπανική επιστημονική έρευνα, η οποία έρχεται να επιβεβαιώσει τα πορίσματα προηγούμενων μελετών που είχαν συσχετίσει το πρόχειρο και χαμηλής ποιότητας φαγητό με τη συγκεκριμένη ψυχική διαταραχή.
Οι ερευνητές των πανεπιστημίων της Ναβάρα και της Λας Πάλμας στα Κανάρια νησιά, με επικεφαλής τον καθηγητή προληπτικής ιατρικής, Αλμουδένα Σάντσεζ-Βιγιέχας, που δημοσίευσαν τη σχετική μελέτη στο περιοδικό PLoS ONE, διαπίστωσαν επίσης ότι ορισμένες μεσογειακές τροφές, όπως το ελαιόλαδο, που έχουν πολλά ωμέγα-9 λιπαρά οξέα, μπορούν να μειώσουν τον κίνδυνο της κατάθλιψης.
Οι επιστήμονες μελέτησαν για έξι χρόνια τη διατροφή, το στιλ ζωής και την κατάσταση της υγείας περισσότερων από 12.000 εθελοντών, από τους οποίους κανείς δεν είχε κατάθλιψη στην αρχή της έρευνας, ενώ 657 είχαν διαγνωστεί με αυτήν στο τέλος, μετά την πάροδο της εξαετίας. Όσοι κατανάλωναν συχνά "γρήγορο" φαγητό και γλυκά βιομηχανικής παραγωγής, πλούσια σε υδρογονωμένα "τρανς" λιπαρά, εμφάνιζαν σημαντική αύξηση (έως 48%) του κινδύνου εμφάνισης κατάθλιψης, σε σχέση με όσους δεν κατανάλωναν τέτοια λίπη.
Όσο περισσότερα "τρανς" λιπαρά κατανάλωνε κάποιος, τόσο φαινόταν να επιβαρύνει την ψυχική υγεία του, σύμφωνα με τους ερευνητές. Από την άλλη, διαπιστώθηκε ότι τα πολυακόρεστα λίπη, που υπάρχουν στα ιχθυέλαια και στα φυτικά έλαια, όπως το ελαιόλαδο, "σχετίζονται με μείωση του κινδύνου εμφάνισης κατάθλιψης".
Η μελέτη επισημαίνει ότι σε όλο τον κόσμο περίπου 150 εκατ. άνθρωποι υποφέρουν από συμπτώματα κατάθλιψης, ενώ υπογραμμίζει ότι σε ορισμένες χώρες, όπως στις ΗΠΑ και τη βόρεια Ευρώπη (σε αντίθεση με τις μεσογειακές ευρωπαϊκές χώρες) είναι αυξημένο το ποσοστό κατανάλωσης ανθυγιεινών κορεσμένων και "τρανς" λιπαρών, που υπάρχουν σε κρέατα, βούτυρα, μαζικά παραγόμενα γλυκά και φαγητά "fast food". Οι ερευνητές υπογραμμίζουν, επίσης, ότι τα θανατηφόρα καρδιαγγειακά περιστατικά σχετίζονται και με την κακή διατροφή.

Πέμπτη 27 Ιανουαρίου 2011

Ναρκισσισμός: Όταν το φαίνεσθαι είναι σημαντικότερο του είναι


Σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία ο Νάρκισσος ήταν ένας νεαρός, γιος της νύμφης Λειριώπης και του ποταμού Κηφισού, ο οποίος ήταν τόσο όμορφος ώστε όλες οι νύμφες τον ήθελαν για σύντροφό τους. Ο ίδιος όμως ήταν τόσο υπερόπτης που τις απέρριπτε όλες μία προς μία.
Λέγεται δε πως μεταξύ άλλων απέρριψε και την νύμφη Ηχώ η οποία, απελπισμένη καθώς ήταν με τον έρωτά της, τον καλούσε συνεχώς έως ότου η φωνή της έσβησε και ακούγονταν πλέον μόνο οι τελευταίες συλλαβές του ονόματός του.
Το τραγικό τέλος του Νάρκισσου όμως είναι αυτό που κάνει την ιστορία του πολύ ενδιαφέρουσα και εξαιρετικά αλληγορική. Μια μέρα, καθώς περιφερόταν στον ποταμό ο Νάρκισσος πρόσεξε το είδωλό του στο νερό. Ήταν το πιο όμορφο πρόσωπο που είχε δει. Θεωρώντας πως αυτό που έβλεπε ήταν άλλη μία από τις νύμφες που τον κυνηγούσαν, ερωτεύτηκε σφόδρα το είδωλό του και καθόταν με τις ώρες και το θαύμαζε, ενώ ταυτόχρονα παραπονιόταν που το πρόσωπο μέσα στο νερό δεν του έλεγε τίποτα, αλλά μόνο τον κοιτούσε.
Ο Νάρκισσος περνούσε ώρες ή και μέρες ολόκληρες κάνοντας τίποτα άλλο πέρα από το να θαυμάζει την ομορφιά του στο ποτάμι. Αλλά δυστυχώς αυτό του το πάθος του κόστισε την ίδια του τη ζωή, καθώς μια μέρα στην προσπάθειά του να φιλήσει αυτό που θεωρούσε πως ήταν νύμφη έπεσε στο ποτάμι και πνίγηκε.
Αυτός λοιπόν ήταν ο Νάρκισσος της μυθολογίας ο οποίος έδωσε -και όχι άδικα- το όνομά του σε μια σύγχρονη ψυχολογική διαταραχή προσωπικότητας. Η ιστορία του μας έει πολλά για τα χαρακτηριστικά της διαταραχής αυτής.
Σύμφωνα με το DSM-IV-TR για να διαγνωσθεί κάποιος με ναρκισσιστική διαταραχή προσωπικότητας πρέπει να έχει τουλάχιστον πέντε από τα ακόλουθα συμπτώματα:
  • Έχει έντονο αίσθημα υπεροψίας και μεγάλη ιδέα για τον εαυτό του/της.
  • Έχει φαντασιώσεις απεριόριστης επιτυχίας, δύναμης, ομορφιάς κτλ.
  • Θεωρεί τον εαυτό του/της ξεχωριστό και μοναδικό και πιστεύει πως οι μόνοι οι οποίοι μπορούν να τον/την καταλάβουν είναι άτομα που είναι επίσης ξεχωριστά.
  • Απαιτεί τον θαυμασμό των άλλων.
  • Αναμένει ξεχωριστή εξυπηρέτηση από τρίτους και απαιτεί όλοι να συμφωνούν αυτόματα με τις προσδοκίες του/της.
  • Είναι άτομο ιδιαίτερα χειριστικό το οποίο εκμεταλλεύεται τους άλλους με κάθε μέσο ώστε να επιτύχει το σκοπό του.
  • Δεν έχει ενσυναίσθηση απέναντι στα συναισθήματα των άλλων και γι’ αυτό αδυνατεί να τα κατανοήσει.
  • Είναι πολύ ζηλόφθονος με τους άλλους ή πιστεύει πως οι άλλοι είναι πολύ ζηλόφθονες απέναντί του/της.
  • Είναι αλαζόνας και έχει υπεροπτική στάση απέναντι στους άλλους. 
    Όπως γίνεται εμφανές, το κύριο χαρακτηριστικό του νάρκισσιστή είναι η αλαζονεία, το αίσθημα ανωτερότητας και η έλλειψη ενσυναίσθησης. Τα άτομα αυτά είναι ανίκανα να κατανοήσουν τα συναισθήματα των άλλων και δεν είναι λίγες οι φορές που θα φτάσουν να πληγώσουν ή ακόμη και να καταστρέψουν (π.χ. οικονομικά, κοινωνικά) τους ανθρώπους του περιβάλλοντός τους μόνο και μόνο για να καταφέρουν να πετύχουν τον στόχο τους. Οι ναρκισσιστές θεωρούν πως κοινωνικοί κανόνες που ακολουθούνται από όλους μας δεν ισχύουν για τους ίδιους καθώς ως “ξεχωριστά άτομα” απαιτούν να έχουν “ειδική μεταχείριση”.
Αυτό όμως που θα πρέπει να καταλάβουμε για τους ναρκισσιστές είναι πως δεν είναι εγωιστές, μιας και αυτό με το οποίο είναι ερωτευμένοι είναι η περσόνα τους και όχι ο ίδιος τους ο εαυτός. Όπως ακριβώς ο Νάρκισσος του αρχαίου μύθου, έτσι και αυτοί είναι παθολογικά ερωτευμένοι με το είδωλο στον “καθρέφτη” τους και θυσιάζουν τα πάντα για να το διατηρήσουν. Στην πραγματικότητα δηλαδή αυτά τα άτομα είναι πολύ απομακρυσμένα από τον εαυτό τους και αυτή είναι ουσιαστικά η πηγή της δυστυχίας τους. Ανήμποροι να δεχτούν τον εαυτό τους ως έχει, με τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματά του, αναλώνουν όλη τους την ενέργεια στη διατήρηση του κοινωνικού τους προφίλ και είναι έτοιμοι να βρουν εξιλαστήρια θύματα όταν πιστεύουν πως η εικόνα αυτή έχει αμαυρωθεί με κάποιο τρόπο.
Ένας νάρκισος για παράδειγμα δεν θα μπορέσει να ανεχτεί ούτε ένα “Λίαν Καλώς” στην βαθμολογία του, ακόμη και αν όλα τα υπόλοιπα μαθήματα τα έχει περάσει με “Άριστα”, θα φροντίσει να δημιουργήσει μια ολόκληρη θεωρία συνωμοσίας και έντονης ζηλοφθονίας από πλευράς του καθηγητή που “τόλμησε” να μην του βάλει τον μέγιστο δυνατό βαθμό και είναι ικανός να γίνει έντονα εκδικητικός απέναντί του.
Πηγή είδησης - πλήρες άρθρο: http://psychologein.sciblogs.net/2009/07/11/narcissism/

Σάββατο 22 Ιανουαρίου 2011

Βιβλιοθεραπεία

Η βιβλιοθεραπεία έχει να κάνει με τη χρήση των βιβλίων για θεραπευτικούς σκοπούς. Το κατάλληλο γραπτό υλικό ή τα κατάλληλα βιβλία μπορούν να αποτελέσουν μέσο για την επίλυση απλών προβλημάτων (συναισθηματικών ή συμπεριφορικών), να βοηθήσουν στη θεραπεία ψυχικών ασθενειών και δυσλειτουργιών και να λειτουργήσουν επικουρικά και συμπληρωματικά σε διάφορες ψυχοθεραπείες.
Η βιβλιοθεραπεία μπορεί να διεξαχθεί από διάφορους επιστήμονες, όπως για παράδειγμα δασκάλους, ψυχοθεραπευτές, συμβούλους ή επιμελητές βιβλιοθηκών, οι οποίοι θα πρέπει να έχουν εκπαιδευτεί ανάλογα.
Καθένας από αυτούς τους επιστήμονες εστιάζει, όπως είναι φυσικό, σε διαφορετικής υφής και πεδίου προβλήματα. Ο σύμβουλος βιβλιοθεραπείας παίζει μεγάλο ρόλο στη διαδικασία της, καθώς αυτός αποφασίζει αν η βιβλιοθεραπεία θα λάβει χώρα σε ομαδικό (ομαδική βιβλιοθεραπεία) ή σε ατομικό επίπεδο (ατομική βιβλιοθεραπεία), για το ποια βιβλία θα διαβαστούν, για το χρόνο μέσα στον οποίο θα διαβαστούν και για τη συζήτηση που θα επακολουθήσει της ανάγνωσής τους.
Η βιβλιοθεραπεία δεν είναι μια σύγχρονη «εφεύρεση». Στην Αμερική άρχισε να πραγματοποιείται στη δεκαετία του 1930. Η βασική έννοια πίσω από τη βιβλιοθεραπεία είναι ότι η ανάγνωση είναι μια θεραπευτική εμπειρία. Έχει εφαρμοστεί και μετά το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, αφού οι στρατιώτες είχαν πολύ χρόνο μέχρι να αποθεραπευτούν. Και οι ίδιοι αισθάνονταν, βέβαια, ότι το διάβασμα είναι θεραπευτικό και βοηθητικό. Επιπρόσθετα, στα ψυχιατρικά ιδρύματα οι βιβλιοθεραπευτικές ομάδες αναπτύσσονται την ίδια χρονική περίοδο. Τα βιβλία απασχολούσαν τους ασθενείς και τους βοηθούσαν. Η βιβλιοθεραπεία είναι δυνατόν, επίσης, να βοηθήσει τα παιδιά να αναπτύξουν την αυτοπεποίθηση, που τους χρειάζεται, και να δώσει στους γονείς την ευκαιρία να συζητήσουν με τα παιδιά τους θέματα που βρίσκονται μέσα στα διάφορα βιβλία.
Οι επιμέρους στόχοι της βιβλιοθεραπείας μπορούν να συνοψιστούν στους ακόλουθους: Μέσα από τη βιβλιοθεραπεία τα άτομα αναπτύσσουν αυτοαντίληψη, αυξάνεται η κατανόησή τους για την ανθρώπινη συμπεριφορά και τα κίνητρα, εμπλουτίζουν την αυτο-αποδοχή τους, αποκτούν ενδιαφέροντα εκτός του εαυτού τους, ανακουφίζονται από τη συναισθηματική ή νοητική πίεση, αναγνωρίζουν ότι δεν είναι οι μόνοι που αντιμετωπίζουν συγκεκριμένα προβλήματα, αντιλαμβάνονται ότι υπάρχουν πολλοί εναλλακτικοί τρόποι επίλυσης σε κάθε πρόβλημα και αναπτύσσουν την ικανότητα να συζητούν ανοιχτά για τα προβλήματά τους.
Ο στόχος της βιβλιοθεραπείας σε κλινικό επίπεδο είναι να διευρύνει και να εμβαθύνει την κατανόηση των ατόμων για τα προβλήματα που αντιπαλεύουν και που χρειάζονται διαχείριση. Το γραπτό υλικό μπορεί, επίσης, να επιμορφώσει τα άτομα σχετικά με τις διαταραχές που αντιμετωπίζουν, να κάνει πιο ενεργή τη συμμετοχή τους στη θεραπεία - όταν αυτά δέχονται ήδη κάποια ψυχοθεραπευτική παρέμβαση- και να αυξήσει την προσωπική τους υπευθυνότητα ως προς την ανάρρωσή τους. Επιπρόσθετα, οι άνθρωποι ανακουφίζονται όταν μαθαίνουν ότι και άλλα άτομα αντιμάχονται τα ίδια προβλήματα ή διαταραχές με αυτούς, έχοντας καταφέρει επιτυχώς να τα αντιμετωπίσουν ή να τα ξεπεράσουν.
Η βιβλιοθεραπεία έχει εφαρμοστεί σε μια σειρά από ψυχολογικά προβλήματα. Οι θεραπευτές που τη χρησιμοποιούν έχουν αναφέρει ότι η χρήση της ήταν επιτυχής στη διαχείριση διαταραχών διατροφής, άγχους, συναισθηματικών διαταραχών, αγοραφοβίας, κατάχρησης ουσιών και αλκοόλ και σε διαταραχές που σχετίζονται με το άγχος.
Για παράδειγμα, άτομα με διατροφικές διαταραχές, και ιδίως με βουλιμία, ωφελούνται όταν λαμβάνουν εκπαιδευτικού τύπου πληροφορίες από βιβλία που έχουν να κάνουν με πολιτισμικές προκαταλήψεις σχετικά με το βάρος, την ελκυστικότητα και τη διατροφή. Στην περίπτωση της κατάθλιψης, με τη βοήθεια της βιβλιοθεραπείας, τα άτομα συμβουλεύονται να διαβάζουν βιβλία αυτοβοήθειας και άλλα κατάλληλα βιβλία ταυτόχρονα με τη θεραπευτική προσέγγιση που ακολουθούν για να επιταχύνουν την ανάρρωσή τους.
Πολλές κλινικές μελέτες έχουν δείξει ότι η βιβλιοθεραπεία στην κατάθλιψη μπορεί να επιφέρει ισάξια αποτελέσματα με αυτά των φαρμακοθεραπειών ή της ψυχοθεραπείας. Επιπλέον, οι ασθενείς στη βιβλιοθεραπεία ανάρρωσαν γρηγορότερα από την κατάθλιψη σε σύγκριση με ασθενείς των συμβατικών θεραπειών. Μεταξύ των ψυχοθεραπευτών οι γνωσιακοί-συμπεριφορικοί ψυχοθεραπευτές είναι οι πιο ενθουσιώδεις υποστηρικτές της βιβλιοθεραπείας.
Στη βιβλιοθεραπεία μπορεί να χρησιμοποιηθούν τόσο βιβλία επιστημονικά και αυτοβοήθειας όσο και λογοτεχνικά. Η λογοτεχνία επιτρέπει στον αναγνώστη να ταυτιστεί με τους χαρακτήρες του βιβλίου, με τα προβλήματά και τις ζωές τους. Του δίνει, επίσης, την ευκαιρία να παρατηρήσει πως οι χαρακτήρες των βιβλίων διαχειρίζονται τις απογοητεύσεις και τους προβληματισμούς τους. Μέσα από αυτή τη διαδικασία μαθαίνει να επιλύει και τα δικά του προβλήματα. Οι Adams και Pitre (2000) αναφέρουν ότι η ανάγνωση βιβλίων κάνει τα άτομα να μάθουν και να σχετιστούν με τις εμπειρίες των άλλων ατόμων. Ούτε λίγο ούτε πολύ, μέσα από τη γνώση της ύπαρξης της βιβλιοθεραπείας, κατανοούμε ότι τα βιβλία δεν είναι απλά ένα μέσο ψυχαγωγίας, τέχνης και διεύρυνσης των πνευματικών μας οριζόντων, αλλά και πολύτιμο εργαλείο για την επίλυση πολλών ειδών προβλημάτων με τα οποία ερχόμαστε αντιμέτωποι στη ζωή μας.

Θαρινή Δημητράσκου
Ψυχολόγος, φοιτήτρια Οργανωτικής και Οικονομικής Ψυχολογίας
Πηγή: http://e-psychology.gr/selfhelp/580-vivliotherapeia

Κυριακή 16 Ιανουαρίου 2011

Η φοβία της ασθένειας

Της Μυρσίνης Κωστοπούλου 
O φόβος ότι ένα άτομο έχει ή ότι μπορεί να έχει στο μέλλον μια σοβαρή ασθένεια, βρίσκεται στο επίκεντρο της υποχονδρίασης, μίας σοβαρής κλινικής διαταραχής η οποία διαταράσσει την ποιότητα της ζωής πολλών ανθρώπων σήμερα. Στις ιατρικές υπηρεσίες το ποσοστό υπολογίζεται ότι αγγίζει μέχρι και το 10% του συνόλου των ασθενών. Εμφανίζεται συνήθως στην ηλικία των 20-30, στο ίδιο ποσοστό σε άνδρες και γυναίκες και ακολουθεί μία χρόνια πορεία με εναλλασσόμενη ένταση των συμπτωμάτων.
Χαρακτηριστικά συμπτώματα είναι
:
- Η συνεχόμενη και συστηματική παρερμηνεία των σωματικών αισθήσεων, π.χ. αθώα συμπτώματα όπως ένας παροδικός πονοκέφαλος ή οι γρήγοροι χτύποι της καρδιάς, κάνουν το ευάλωτο άτομο να αμφισβητεί την «αθωότητα» της φύσης τους.
- Το άτομο υποβάλλεται σε ατέρμονες ιατρικές εξετάσεις και αναζητά διαρκώς τη διαβεβαίωση από γιατρούς ποικίλων ειδικοτήτων, προκειμένου να πειστεί ότι δεν πάσχει από μια σοβαρή ασθένεια.
- Ωστόσο οι ιατρικές διαβεβαιώσεις δεν είναι ποτέ αρκετές, δεν είναι ποτέ εφησυχαστικές. Πιστεύει συχνά ότι δεν λαμβάνει επαρκή ιατρική φροντίδα και συνήθως αντιστέκεται στις προτεινόμενες παραπομπές σε ειδικούς ψυχικής υγείας.
- Με το πέρασμα του χρόνου, το άτομο εγκλωβίζεται σε έναν φαύλο κύκλο, μέσα στον οποίο οιοδήποτε ερέθισμα (π.χ. μία ιατρική εκπομπή στην τηλεόραση) είναι ικανό να πυροδοτήσει την παρερμηνεία των σωματικών του αισθήσεων (π.χ. «ο πονοκέφαλος είναι ένδειξη ότι θα πάθω εγκεφαλικό επεισόδιο»), τις επακόλουθες επισκέψεις στους γιατρούς και ένα χρόνιο κενό όπου κυριαρχεί ο φόβος και η απόγνωση.
Τα αίτια
Τα αίτια μπορούν να αναζητηθούν σε αρρώστιες τις οποίες το άτομο μπορεί να έχει βιώσει κατά την παιδική του ηλικία, σε σοβαρές ασθένειες ή αιφνίδιες απώλειες αγαπημένων προσώπων. Τα φοβικά μοντέλα της συμπεριφοράς των γονέων (όπως π.χ. είναι οι γονείς που οι ίδιοι φοβούνται ότι θα αρρωστήσουν) όσο το παιδί μεγαλώνει, επίσης διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στο χτίσιμο βαθύτερων φόβων στο παιδί. Βέβαια, οι παροδικοί φόβοι για τις ασθένειες δεν συνιστούν παθολογία, ιδιαίτερα στις μέρες μας όπου βομβαρδιζόμαστε από αλλεπάλληλες ιατρικές πληροφορίες.
Η θεραπεία
Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα που δημοσιεύτηκε στο «Αmerican Journal of Ρsychiatry», η γνωσιακή-συμπεριφορική θεραπεία και σε μικρότερο ποσοστό η λήψη παροξετίνης (Seroxate) έχουν σημαντική επιτυχία στη θεραπεία της υποχονδρίασης. Είναι σημαντικό το ίδιο το άτομο να αντιληφθεί ότι δυσκολεύεται να αντεπεξέλθει στις απαιτήσεις της καθημερινότητάς του και να διαχειριστεί τον φόβο του ότι απειλείται από μια ασθένεια, προκειμένου να αναζητήσει ψυχοθεραπευτική λύση. Η ψυχοθεραπεία δεν συνιστά διαβεβαίωση περί της απουσίας ασθένειας, αλλά συνειδητοποίηση του ψυχικού υπόβαθρου του προβλήματος, στοχεύοντας στην ανεύρεση υγιών τρόπων αντιμετώπισής του.

Η Μυρσίνη Κωστοπούλου είναι ψυχολόγος- ψυχοθεραπεύτρια (Ρh. D). Εmail: myrsi@hol.gr
Πηγή : ΤΑ ΝΕΑ Ένθετο Υγεία

Παρασκευή 7 Ιανουαρίου 2011

Η συναισθηματική νοημοσύνη στο ζενίθ της, μετά τα 60

Σημάδι ψυχικής υγείας η αυξημένη ευαισθησία
η  ικανότητα των ανθρώπων να συναισθάνονται και να καταλαβαίνουν την ψυχική κατάσταση των άλλων, κορυφώνεται μετά την ηλικία των 60 ετών. Οι μεγαλύτερες γενιές έχουν αυξημένη «συναισθηματική νοημοσύνη» σε σχέση με τις νεότερες, σύμφωνα με δύο νέες αμερικανικές επιστημονικές έρευνες.
 
Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον καθηγητή ψυχολογίας Ρόμπερτ Λέβενσον του πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας-Μπέρκλεϊ, που δημοσίευσαν τη σχετική μελέτη στο περιοδικό Psychology and Aging, σύμφωνα με τη βρετανική Telegraph, συμπέραναν ότι οι ηλικιωμένοι σημειώνουν καλύτερα ποσοστά σε σχέση με τους νεότερους, στο να βλέπουν τη θετική πλευρά των πραγμάτων, ακόμα και των αρνητικών καταστάσεων, ενώ όσο γερνάνε, αναπτύσσουν μεγαλύτερη ικανότητα να νοιάζονται για τους γύρω τους.
"Όλο και περισσότερο, φαίνεται πως το νόημα στην ύστερη φάση της ζωής επικεντρώνεται στις κοινωνικές σχέσεις και στη φροντίδα προς και από τους άλλους. Η εξέλιξη φαίνεται πως έχει προσαρμόσει τα νευρικά μας συστήματα, καθώς γερνάμε, με τρόπους που είναι οι πιο κατάλληλοι για αυτές τις διαπροσωπικές και συμπονετικές δραστηριότητες", εξήγησε ο Ρ. Λέβενσον.
Οι επιστήμονες μελέτησαν με ποιο τρόπο διάφορες ομάδες ενηλίκων σε διαφορετικές ηλικίες (μετά τα 20, τα 40 και τα 60 τους) αντιδρούσαν σε μια σειρά από αποσπάσματα κινηματογραφικών ταινιών (λυπητερά, αηδιαστικά, ουδέτερα κ.α.). Αποδείχτηκε ότι ήταν ευκολότερο στους ηλικιωμένους να βλέπουν με θετικό μάτι τις αρνητικές σκηνές, αξιοποιώντας έτσι τις εμπειρίες και τα "μαθήματα" που είχαν αποκομίσει από την προηγούμενη ζωή τους.
Αντίθετα, οι νεότεροι (άνω των 20 και άνω των 40 ετών) φαίνονταν ικανότεροι να νιώθουν λιγότερη ενσυναίσθηση και να αποσπούν την προσοχή τους (να "αποσυντονίζονται") σε σχέση με όσα αρνητικά έβλεπαν. Αυτή η ψυχική "απόσπαση" και αποστασιοποίηση βασίζεται σε εγκεφαλικές λειτουργίες (μνήμη, σχεδιασμός, έλεγχος ορμών), που εξασθενούν με το πέρασμα του χρόνου.
Σε μια παρόμοια μελέτη, που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό γνωσιακής νευροεπιστήμης Social Cognitive and Affective Neuroscience, ερευνητές από το ίδιο αμερικανικό πανεπιστήμιο, υπό τον δρα Μπένζαμιν Σάιντερ, χρησιμοποίησαν παρεμφερείς μεθόδους για να μελετήσουν την ευαισθησία στη λύπη ανθρώπων διαφορετικών ηλικιών. Συνολικά 222 υγιείς εθελοντές, χωρισμένοι επίσης σε τρεις ηλικιακές ομάδες (άνω των 20, 40 και 60 ετών), κλήθηκαν να παρακολουθήσουν συναισθηματικά φορτισμένα αποσπάσματα κινηματογραφικών ταινιών, ενώ ηλεκτρόδια συνδεμένα στον εγκέφαλό τους κατέγραφαν τις αντιδράσεις τους.
Οι γηραιότεροι έδειξαν να αισθάνονται γενικά μεγαλύτερη λύπη σε σχέση με τους νεότερους. Όπως δήλωσε ο Σάιντερ, όσο περνάνε τα χρόνια, οι άνθρωποι βλέπουν τα πράγματα με άλλα μάτια και εστιάζουν περισσότερο στις στενές διαπροσωπικές σχέσεις. Γίνονται, έτσι, πιο ευαισθητοποιημένοι στη λύπη και μπορούν να συναισθανθούν και να μοιραστούν καλύτερα τα προβλήματα των άλλων.
Όπως τόνισε ο Λέβενσον, αντίθετα με τη διαδεδομένη αντίληψη, η αυξημένη ευαισθητοποίηση των ηλικιωμένων δεν αυξάνει τον κίνδυνο για κατάθλιψη, αλλά μάλλον αποτελεί σημάδι μεγαλύτερης ψυχικής υγείας, καθώς οι άνθρωποι, που έχουν νιώσει διάφορες απώλειες στην προσωπική ζωή τους, είναι πιο ικανοί στη συνέχεια να συναισθανθούν τους άλλους και να τους προσφέρουν ανακούφιση. 
Από την εφημερίδα ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ

Τετάρτη 5 Ιανουαρίου 2011

Σκύλος & άνθρωπος – Μία σχέση πραγματικής αγάπης και αφοσίωσης.

5D2F7786FCD760DA25016CC0EA0D80C5
Ανάμεσα στα σκυλιά και στους ανθρώπους, υπάρχει μία ειδική χημεία, που οι ρίζες της βρίσκονται πίσω στα βάθη του χρόνου. Η σχέση αγάπης, αφοσίωσης και εμπιστοσύνης που αναπτύσσεται ανάμεσα στους ιδιοκτήτες και τα σκυλιά τους, είναι μία δυνατή σχέση που έχει γίνει αντικείμενο πολλών ερευνών αλλά και ειρωνικών σχολίων. Πόσες φορές δεν έχουμε ακούσει σχόλια του τύπου: «Κοίτα τι κάνει για το σκύλο του, ούτε παιδί να ήταν»;
Τι είναι αυτό όμως, που κάνει τους ανθρώπους να ενδιαφέρονται τόσο πολύ για ένα μέλος εκτός της «ράτσας» τους; Πρώτα από όλα οι άνθρωποι που αγαπούν τα σκυλιά δεν τα βλέπουν ξεχωριστά από την οικογένεια τους.
Ας δούμε τους λόγους:
Για ποιο λόγο τα σκυλιά γίνονται μέρος της οικογένειας
Τα σκυλιά είναι άριστοι μεταφραστές της γλώσσας του σώματος του ιδιοκτήτη τους. Είτε πρόκειται να ντυθούν για τα πάνε βόλτα είτε σηκώνονται – χωρίς καμία λεκτική προειδοποίηση- να τους βάλουν φαγητό, τα σκυλιά «διαβάζουν» τη γλώσσα τους σώματος και ανταποκρίνονται ανάλογα.
Τα σκυλιά διαβάζουν επίσης και τα συναισθήματα των ιδιοκτητών και έχουν την ικανότητα να προσφέρουν άνευ όρων αγάπη και αποδοχή. Οι ιστορίες σκύλων που εκφράζουν την αφοσίωση τους, την πίστη τους και την αγάπη τους στους ανθρώπους δεν έχουν τέλος. Τα σκυλιά, σε αντίθεση με τους ανθρώπους είναι πάντα διαθέσιμα να προσφέρουν την παρέα τους.
Τα σκυλιά με κίνδυνο της δικής του ζωής και κόντρα στο ένστικτο της αυτοσυντήρησης, ορμούν σε δυσανάλογους για το μέγεθος τους κινδύνους, με μόνο σκοπό να προστατεύσουν τα αφεντικά τους. Ειδοποιούν με το γαύγισμα τους για τον οποιοδήποτε κίνδυνο πλησιάσει την «εστία τους».
Σωματικά και συναισθηματικά οφέλη
Η σχέση με ένα σκύλο είναι ένα πραγματικό δώρο για τον άνθρωπο. Η σχέση αυτή είναι θεραπευτική , με περισσότερο από έναν τρόπους. Η διάθεση μας αλλάζει γρηγορότερα και προς το καλύτερο, όταν έχουμε ένα σκύλο μέσα στο σπίτι, λένε διάφορες έρευνες. Η πίεση του αίματος είναι πολύ καλύτερη σε ανθρώπους που έχουν σκύλο από ότι σε αυτούς που την ελέγχουν με φάρμακα. Ο σκύλος μας παρακινεί για εξάσκηση, αφού η βόλτα του είναι αναγκαία, και με αυτόν τον τρόπο μας γυμνάζει αλλά και μας κοινωνικοποιεί. Οι άνθρωποι σταματάνε να θαυμάσουν, να παίξουν, ή να ρωτήσουν κάτι για το σκύλο μας και με αυτόν τον τρόπο γνωρίζουμε ανθρώπους που αλλιώς δεν θα είχαμε την ευκαιρία να το κάνουμε.
Συναισθηματική ωριμότητα στα παιδιά
Παιδιά τα οποία μεγαλώνουν με σκύλο στο σπίτι αναπτύσσουν συναισθηματική ωριμότητα και υπευθυνότητα. Γίνονται πιο προσεκτικά με τα συναισθήματα των άλλων ανθρώπων αφού μέσα από το σπίτι έχουν διδαχθεί το πώς πρέπει να αφουγκράζονται τα συναισθήματα του σκύλου. Η απλή παραίνεση του γονέα: «Τώρα ο σκύλος χρειάζεται ησυχία αφού είναι άρρωστος» ή «Γρυλίζει, γιατί φοβάται» εκπαιδεύει το παιδί στο να διαβάζει τα διάφορα συναισθήματα και να δείχνει κατανόηση. Αυτό μεταφέρεται αργότερα και στις σχέσεις τους με τους άλλους ανθρώπους.
Διασκέδαση
Η παρουσία ενός σκύλου μέσα στο σπίτι είναι σαφώς διασκεδαστική. Ακόμα και άνθρωποι που δεν συμπαθούν τα σκυλιά, μπορούν να διασκεδάζουν παρακολουθώντας τα. Όσο για αυτούς που αγαπούν τα σκυλιά πραγματικά είναι μια ευκαιρία να διασκεδάσουν και να παίξουν μαζί τους.
Πνευματική εγρήγορση
Η πνευματική εγρήγορση συμβαίνει γιατί, η αυξημένη επικοινωνία με άλλους ανθρώπους, η ανάκληση αναμνήσεων, η εκπαίδευση του σκύλου, το γέλιο, το παιχνίδι είναι δραστηριότητες που μας «καλούν» να συμμετέχουμε εγκεφαλικά. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να είμαστε πιο δραστήριοι εγκεφαλικά.
Σωματική επαφή
Για κάποιους ανθρώπους η σωματική επαφή με άλλους, μπορεί να μην είναι αποδεκτή ή επιθυμητή. Η ζεστασιά που προσφέρει όμως η σωματική επαφή με ένα σκύλο είναι ζωτικής σημασίας για τον άνθρωπο. Σε πολλά θεραπευτικά προγράμματα με ανθρώπους που έχουν κακοποιηθεί φυσικά ή σεξουαλικά, η πρώτη γέφυρα επικοινωνίας γίνεται μέσω σκυλιών.
Από τη δική μας πλευρά
Είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι το να γίνεις κάποιος ιδιοκτήτης ενός σκύλου είναι μια πράξη υπευθυνότητας. Τα οφέλη που μπορούμε να αποκομίσουμε από μία σχέση μεταξύ σκύλου και ανθρώπου γίνονται ορατά μόνο όταν προσφέρουμε και εμείς με τη σειρά μας , ζεστασιά, αγάπη και αφοσίωση. Όπως σε όλες τις σχέσεις, πρέπει να δώσω κάτι για να κερδίσω κάτι.
Οι εκπαιδευτές σκύλων μπορούν να σας ενημερώσουν για τις ανάγκες που έχει ένας σκύλος. Οι εκπαιδευτές επίσης θα σας βοηθήσουν να βρείτε δημιουργικούς τρόπους ώστε να επικοινωνήσετε με το σκύλο σας και θα σας διδάξουν θετικούς τρόπους για να τα εκπαιδεύσετε.
Λέγεται ότι : «Οι άνθρωποι εξημέρωσαν τους σκύλους και η σκύλοι εξημέρωσαν τον άνθρωπο». Οφείλουμε τελικά να παραδεχθούμε ότι η παραπάνω ρήση κρύβει μια μεγάλη αλήθεια. Ίσως τελικά αυτή η αμοιβαία εξημέρωση να είναι αυτή που οδηγεί τους ανθρώπους, να μην διαχωρίζουν το σκύλο από ένα μέλος της οικογένειας και το σκύλο να ρίχνεται με αυτοθυσία σε όποιον κίνδυνο προκύψει για να «σώσει» τον άνθρωπο.
από τη Νάνσυ Ψημενάτου
σύμβουλος Ψυχικής υγείας