Τετάρτη 29 Δεκεμβρίου 2010

Ανεργία: Ο χειρότερος εφιάλτης των νέων

Επιμέλεια: Ρούλα Τσουλέα
Αβάσταχτη αποδεικνύεται η ανεργία για τους νέους, καθώς μια νέα μελέτη αποκαλύπτει πως σχεδόν ο ένας στους δύο υποφέρει εξαιτίας της από κατάθλιψη, κρίσεις πανικού και διαταραχές ύπνου.
Η μελέτη πραγματοποιήθηκε από επιστήμονες από την Σκοτία, στην οποία τα ποσοστά της ανεργίας στις ηλικίες έως 24 ετών είναι τα υψηλότερα από το 1992.
Στην χώρα μας, η ηλικιακή ομάδα με τα υψηλότερα ποσοστά ανεργίας (σχεδόν 23%) είναι οι νέοι ηλικίας έως 29 ετών, σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής (ΕΛΣΤΑΤ).
Σύμφωνα με τη νέα μελέτη, ο ένας στους έξι νέους θεωρεί την ανεργία εξίσου στρεσογόνο με τη διάλυση της οικογένειάς του, ενώ ο ένας στους οκτώ είπε πως εξαιτίας της έχει το βράδυ εφιάλτες.
Όταν μάλιστα οι νέοι είναι μακροχρόνιοι άνεργοι (δεν έχουν δουλειά για περισσότερο από έναν χρόνο), η ψυχική τους κατάσταση επιδεινώνεται τόσο πολύ, ώστε έχουν διπλάσιες πιθανότητες από τους μεγαλύτερης ηλικίας ανέργους να προκαλέσουν σκόπιμη βλάβη στον εαυτό τους (self-harm).
Την μελέτη πραγματοποίησε ο μη κυβερνητικός οργανισμός Prince’s Trust. Όπως δήλωσε η εκτελεστική διευθύντριά του κυρία Μαρτίνα Μίλμπερν, το κύριο συμπέρασμά της είναι πως η ανεργία αποτελεί «μια αληθινή και τρομακτική εμπειρία» για τους νέους – και όσο περισσότερο καιρό μένουν άνεργοι, τόσο περισσότερο κινδυνεύει η ψυχική τους υγεία και ισορροπία.
Από την εφημερίδα τα ΝΕΑ

Παρασκευή 24 Δεκεμβρίου 2010

Χρόνια Πολλά

Εύχομαι σε όλους και σε όλες Καλές Γιορτές και Ευτυχισμένο το 2011
Κώστας Παπαποστόλου

Δευτέρα 6 Δεκεμβρίου 2010

Πένθος ..μια διαδικασία που θεραπεύει.

Πένθος είναι η απάντηση της ψυχής απέναντι στην απώλεια. Ως απώλεια δεν εννοούμε μόνο το θάνατο ενός αγαπημένου προσώπου ή ζώου αλλά αναφερόμαστε γενικά & σε καταστάσεις όπως χωρισμός, ακρωτηριασμός, μαστεκτομή, συνταξιοδότηση, απώλεια αγαπημένων υλικών αγαθών κ.α. Παρ όλο που πολλές φορές συσχετίζουμε το πένθος με τα συναισθήματα της λύπης ή & της κατάθλιψης, η αλήθεια είναι ότι το πένθος αγγίζει & άλλες πλευρές μας, όπως σωματικές, κοινωνικές και πνευματικές.
Διανοητικά γνωρίζουμε όλοι την πιθανότητα που υπάρχει να βιώσουμε κάποιον θάνατο στη ζωή μας (με πιο πιθανό αυτόν των γονιών μας), όμως ο θάνατος δεν αφορά τη λογική μας. Το να πεθαίνει κάποιος που αγαπάμε έχει να κάνει με τα συναισθήματα, όχι με τη σκέψη. Πότε όμως αρχίζει η «δουλειά» με το πένθος; Αρχίζει μήπως τη στιγμή που χτύπησε το τηλέφωνο αργά το βράδυ & «ξέραμε» πριν το απαντήσουμε; Αρχίζει μήπως μέσα στο νοσοκομείο; Ή μήπως όταν αντικρίσουμε το αγαπημένο μας πρόσωπο πεθαμένο; Μήπως κάποιες μέρες μετά την κηδεία, όταν έχουν φύγει όλοι και μένουμε «μόνοι».;
Φυσικά για κάθε άτομο η διεργασία του πένθους είναι διαφορετική. Η περίοδος του πένθους είναι μια περίοδος μεγάλης εσωτερικής μοναξιάς. Ενώ εκείνη τη στιγμή πράγματι χρειαζόμαστε ανθρώπους κοντά μας, μπορεί να δούμε ότι συγγενείς ή φίλοι μας αποφεύγουν. Στις μέρες μας ο θάνατος περιβάλλεται με φόβο ή ντροπή και πάνε πολλά χρόνια από τότε που η ταμπέλα: «Κλειστό λόγω πένθους» σταμάτησε να μπαίνει σε καταστήματα, όπως σταμάτησαν φυσικά και τα συλλυπητήρια & το «πλησίασμα» των ανθρώπων, λόγω άγνοιας του γεγονότος.
Παρόλο που γνωρίζουμε ότι το πραγματικό πένθος – η φωνητική έκφραση του πόνου & της θλίψης μας είναι υγιής & μας γιατρεύει, στην πραγματικότητα αυτό που αναμένεται από εμάς είναι να μην το δείχνουμε. Μοιάζει σαν να έχουμε απορρίψει την αλήθεια ότι ο θάνατος, είναι μέρος της ζωής μας & ότι υπάρχει ο χρόνος που θα πεθάνουμε. Προσπαθούμε να υποκριθούμε ότι θάνατος είναι κάτι το οποίο δεν συμβαίνει. Πολλοί γιατροί αντιμετωπίζουν το θάνατο σαν δική τους αποτυχία και όχι σαν φυσιολογική κατάληξη μιας ασθένειας ή των γηρατειών.
Η άρνηση αυτής της αλήθειας κοστίζει πολύ στον πενθούντα ο οποίος θα έρθει αντιμέτωπος με την πραγματικότητα και το πιο πιθανό είναι ότι μετά την πρώτη αρχική παρουσία των ανθρώπων στη κηδεία, αυτήν την πραγματικότητα θα την περάσει μόνος του. Ίσως μετά από λίγο καιρό να αρχίσει να παίρνει μηνύματα από το περιβάλλον του ότι «πρέπει να το ξεπεράσει» , «να πετάξει τα ρούχα του πεθαμένου», «να μην πηγαίνει κάθε τόσο στο νεκροταφείο». Και παρ΄όλο που το ν’ αφήνουμε ελεύθερα τα συναισθήματα μας είναι υγιές και φυσικό & το να τα καταπιέζουμε δεν είναι, θα πιέζεται από τους χρόνους και τις αντοχές άλλων ανθρώπων «να προχωρήσει».
Το πένθος όμως διακρίνεται από τα δικά του μοναδικά στάδια, μοναδικά τόσο για τον κάθε άνθρωπο όσο και για το κάθε πένθος. Ορισμένοι ερευνητές , ανάμεσα τους η πιο γνωστή για τη δουλειά της με ετοιμοθάνατους ασθενείς, Dr. Elisabeth Kubler- Ross, αλλά και άλλοι μετά από αυτήν, εντόπισαν αυτά τα στάδια στη διαδικασία του πένθους. Αυτά, περιλαμβάνουν την άρνηση, το θυμό, τη διαπραγμάτευση, τη κατάθλιψη & τέλος την αποδοχή. Τα στάδια ακολουθούν κυκλική μορφή και δεν έχουν συγκεκριμένη σειρά που εμφανίζονται.
Η αυτοκτονία, ο θάνατος από βίαιες συνθήκες ή ο θάνατος παιδιού διεγείρουν ειδικά προβλήματα για τους πενθούντες, γιατί η δυσκολία του να δεχτεί ο πενθών την πραγματικότητα, είναι σαφώς δυσκολότερη και πιο περιπλεγμένη.
Είναι σημαντικό να γνωρίζουμε ότι , αυτό που δεν λέγεται, αυτό που θάβεται , αυτό που δεν φέρνουμε στο φως είναι που μπορεί να υποσκάψει τον ανθρώπινο ψυχισμό. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, ο πόνος, ο θυμός, η ενοχή ή ο φόβος είναι συναισθήματα τα οποία βρίσκονται παρόντα μέσα στη διαδικασία του πένθους και θα πρέπει απαραίτητα να βρίσκουμε τρόπους να τα εκφράζουμε.
Τα τελετουργικά διαφόρων θρησκειών είναι σοφά φτιαγμένα, αφού στη δύσκολη φάση που ένας άνθρωπος πενθεί. μας προτρέπουν να λειτουργήσουμε με τέτοιον τρόπο ώστε να μην μείνουμε μόνοι. Η κηδεία, το μνημόσυνο, το τραπέζι μετά την κηδεία είναι όλα τελετουργικά, τα οποία μας «αναγκάζουν», να βρεθούμε με κόσμο. Εκτός από την αυστηρά θρησκευτική και πνευματική τους χρησιμότητα, μας προτρέπουν να «θυμηθούμε» ότι αυτή η δύσκολη περίοδος χρειάζεται να την περνάμε με ανθρώπους.
Τέλος, η ενημέρωση για άλλη μια φορά παίζει σημαντικό ρόλο. Διαβάστε βιβλία που αφορούν τη διαδικασία του πένθους. Χρησιμοποιήστε αξιόπιστες πηγές από το internet για να ενημερωθείτε. Ζητήστε βοήθεια αν υποψιάζεστε ότι κάποιος που πενθεί μπορεί να βλάψει τον εαυτό του. Ζητήστε επίσης βοήθεια αν εσείς ο ίδιος πενθείτε και δυσκολεύεστε ή νοιώθετε μπερδεμένος. Αμφισβητήστε μόνοι σας τα στερεότυπα που θέλουν τα «δύσκολα» να τα περνάμε «μόνοι μας».
Το πραγματικό κουράγιο βρίσκεται ακριβώς στον αντίποδα. Στο να ζητήσουμε βοήθεια και στήριξη τη στιγμή ακριβώς που το έχουμε ανάγκη. Αυτό μας κάνει άλλωστε και ανθρώπους. Και ανθρώπινους.
από τη Νάνσυ Ψημενάτου
σύμβουλος Ψυχικής υγείας
understanding-self.gr

Δευτέρα 15 Νοεμβρίου 2010

Ο Φόβος συστατικό του Άγχους

Ξεκινώντας πρέπει να διακρίνουμε τον φόβο από το άγχος.
Ο φόβος είναι ένα συναίσθημα, όπως η χαρά, η λύπη κλπ.
Το άγχος είναι μία κατάσταση όπου το μυαλό μας βρίσκεται το ίδιο, και θέτει τον οργανισμό μας, σε μία κατάσταση «συναγερμού» και ετοιμότητας αντίδρασης, σε οτιδήποτε αυτό θεωρεί ως απειλή.
Επομένως το άγχος είναι μία λέξη που χρησιμοποιούμε για να περιγράψουμε μία κατάσταση, η οποία περιλαμβάνει και συναισθήματα όπως ο φόβος, αναφέρεται όμως σε μία γενικότερη κατάσταση του οργανισμού.
Κατ’ αυτόν τον τρόπο μπορούμε για παράδειγμα να πούμε ότι όταν νιώθουμε άγχος για τις πανελλήνιες εξετάσεις που πρόκειται να δώσουμε, υπάρχει «στο κέντρο αυτού του άγχους», το συναίσθημα του φόβου. Στο συγκεκριμένο παράδειγμα, το συναίσθημα του φόβου δημιουργείται από σκέψεις που κάνουμε γύρω από το συγκεκριμένο θέμα.
Σκεφτόμαστε πχ ότι αν δεν πετύχουμε στις εξετάσεις, θα απογοητεύσουμε τους δικούς μας ανθρώπους, ή τουλάχιστον έτσι νομίζουμε. Η σκέψη αυτή είναι ικανή να «δημιουργήσει» το συναίσθημα του φόβου και επομένως να μας βάλει σε μία κατάσταση διαρκούς άγχους. «Υπεύθυνος» για τα συναισθήματα που νιώθουμε είναι ο λεγόμενος συναισθηματικός εγκέφαλος.
Όπως έχουμε αναφέρει σε σχετικά άρθρα, αποσκοπεί στο να μας προστατεύσει από μία άμεση ή έμμεση απειλή, γι αυτό και αντιδρά πρώτος όταν βρεθούμε σε κίνδυνο, πχ μπροστά σε ένα επικίνδυνο ζώο. Το συναίσθημα του φόβου λοιπόν, όσο περίεργο κι αν φαίνεται, σκοπό έχει να μας προστατέψει. Να «ενεργοποιήσει» την κατάσταση του άγχους, ώστε να είμαστε σε ετοιμότητα να «παλέψουμε» ή να «τρέξουμε» μακριά από τον κίνδυνο που μας απειλεί.
Α) Ένας τρόπος λοιπόν που δημιουργούνται τα συναισθήματα που νιώθουμε, είναι από τις σκέψεις που κάνουμε (τότε λέμε ότι δημιουργήθηκαν από εσωτερικές καταστάσεις) πχ. σκέφτομαι ότι θα βγω σήμερα με έναν παλιό μου συμμαθητή και νιώθω χαρά. Τα συναισθήματα με την σειρά τους επηρεάζουν τις σκέψεις που κάνουμε, σε έναν συνεχή κύκλο.
Έτσι επειδή νιώθω χαρά λόγω του παραπάνω γεγονότος, σκέφτομαι πιο αισιόδοξα και «βλέπω» με λιγότερο άγχος εκείνη την στιγμή τα προβλήματα στον εργασιακό μου χώρο. Αν η συναισθηματική μου διάθεση ήταν μελαγχολική, τα ίδια προβλήματα μπορεί σε άλλη στιγμή να τα «έβλεπα» ως ανυπέρβλητα και το άγχος που ένιωθα να ήταν ιδιαίτερα μεγάλο. Το ίδιο ισχύει και για το συναίσθημα του φόβου.
Η ένταση του φόβου που θα νιώσουμε εξαρτάται από το αν θα μπορέσουμε να «επιβάλλουμε» την λογική μας σκέψη και να τον σταματήσουμε ή έστω να τον ελέγξουμε.
Βιολογικά αυτό μπορούμε να τον κάνουμε μια και ο λογικός μας εγκέφαλος, συνεργάτης του συναισθηματικού, είναι πολύ «ισχυρός» και μπορεί να «επιβληθεί» και να «τιθασεύσει» συναισθήματα όπως ο φόβος. Αυτό βεβαίως δεν μπορούμε εύκολα να το κάνουμε από μόνοι μας.
Αντιθέτως μέσα από την επαφή με τον ψυχολόγο, το μυαλό μας «μαθαίνει» να αναγνωρίζει πως λειτουργούν οι εγκεφαλικές λειτουργίες της σκέψης και των συναισθημάτων και πως αλληλεπιδρούν μεταξύ τους, καθώς και πως ο ίδιος ο άνθρωπος μέσα από μία «εκπαίδευση» μπορεί να επηρεάζει σε τεράστιο βαθμό την αλληλεπίδραση αυτή.
Β) Τα συναισθήματα που νιώθουμε πολύ συχνά δημιουργούνται από εξωτερικά ερεθίσματα που δεχόμαστε, πχ αντιλαμβανόμαστε στο εργασιακό μας κλίμα, ότι υπάρχει κίνδυνος απόλυσης μας και νιώθουμε φόβο.
Είναι ιδιαίτερα σημαντικό να τονίσουμε ότι δεν μπορούμε να ελέγξουμε τι συναισθήματα θα νιώσουμε, δεν είμαστε ρομπότ για να ρυθμίζουμε συνεχώς την σκέψη μας, ούτε μπορούμε να ασκήσουμε έλεγχο στα εξωτερικά ερεθίσματα και να κάνουμε να μην συμβούν. Αυτό όμως που μπορεί να ελέγξει και να ρυθμίσει ο εγκέφαλός μας είναι το πόσο θα διαρκέσει ένα συναίσθημα.
Είναι ένας πανίσχυρος υπολογιστής που συνεχώς μαθαίνει, δεν είναι δυνατόν όμως συχνά από μόνος του να «ανακαλύψει» τις δεξιότητες που διαθέτει από μόνος του. Θα ήταν σαν ένας ηλεκτρονικός υπολογιστής που αγοράσαμε, να μπορεί να ανακαλύψει από μόνος του όλα τα πιθανά προγράμματα που θα χρειαστεί καθώς και αυτά που θα θέλαμε εμείς, και να τα «εγκαταστήσει από μόνος του».
Για τον λόγο αυτό λέμε ότι η αυτοανάλυση που μπορεί να κάνουμε στον εαυτό μας συχνά δεν είναι σωστή, μια και επηρεάζεται από κίνητρα, επιθυμίες μας, μηχανισμούς κλπ που ασυνείδητα τοποθετεί το μυαλό μας στον εαυτό μας.
Κατ΄αυτόν τον τρόπο πολύ συχνά, νιώθουμε φόβο για καταστάσεις ή αντικείμενα που φαινομενικά μας φαίνεται αδιανόητο γιατί μας φοβίζουν. Αυτό να σημαίνει ότι για κάθε άνθρωπο ισχύει πάντα η ίδια ερμηνεία.
Πολύ συχνά το μυαλό μας χρησιμοποιεί το μηχανισμό της μετάθεσης του φόβου από κάτι που πραγματικά φοβόμαστε, σε κάποιο άλλο «αντικείμενο» το οποίο είναι πιο ορατό και αντιμετωπίσιμο. Έτσι για παράδειγμα, μπορεί να είμαστε αγχωμένοι για την δουλειά μας, χωρίς καν να το έχουμε συνειδητοποιήσει, αλλά κάποια στιγμή, να αρχίσουμε να φοβόμαστε για την υγεία μας και να τρέχουμε για εξετάσεις δίνοντας σημασία στο παραμικρό οργανικό σύμπτωμα. Έτσι μεταθέτουμε τον φόβο στο θέμα της υγείας μας.
Σε ένα αντικείμενο δηλαδή που ασυνείδητα το μυαλό μας θεωρεί ότι είναι πιο «χειροπιαστό» να επηρεάσει, απ’ ότι το θέμα της εργασίας. Οι ιατρικές εξετάσεις εξαρτάται από εμάς το να τις κάνουμε και να προλάβουμε κάτι, στην δουλειά μας δεν μπορούμε να πούμε στον διευθυντή μας να μην μας απολύσει.
Θα ήταν σημαντικό στο σημείο αυτό να αναφέρουμε ένα ενδεικτικό παράδειγμα για το πως η ηθική μας, «αποθηκευμένη» σε μεγάλο βαθμό στο ασυνείδητό μας, μπορεί να μας δημιουργήσει το συναίσθημα του φόβου και την κατάσταση του άγχους.
Τρανταχτό παράδειγμα είναι η οικονομική κρίση που βιώνει η Ελλάδα το 2010 και η αδυναμία πολλών ανθρώπων να πληρώσουν τις υποχρεώσεις τους. Οι άνθρωποι που έχουν μεγαλώσει σε ένα οικογενειακό περιβάλλον όπου έμαθαν σε αυτό το οικογενειακό περιβάλλον ότι η συνέπεια αυτή είναι μία σημαντικότατη αξία, βιώνουν φόβο και άγχος, καθώς νιώθουν ότι η εικόνα που έχουν για τον εαυτό τους ως «αξιοπρεπείς», απειλείται να καταρρεύσει.
Προκύπτει δηλαδή μία σύγκρουση μεταξύ της ηθικής αξίας η οποία είναι «αποθηκευμένη» στο μυαλό μας και η οποία μόνο με ειδικό μπορεί να τροποποιηθεί, και της πραγματικότητας που είναι η αδυναμία να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους.
Στην παρούσα περίπτωση, ο φόβος αφορά την απειλή κατάρρευσης μιας θεμελιώδους αξίας, όπως αυτή έχει αποθηκευτεί στο μυαλό μας και έχει γίνει πια παγιωμένος τρόπος σκέψης , τον οποίο το άτομο, δεν μπορεί να τροποποιήσει, χωρίς μάλιστα την εκτίμηση ενός ειδικού, μπορεί να μην την έχει ούτε συνειδητοποιήσει.
Επιπλέον, το ανθρώπινο μυαλό διαθέτει έμφυτους μηχανισμούς που προσπαθούν να αντιμετωπίσουν την κατάσταση του άγχους, θα το λέγαμε πρόχειρα, «κρύβοντας» από το συνειδητό μας αυτό που πραγματικά μας φοβίζει, με την «δημιουργία» κάποιου νέου φόβου, πχ φόβο για την υγεία μας.
Ένα άλλο πολύ συχνό παράδειγμα είναι ότι πολλές φορές η αυστηρής ηθικής σεξουαλική ανατροφή από τους γονείς μπορεί για παράδειγμα να δημιουργήσει ενοχές για την σεξουαλική επαφή, οι οποίες μπορεί να είναι εμφανείς σωματικά, πχ. πόνοι κατά την σεξουαλική επαφή, παρ’ όλα αυτά, η αιτία των πόνων να παραμένει «καλά κρυμμένη» από το συνειδητό μας.
Έτσι μπορεί να δημιουργηθεί φόβος ή και αποφυγή της σεξουαλικής επαφής. Για τον λόγο αυτό, δεν πρέπει να αντιμετωπίζονται με ελαφρότητα τέτοιοι φόβοι, προσπαθώντας το άτομο να τους ξεπεράσει μόνο του.
Η άγνοια δυστυχώς για την επιστήμη της ψυχολογίας, έχει κάνει τους ανθρώπους συχνά να νιώθουν ως αδύναμοι χαρακτήρες, αν δεν «παλέψουν» κάτι μόνοι τους. Θα μπορούσαμε να παρομοιάσουμε την προσπάθεια αυτή με έναν άνθρωπο που επειδή τον πονάει το στομάχι του, προσπαθεί να κάνει μόνος του γαστροσκόπηση, ενώ πιθανά η γνώμη του γαστρεντερολόγου θα ήταν ότι δεν χρειάζεται αυτός ο τρόπος θεραπείας, ή θα την έκανε σωστά ως ειδικός. Το μυαλό μας διαθέτει την ικανότητα επίσης να «εφευρίσκει υποκατάστατα» για να αντιμετωπίσει προσωρινά διάφορες φοβίες.
Έτσι κάποιος μπορεί να αφιερωθεί σε υπερβολικό βαθμό σε κάποιο χόμπι, επειδή φοβάται, λόγω της φοβίας του να βγαίνει συχνά έξω από το σπίτι. Μπορεί επίσης να μετράει πολλές φορές μέσα στην ημέρα την πίεση του, ενώ το πραγματικό του άγχος προκύπτει από την οικονομική του δυσχέρεια. Είναι αυτονόητο ότι αυτά τα «υποκατάστατα» δεν βοηθούν στην μόνιμη αντιμετώπιση και ίαση μιας φοβίας, αλλά την συντηρούν.
Συμπερασματικά πρέπει να τονίσουμε ότι το τι σημαίνουν οι φοβίες μας και πως τις «χρησιμοποιεί» το μυαλό μας, ποικίλλει από προσωπικότητα σε προσωπικότητα και δεν πρέπει τα παραδείγματα που αναφέραμε να χρησιμοποιηθούν ως διάγνωση από μη ειδικούς. Θα ήταν σαν να δίνουμε την ίδια αντιβίωση σε έναν άνθρωπο που έχει παρόμοια συμπτώματα με κάποιον άλλον, χωρίς να τον έχουμε εξετάσει.
Στην Ιατρική και στην Ψυχολογία, η λέξη «παρόμοια» δεν αρκεί για την διάγνωση ενός ειδικού. Απαιτείται ως υπεύθυνος επιστήμων να δει σε προσωπική επαφή τον άνθρωπο και να κρίνει.
Νικόλαος Βακόνδιος
Ψυχολόγος
Πτυχιούχος Αριστοτελείου Παν/μίου Θεσσαλονίκης


Κυριακή 7 Νοεμβρίου 2010

Φοβίες

woman_afraidΟι φοβίες σχετίζονται με ένα παράλογο φόβο π.χ. έντομα ή ζώα, αίμα, ασανσέρ, αεροπλάνο, τούνελ, κεραυνοί κ.ά . Τα άτομα αντιλαμβάνονται ότι ο φόβος τους είναι υπερβολικός αλλά δεν μπορούν να τον διαχειριστούν. Συνήθως αυτό που κάνουν είναι να αποφεύγουν ό,τι τους προκαλεί αυτό τον παράλογο φόβο.Οι φοβίες εμφανίζονται σε διάφορες ηλικίες ανάλογα με το είδος τους. Πιο συγκεκριμένα οι φοβίες για τα έντομα παρουσιάζονται κατά την ηλικία των 7 ετών, οι φοβίες για το αίμα κατά την ηλικία των 9 ετών, η κλειστοφοβία πριν από τα 20 έτη και οι φοβίες αεροπλάνων κατά την ηλικία 30-40 ετών.
Τα συμπτώματα αυτών των φοβιών εκδηλώνονται σωματικά, συμπεριφορικά και γνωστικά. Τα σωματικά συμπτώματα περιλαμβάνουν ταχυκαρδία, αδυναμία, ναυτία, εφίδρωση, ζάλη, γρήγορη αναπνοή. Τα συμπεριφορικά συμπτώματα περιλαμβάνουν αποφυγή της κατάστασης ή καμία αντίδραση. Τα γνωστικά συμπτώματα περιλαμβάνουν διαστρεβλωμένες σκέψεις.
Όλες οι φοβίες που αναφέρθηκαν πιο πάνω διατηρούνται καθώς τα άτομα αποφεύγουν την κατάσταση που τους προκαλεί φόβο, χωρίς να δοκιμάσουν να την αντιμετωπίσουν, έτσι ώστε να ελέγξουν αν οι σκέψεις τους αντιστοιχούν στην πραγματικότητα. Έτσι το άγχος παραμένει και τα άτομα διατηρούν την αντίληψη ότι δεν μπορούν να αντιμετωπίσουν το φόβο τους ενισχύοντας τη συμπεριφορά αποφυγής.

Αυτό το οποίο χρειάζεται να γίνει με τη βοήθεια του ειδικού για να αντιμετωπιστούν οι φοβίες είναι να αναγνωρίσει κανείς τις σκέψεις που κάνει, να ελέγξει αν αντιστοιχούν στην πραγματικότητα έτσι ώστε να τις τροποποιήσει.
Έπειτα χρειάζεται να εκτεθεί σταδιακά στη φοβική κατάσταση όπου παράλληλα χρησιμοποιούνται και τεχνικές χαλάρωσης για να μπορέσει κανείς να αντιμετωπίσει τα σωματικά συμπτώματα.
Έτσι μόνον μπορεί να απελευθερωθεί κανείς από τις φοβίες που τον ταλαιπωρούν.
Αμανατίδου Φωστηρία 

Ψυχολόγος-Ψυχοθεραπεύτρια

Κυριακή 31 Οκτωβρίου 2010

Ιδεο-Ψυχαναγκαστική διαταραχή (ΙΔΨ)


anxiety-disorder008Μία από τις σοβαρότερες  χρόνιες διαταραχές που ανήκουν στην ευρύτερη κατηγορία των αγχωδών διαταραχών  και θα πρέπει να διαχωρίζεται από την  Ιδεο-Ψυχαναγκαστική Διαταραχή Προσωπικότητας , διακρίνεται από εμμονές / ιδεοληψίες (σκέψεις, παρορμήσεις, εικόνες) ή/και καταναγκαστικές κινήσεις  / ψυχαναγκασμούς.
  Σύμφωνα με τα διαγνωστικά κριτήρια του DSM-IV-TR  οι ιδεοληψίες  είναι επαναληπτικές, συνήθως  είναι δυσάρεστες  και εκλύουν άγχος, δεν είναι απλές ανησυχίες  για τα προβλήματα της ζωής και το άτομο προσπαθεί να τις αποφύγει  ή να αποφορτίσει με κάποια άλλη κίνηση ή σκέψη (ψυχαναγκασμό).
Απαραίτητη επίσης  για τη διάγνωση της διαταραχής είναι η προϋπόθεση να αναγνωρίζει  το άτομο ότι αυτές οι σκέψεις, παρορμήσεις  ή εικόνες είναι δημιούργημα του μυαλού του και μόνο. Οι εμμονές είναι ‘’εγω-δυστονικές’’ που σημαίνει ότι το άτομο δεν έχει τον έλεγχο τους και τις θεωρεί παράλογες,  ερχόμενες σε αντίθεση με το εγώ του.
Οι ψυχαναγκασμοί  χαρακτηρίζονται από την υπερβολή και είναι συμπεριφορές  όπως συχνό πλύσιμο των χεριών, ταξινόμηση  ή νοητικές δραστηριότητες  όπως προσευχή, μέτρημα, επανάληψη  λέξεων που το άτομο  αναγκάζεται να κάνει ως αντίδραση στην εμμονή και στη δυσφορία που του δημιουργεί .
ΟΙ ψυχαναγκασμοί  δεν προκαλούν ευχαρίστηση αλλά χρησιμοποιούνται από το άτομο με σκοπό να το ηρεμήσουν και να του δώσουν μία προσωρινή ανακούφιση από την πίεση και το άγχος που του δημιουργούν οι εμμονές.
Η συγκεκριμένη είναι μία διαταραχή που εμφανίζεται και στα δύο φύλα κυρίως ηλικίας 25-35 ετών κατά την ενήλικη ζωή αν και έχει παρατηρηθεί και σε παιδική ηλικία. Η έναρξη της νόσου είναι απότομη και οφείλεται σε διάφορους παράγοντες όπως κληρονομικότητα, ανώμαλα επίπεδα της ουσίας σεροτονίνης στον εγκέφαλο, ένα τραυματικό γεγονός στη ζωή του ατόμου όπως θάνατος κάποιου αγαπημένου προσώπου ή  ακόμα και σε ορισμένα χαρακτηριστικά προσωπικότητας όπως τελειομανία και οργάνωση. 
Άλλες διαταραχές όπως κατάθλιψη ή τοξικομανία είναι δυνατό να οδηγήσουν στην εκδήλωση της ΙΔΨ διαταραχής αλλά και να συνυπάρχουν μαζί της. Τα άτομα με ΙΔΨ διαταραχή νιώθουν ντροπή για πολλές από τις κινήσεις και τις εμμονές τους μιας και αντιλαμβάνονται ότι είναι υπερβολικές,  παράλογες και δεν συνάδουν με την πραγματικότητα.  Τα συμπτώματα συνήθως  επιμένουν για τουλάχιστον μία ώρα  την ημέρα και  εμποδίζουν την ομαλή λειτουργία του ατόμου και την καθημερινότητά του.
Πολύ σημαντικό είναι  να αναζητά βοήθεια όποιος έχει κάποιο από τα παραπάνω συμπτώματα ώστε να του συστήνεται κάποια μορφή θεραπείας  φαρμακευτική ή/και ψυχοθεραπευτική αφού η πρόγνωση της ΙΔΨ διαταραχής δεν είναι καλή ειδικά αν ακολουθείται από άλλες διαταραχές όπως κατάθλιψη και χρήση ουσιών.
Εύη Ρομφαία Κλινική Ψυχολόγος- Σύμβουλος σχέσεων

Δευτέρα 18 Οκτωβρίου 2010

Βρέθηκε γονίδιο που παίζει ρόλο-κλειδί στην εμφάνιση της κατάθλιψης και ανοίγει το δρόμο για νέα αντικαταθλιπτικά φάρμακα

 Βρέθηκε γονίδιο που παίζει ρόλο-κλειδί στην εμφάνιση της κατάθλιψης και ανοίγει το δρόμο για νέα αντικαταθλιπτικά φάρμακα
(ANA) – 6 ώρες πριν
Αμερικανοί επιστήμονες ανακάλυψαν ένα γονίδιο που φαίνεται να παίζει καθοριστικό ρόλο στην εμφάνιση της κατάθλιψης, ένα εύρημα που μπορεί να οδηγήσει σε νέα αντικαταθλιπτικά φάρμακα για αυτή την ευρέως διαδεδομένη ψυχική διαταραχή. Οι ερευνητές του πανεπιστημίου Γέιλ, υπό τον καθηγητή ψυχιατρικής και φαρμακολογίας Ρόναλντ Ντούμαν, παρουσίασαν την ανακάλυψή τους στο ιατρικό περιοδικό “Nature Medicine”, σύμφωνα με το Γαλλικό Πρακτορείο. Το γονίδιο με την ονομασία ΜΚΡ-1 εντοπίστηκε μετά τη σύγκριση του DNA 21 καταθλιπτικών ατόμων με τον γενετικό κώδικα 18 υγιών ατόμων. Το συγκεκριμένο γονίδιο παίζει το ρόλο «διακόπτη» για μια σειρά από χημικές ουσίες στον εγκέφαλο, που αποκαλούνται ΜΑΡΚ και οι οποίες είναι ζωτικές για την επιβίωση και την καλή λειτουργία των νευρώνων, δηλαδή των εγκεφαλικών κυττάρων. Το γονίδιο μπορεί να απενεργοποιήσει αυτή την μοριακή «οδό», με συνέπεια τη δυσλειτουργία των νευρώνων και πιθανώς την κατάθλιψη. «Το γονίδιο αυτό μπορεί να αποτελεί την κυρίαρχη αιτία ή έστω ένα σημαντικό αιτιολογικό παράγοντα στη δημιουργία ανωμαλιών που οδηγούν στην κατάθλιψη», δήλωσε ο υπεύθυνος της έρευνας. Οι ερευνητές έκαναν πειράματα με ποντίκια και διαπίστωσαν ότι σε όσα είχε απενεργοποιηθεί το γονίδιο ΜΚΡ-1, επιδείκνυαν μεγάλη αντοχή στο στρες, ενώ αντίθετα όσα πειραματόζωα είχαν το γονίδιο ενεργοποιημένο και υποβάλλονταν σε καταστάσεις στρες, εμφάνιζαν συμπτώματα τύπου κατάθλιψης, τα οποία στη συνέχεια αμβλύνονταν με την χορήγηση αντικαταθλιπτικών φαρμάκων. Η κατάθλιψη, όπως και άλλες ψυχικές-νοητικές παθήσεις, θεωρείται ότι δεν έχει μία μόνο, αλλά πολλαπλές αιτίες, συμπεριλαμβανομένων των γενετικών, καθώς τα συμπτώματά της ποικίλουν πολύ από άνθρωπο σε άνθρωπο. Περίπου το 40% των ατόμων με κατάθλιψη δεν αντιδρούν άμεσα στα υπάρχοντα αντικαταθλιπτικά φάρμακα, τα οποία κυρίως αποσκοπούν στην αύξηση της ποσότητας της χημικής ουσίας (νευροδιαβιβαστή) σεροτονίνης στον εγκέφαλο, με συνέπεια να χρειάζονται εβδομάδες ή και μήνες μέχρι να υπάρξει θεραπευτική ανταπόκριση στο φάρμακο. Η ανακάλυψη ενός γονιδίου που εμπλέκεται στην κατάθλιψη, σύμφωνα με τους ερευνητές, μπορεί να οδηγήσει στην ανάπτυξη φαρμάκων που θα είναι πιο αποτελεσματικά, κυρίως σε όσους ασθενείς δεν αντιδρούν καλά στα υπάρχοντα αντικαταθλιπτικά. Link: Για την πρωτότυπη επιστημονική εργασία (με συνδρομή) στη διεύθυνση:
http://www.nature.com/nm/journal/vaop/ncurrent/abs/nm.2219.html
© 2010 ΑΘΗΝΑΪΚΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ ΕΙΔΗΣΕΩΝ - ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ ΕΙΔΗΣΕΩΝ

Τρίτη 12 Οκτωβρίου 2010

Η Ελλάδα σε κατάθλιψη!

Της ΑΓΓΕΛΙΚΗΣ ΚΟΥΓΙΑΝΝΟΥ
Η Ελλάδα σε κατάθλιψη! Αυτό τουλάχιστον δείχνει η νέα έρευνα του Ευρωβαρόμετρου για την ψυχική υγεία των Ευρωπαίων, που δημοσιοποιήθηκε χθες, η οποία δείχνει ότι οι Έλληνες έχουν εισέλθει σε φάση… ομαδικής κατάθλιψης, μετά την είσοδο του ΔΝΤ στις ζωές τους και τα μέτρα της κυβέρνησης.
Σύμφωνα με τα ευρήματα της έρευνας, οι Έλληνες βιώνουν λιγότερα θετικά συναισθήματα και περισσότερα αρνητικά σε σχέση με τους υπόλοιπους Ευρωπαίους. Ειδικότερα, όπως προκύπτει από τα στοιχεία, συνολικά περισσότεροι από επτά στους δέκα Έλληνες (75%), το μεγαλύτερο ποσοστό στην ΕΕ, αισθάνθηκαν αγχωμένοι κατά τη διάρκεια του τελευταίου μήνα -είτε μερικές φορές, είτε τις περισσότερες φορές, είτε συνέχεια- τη στιγμή που ο ευρωπαϊκός μέσος όρος είναι 56%. Επίσης, ένας στους δύο Έλληνες -δεύτερη χειρότερη θέση στην ΕΕ, μετά τους Ιταλούς- αισθάνθηκε αποθαρρυμένος και θλιμμένος, με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο να είναι μόνο 33%. Μεγάλο ποσοστό των Ελλήνων πάλι (44%) δήλωσαν ότι ένιωσαν τόσο στεναχωρημένοι που τίποτα δεν μπορούσε να τους φτιάξει το κέφι, με τον ευρωπαϊκό όρο να είναι μόλις 25%. Και εδώ, μαζί με τους Ρουμάνους, έχουμε τα υψηλότερα ποσοστά. Σημειώνεται πως η ψυχολογική κατάσταση των Ελλήνων έχει χειροτερεύσει αισθητά σε σχέση με την προηγούμενη έρευνα του Ευρωβαρόμετρου για το θέμα, που πραγματοποιήθηκε στις αρχές του 2006, αφού τα εν λόγω ποσοστά δυσαρέσκειας έχουν αυξηθεί έως και 18%.

Αντίθετα, με το… σταγονόμετρο, σε σχέση με τους υπόλοιπους Ευρωπαίους, βιώνουν θετικά συναισθήματα οι Έλληνες. Κατά τη διάρκεια του τελευταίου χρόνου, ευτυχισμένοι αισθάνθηκαν «συνέχεια» και «τις περισσότερες φορές» μόνο το 43% των ερωτηθέντων (61% στην ΕΕ), ένα ποσοστό που μας κατατάσσει στην δεύτερη χειρότερη θέση της Ευρώπης μετά τη Λετονία. Όσο για τα αισθήματα της ηρεμίας και της γαλήνης, βρισκόμαστε στη χειρότερη θέση, αφού τον τελευταίο χρόνο τα ένιωσε σε συχνή βάση μόνο το 46% των Ελλήνων (61%).
Μάλιστα, όπως προκύπτει από τα στοιχεία, δεν ήταν λίγες οι φορές για τρεις στους δέκα Έλληνες που έκαναν λιγότερα από όσα ήθελαν είτε στη δουλειά τους είτε στο σπίτι τους, λόγω κατάθλιψης ή άγχους.
Πάντως, παρά τα προβλήματα, οι Έλληνες λένε «όχι» σε αντικαταθλιπτικά χάπια ή ιατρική βοήθεια. Η συντριπτική πλειοψηφία των ερωτηθέντων (97%) απάντησε ότι δεν έχει καταφύγει σε αντικαταθλιπτικά χάπια τον τελευταίο χρόνο, ενώ το 92% είπε ότι δεν αναζήτησε βοήθεια από επαγγελματία για την αντιμετώπιση ψυχολογικού ή συναισθηματικού προβλήματος. Αίσθηση όμως προκαλεί και το γεγονός πως το ποσοστό της άρνησης μιας επαγγελματικής βοήθειας αυξήθηκε κατά 5% από το προηγούμενο Ευρωβαρόμετρο του 2006, ακόμη και αν αυξήθηκε το άγχος και η θλίψη.
ΜΙΑ ΑΙΤΙΑ Η ΕΡΓΑΣΙΑΚΗ ΑΝΑΣΦΑΛΕΙΑ
Η εργασιακή ανασφάλεια είναι μια αιτία για την… ομαδική κατάθλιψη των Ελλήνων. Σύμφωνα με το Ευρωβαρόμετρο, τέσσερις στους δέκα Έλληνες (42%) θεωρούν ότι η ασφάλεια της θέσης εργασίας τους είναι υπό απειλή, που αποτελεί το δεύτερο χειρότερο ποσοστό στην ΕΕ μετά τους Λετονούς. Μια άλλη αιτία της άσχημης ψυχολογικής κατάστασης δικαιολογείται και από το γεγονός ότι οκτώ στους δέκα Έλληνες δεν αισθάνονται ότι στη δουλειά τους απολαμβάνουν το σεβασμό και την αναγνώριση που αξίζουν οι προσπάθειες και τα επιτεύγματά τους (80%), ενώ παράλληλα θεωρούν ότι δεν αντικατοπτρίζει τη μόρφωση και την εκπαίδευσή τους (77%). Ωστόσο, παραμένουν συνεπείς στα εργασιακά τους καθήκοντα, αφού η συντριπτική πλειοψηφία (78%) δεν έλειψε καμία ημέρα από την εργασία, εκτός από τις ημέρες των διακοπών.
 

Σάββατο 9 Οκτωβρίου 2010

«Αδελφός του Προηγούμενου»

Διάβασα ένα καταπληκτικό βιβλίο το οποίο συνιστώ ανεπιφύλαχτα από την σειρά  ΨΥΧΑΝΑΛΥΤΙΚΑ της ΕΣΤΙΑΣ του Ζαν – Μπερτράν Πονταλίς* με τίτλο «Αδελφός του Προηγούμενου» αποσπάσματα μικρά του οποίου παραθέτω παρακάτω:

Πόση απογοήτευση (η λέξη είναι αδύναμη) αισθάνθηκα όταν χρειάστηκε να αποδεχθώ το πρόδηλο: ανάμεσα στους υποτιθέμενους αδελφούς της (Γαλλικής) Επανάστασης  υπήρχε μόνον ανταγωνισμός, πάλη μέχρι θανάτου. Σκέτη ανοησία, λοιπόν, το ιδεώδες της αδελφοσύνης! Ο Φλωμπέρ δεν θα διαφωνήσει μαζί μου: «Αδελφοσύνη, μία από τις πιο ωραίες επινοήσεις της κοινωνικής υποκρισίας».
……………….
Κι αν η Επανάσταση  ήταν περισσότερο αδελφοκτόνος παρά πατροκτόνος;
……………….
Πολύ πριν η Τρομοκρατία και η παράνοιά της εγκατασταθούν για τα καλά, η πεποίθηση ότι ο γείτονάς μου ήταν ύποπτος, ότι θα μπορούσε να είναι ακόμα και εχθρός μου, ότι ο «αδελφός» μου συνωμοτούσε εναντίον μου πίσω από την πλάτη μου, η πεποίθηση λοιπόν αυτή  με τις καταστροφικές της  συνέπειες, μήπως τελικά υπάρχει εν σπέρματι σε κάθε κοινωνία που διακηρύσσει περίτρανα ότι δεν έχει άλλο ιδανικό από την αδελφοσύνη;

*Ο Πονταλίς είναι ψυχαναλυτής, δοκιμιογράφος και μυθιστοριογράφος στη Γαλλία. Αναλυόμενος του Λακάν συνέγραψε με τον Ζαν Λαπλάνς το "Λεξιλόγιο της Ψυχανάλυσης".

Πέμπτη 7 Οκτωβρίου 2010

Οι άγνωστες παρενέργειες της κατάθλιψης

Ρεπορτάζ: Μαίρη Κατσανοπούλου
Κάθε χρόνια πάθηση φέρνει μαζί της και μια ψυχική διαταραχή. Γι' αυτό ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας έχει θέσει για τη φετινή Παγκόσμια Ημέρα Ψυχικής Υγείας το σύνθημα «Ψυχική υγεία και χρόνιες ασθένειες: ανάγκη για συνεχή και αναβαθμισμένη φροντίδα».
Οι επιστήμονες του Οργανισμού τονίζουν ότι όσοι πάσχουν από κάποια χρόνια ασθένεια διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να νοσήσουν από κατάθλιψη και όσοι έχουν κατάθλιψη διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο να υποστούν καρδιαγγειακή νόσο, διαβήτη, καρκίνο ή αναπνευστική πάθηση (που ευθύνονται για το 60% των θανάτων παγκοσμίως).
«Εάν δεν ληφθούν μέτρα, υπολογίζεται ότι 388 εκατ. άνθρωποι θα βρουν πρόωρο θάνατο τα προσεχή δέκα χρόνια» λέει ο αντιπρόεδρος της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας Ψυχικής Υγιεινής για την Ευρώπη, επίτιμος πρόεδρος της Ελληνικής Ψυχιατρικής Εταιρείας, καθηγητής Γεώργιος Χριστοδούλου.
Το 30-40% των καρδιοπαθών παρουσιάζει σημαντικά συμπτώματα κατάθλιψης (μελέτη Thombs και συν., 2008) ενώ στα δύο τρίτα των ασθενών με διαβήτη και κατάθλιψη δεν αναγνωρίζεται η ψυχική νόσος, με αποτέλεσμα οι ασθενείς να μην μπορούν να ακολουθήσουν τις οδηγίες για ρύθμιση του σακχάρου τους (μελέτη Katon, 2008). Οι καρδιοπαθείς και οι καταθλιπτικοί έχουν τριπλάσιες πιθανότητες να πεθάνουν σε σχέση με αυτούς που πάσχουν από τη μία νόσο, σύμφωνα με τα αποτελέσματα μελέτης που δημοσιεύθηκε τον περασμένο Σεπτέμβριο στην επιθεώρηση «Heart» και στην οποία αναλύθηκαν τα δεδομένα 6.000 μεσήλικων βρετανών.
«Ολες οι κλινικές παρατηρήσεις και τα ερευνητικά δεδομένα συγκλίνουν στο συμπέρασμα ότι η ψυχική και η σωματική υγεία είναι αλληλένδετες» λέει ο κ. Χριστοδούλου. «Οι πιθανότητες να υπάρχει κατάθλιψη σε κάποιον ασθενή αυξάνονται από 5% έως 25% στον γενικό πληθυσμό (ανάλογα με το φύλο) και σε 25-33% σε ασθενείς με χρόνια νοσήματα. Ερευνητικά δεδομένα δείχνουν ότι η κατάθλιψη πολύ συχνά επιδεινώνει το σωματικό νόσημα μέσα από διάφορους μηχανισμούς και έτσι μπαίνουμε σε φαύλο κύκλο που μπορεί να είναι καταστροφικός εάν δεν παρέμβουμε».
Στον διαβήτη, π.χ., η κατάθλιψη αυξάνει τον κίνδυνο επικίνδυνων επιπλοκών. «Η αποκατάσταση των ασθενών με χρόνια σωματικά νοσήματα βλάπτεται ουσιαστικά όταν συνυπάρχει κατάθλιψη που δεν έχει διαγνωσθεί» τονίζει ο καθηγητής.«Ο ασθενής δεν συνεργάζεται, δεν βοηθά τον γιατρό, δεν βοηθά τον εαυτό του. Πρέπει λοιπόν να γίνεται ''ολιστική'' (ψυχοσωματική) αντιμετώπιση των ασθενών και προϋπόθεση γι' αυτό είναι η κατάλληλη εκπαίδευση των γενικών γιατρών _ στην Ελλάδα και των παθολόγων, των αγροτικών γιατρών ή και των ειδικών».
Μια πρόσφατη ευρωπαϊκή μελέτη εκτίμησε ότι ο συνδυασμός σωματικών και ψυχικών προβλημάτων κοστίζει 436 δισ. ευρώ (2.000 ευρώ ανά νοικοκυριό) τον χρόνο λόγω του πτωχού συστήματος ψυχικής υγείας.
Η νόσος με τα χίλια πρόσωπα
Η κατάθλιψη, η «ασθένεια με τα χίλια πρόσωπα» (όπως την ονομάζουν οι ψυχίατροι), εξαπλώνεται σιωπηλά σαν επιδημία στον σύγχρονο κόσμο. Οι επιστήμονες της Παγκόσμιας Ψυχιατρικής Εταιρείας και του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας υπολογίζουν ότι θα είναι μέσα στην επόμενη δεκαετία η δεύτερη πιο συχνή αιτία «αναπηριών».
H κατάθλιψη είναι μια ασθένεια που περιλαμβάνει και την ψυχή και το σώμα, όπως λένε οι επιστήμονες της Κλινικής Μάγιο στις ΗΠΑ. Επηρεάζει το πώς αισθάνεται, σκέπτεται και συμπεριφέρεται ο ασθενής. Μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα στις καθημερινές δραστηριότητες του ασθενούς ή να τον κάνει να αισθάνεται ότι δεν αξίζει να ζει. Οι γυναίκες, οι διαζευγμένοι, οι άγαμοι, οι άνεργοι και όσοι έχουν παρόμοιο περιστατικό στην οικογένεια νοσούν συχνότερα. Αν και η μέση και η τρίτη ηλικία πλήττονται περισσότερο από την κατάθλιψη, περίπου 5% των παιδιών και των εφήβων υποφέρει επίσης από τη νόσο.
Δεν είναι ακριβώς γνωστό τι προκαλεί την κατάθλιψη. Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι εμπλέκονται πολλοί παράγοντες, όπως βιολογικές διαφορές στον εγκέφαλο, ορμονικές αλλαγές (όπως στην εμμηνόπαυση ή σε διαταραχές του θυρεοειδούς), η κληρονομική προδιάθεση, γεγονότα της ζωής (απώλεια αγαπημένου προσώπου, οικονομικά προβλήματα, υψηλό στρες κ.ά.) και ένα τραυματικό γεγονός στην παιδική ηλικία (π.χ. κακοποίηση από τον γονέα).
Μελέτη που δημοσιεύθηκε τον περασμένο Αύγουστο στο περιοδικό «Nature» διαπίστωνε ότι κάποιες περιοχές του εγκεφάλου έχουν καθοριστικό ρόλο στην εκδήλωση κατάθλιψης στα παιδιά και τους εφήβους. Τα ευρήματα μπορεί να οδηγήσουν σε νέες μεθόδους έγκαιρης διάγνωσης και θεραπείας των παιδιών που κινδυνεύουν, σύμφωνα με τον επικεφαλής της μελέτης, διευθυντή Ψυχιατρικής στο Πανεπιστήμιο Γουαϊσκόνσιν - Μάντισον, Ν. Κάλιν. Ο ερευνητής και οι συνεργάτες του εξέτασαν απεικονιστικά τους εγκεφάλους 238 νέων πιθήκων και διαπίστωσαν ότι η αυξημένη δραστηριότητα στην αμυγδαλή και στον πρόσθιο ιππόκαμπο προέβλεπαν καταθλιπτική και αγχώδη ιδιοσυγκρασία.
Πρόσφατες επίσης έρευνες από τον Οργανισμό «Mental Health America» έδειξαν ότι οι άνεργοι έχουν τέσσερις φορές περισσότερες πιθανότητες να εκδηλώσουν συμπτώματα κατάθλιψης σε σχέση με όσους έχουν δουλειά, ενώ οι άνθρωποι των οποίων οι δουλειές επηρεάστηκαν από την οικονομική κρίση έχουν διπλάσιες πιθανότητες να νοσήσουν από σοβαρή κατάθλιψη. Γι' αυτό και η κυβέρνηση των ΗΠΑ καθόρισε νέους κανόνες τον περασμένο Ιούλιο, ζητώντας από τις ασφαλιστικές εταιρείες να προσφέρουν το ίδιο επίπεδο κάλυψης για την ψυχική υεγία όπως και με τα παθολογικά και χειρουργικά θέματα.
Μια άλλη μελέτη που δημοσιεύθηκε πρόσφατα στην επιθεώρηση «Biological Psychiatry» κατέδειξε ότι οι άνθρωποι με κατάθλιψη πραγματικά βλέπουν τον κόσμο στις αποχρώσεις του γκρι. Γερμανοί ερευνητές από το Πανεπιστήμιο του Freiburg χρησιμοποίησαν εξετάσεις του αμφιβληστροειδούς και βρήκαν ότι οι πάσχοντες από κατάθλιψη είχαν θεαματικά χαμηλότερη ανταπόκριση στις αντιθέσεις μαύρου - λευκού σε σχέση με όσους δεν έπασχαν από τη νόσο. Η μέθοδος _ είπαν _ μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τη διάγνωση της κατάθλιψης.
Ο ρόλος της διατροφής
Νέες έρευνες άλλωστε συσχετίζουν και τη διατροφή με την κατάθλιψη. Από μελέτη της Α' Καρδιολογικής Κλινικής του Πανεπιστημίου Αθηνών (με επικεφαλής την κ. Χ. Χρυσοχόου) σε 673 ηλικιωμένους στην Ικαρία το 2009 διαπιστώθηκε ότι όσοι έτρωγαν περισσότερο ψάρι είχαν χαμηλότερα ποσοστά κατάθλιψης. Ισπανοί ερευνητές από τα Πανεπιστήμια της Ναβάρα και του Λας Πάλμας μελέτησαν 11.000 ανθρώπους και ανακάλυψαν ότι όσοι ακολουθούσαν πιο συστηματικά μεσογειακή διατροφή (με πολλά φρούτα, λαχανικά, ψάρι και όσπρια) είχαν 30% λιγότερες πιθανότητες να εκδηλώσουν κατάθλιψη σε σχέση με όσους είχαν λίγα τέτοια τρόφιμα στο διαιτολόγό τους _ αν και δεν βρέθηκε το γιατί (η μελέτη δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση «Archives of General Psychiatry»).
Επίσης ερευνητές από το Πανεπιστήμιο της Μελβούρνης που παρακολούθησαν επί δέκα χρόνια 1.046 γυναίκες, 20-93 ετών, διαπίστωσαν _ και το δημοσίευσαν στην «Αμερικανική Επιθεώρηση Ψυχιατρικής» _ ότι οι διαταραχές της διάθεσης ήταν κατά 50% πιο συχνές σε γυναίκες που τρέφονταν με επεξεργασμένα και λιπαρά τρόφιμα (τσιπς, χάμπουργκερ, μπισκότα, λευκό ψωμί κ.λπ.).
Ερευνητές από το Κέντρο INSERM στο Μονπελιέ της Γαλλίας, τέλος, ανακάλυψαν ότι η κατάθλιψη στις γυναίκες της τρίτης ηλικίας συσχετίζεται με χαμηλά επίπεδα της «καλής» χοληστερίνης (HDL). Αντιθέτως, η κατάθλιψη στους άνδρες συσχετίζεται με χαμηλά επίπεδα της «κακής» χοληστερίνης (LDL).
«Τα ευρήματά μας δείχνουν ότι η ρύθμιση των ανώμαλων επιπέδων των λιπιδίων μπορεί να μειώνει την κατάθλιψη στους ηλικιωμένους, χρειάζεται όμως διαφορετική αγωγή ανάλογα με το φύλο» ανέφερε η συγγραφέας της μελέτης δρ Μ. Λ. Ανσελέν. Ειδικά για τους άνδρες, «ο καρδιαγγειακός κίνδυνος μειώνεται με τη μείωση της LDL ως ένα επίπεδο, αλλά κάτω από αυτό αυξάνεται ο κίνδυνος κατάθλιψης».
Τα διαγνωστικά κριτήρια
Για να διαγνωσθείτε με κατάθλιψη, θα πρέπει να έχετε _ σύμφωνα με το εγχειρίδιο DSM που δημοσίευσε η Αμερικανική Ψυχιατρική Εταιρεία _ πέντε ή περισσότερα από τα ακόλουθα συμπτώματα για περίοδο μεγαλύτερη των δύο εβδομάδων (ένα τουλάχιστον σύμπτωμα πρέπει να είναι η καταθλιπτική διάθεση ή η απώλεια ενδιαφέροντος για την ευχαρίστηση):
_ Καταθλιπτική διάθεση τις περισσότερες ημέρες (στα παιδιά μπορεί να εμφανισθεί ως μόνιμη ευερεθιστότητα)
_ Ελαττωμένο ενδιαφέρον ή αίσθημα μη ικανοποίησης από σχεδόν όλες τις δραστηριότητες της ημέρας
_ Σημαντική απώλεια ή αύξηση βάρους, μείωση ή αύξηση της όρεξης
_ Αϋπνία
_ Υπερκινητικότητα ή βραδεία συμπεριφορά που παρατηρείται από άλλους
_ Κόπωση ή απώλεια ενέργειας
_ Αισθήματα απαξίωσης ή υπερβολικής ενοχής
_ Προβλήματα στη λήψη αποφάσεων, στη σκέψη ή στην αυτοσυγκέντρωση
_ Επανειλημμένες σκέψεις θανάτου ή αυτοκτονίας
Τρόποι αυτοβοήθειας
Αν και δεν μπορείτε να θεραπεύσετε μόνος σας την κατάθλιψη, μπορείτε να αυτοβοηθηθείτε με τους εξής τρόπους, όπως συμβουλεύουν οι ειδικοί της Κλινικής Μάγιο:
_ Να αποφεύγετε το αλκοόλ. Μπορεί να νομίζετε ότι μειώνει τα καταθλιπτικά συμπτώματα αλλά μακροπρόθεσμα τα επιδεινώνει.
_ Να ασκείσθε περπατώντας, κάνοντας τζόκινγκ, κολύμπι, κηπουρική, γιόγκα ή ό,τι άλλο σας ευχαριστεί _ η σωματική δραστηριότητα μειώνει τα συμπτώματα.
_ Να χορταίνετε ύπνο.
- Να έχετε διατροφή πλούσια σε ω-3 λιπαρά (ψάρια, καρύδια κ.λπ.).
_ Μην αναβάλλετε τις συνεδρίες ψυχοθεραπείας και μην αμελείτε τα φάρμακά σας, ακόμα και εάν δεν έχετε διάθεση να το κάνετε.
_ Να δίνετε προσοχή στα προειδοποιητικά συμπτώματα και να επικοινωνείτε με τον γιατρό σας όταν εμφανίζονται.
_ Να ενημερωθείτε για την κατάθλιψη.

Παρασκευή 1 Οκτωβρίου 2010

Ένας στους 10 Αμερικανούς πάσχουν απο κατάθλιψη..

Παρασκευή, 1 Οκτωβρίου 2010


Στατιστικά, σχεδόν ένας στους 10 Αμερικανούς πάσχει σήμερα από κατάθλιψη, εκ των οποίων το ένα τρίτο πάσχει από «βαθιά κατάθλιψη», όπως ανακοινώνει το 'Κέντρο Ελέγχου Ασθενειών'. Προκειμένου να εξαχθούν επιστημονικά συμπεράσματα από το Κέντρο, έγινε έρευνα με τη συμμετοχή 235 χιλιάδων ενηλίκων από 45 Πολιτείες των ΗΠΑ, επίσης τις Παρθένες νήσους, το Πουέρτο Ρίκο, αλλα ειδικά και την περιοχή της πρωτεύουσας Ουάσινγκτον, καθ' όλη την τριετία 2006-2008.
Προέκυψε ότι η έλλειψη εργασίας συνάδει με την κατάθλιψη, ενώ στις ΗΠΑ η επίσημη ανεργία γειτνιάζει με το 10% του 'ενεργού' πληθυσμού. -Ποσοστά 10% όλων των ανέργων, αλλά και 22% των ανάπηρων και βαρέως ασθενούντων, ανίκανων προς...εργασία, δηλώνουν «καταθλιπτικοί». -Αλλά και οι απαίδευτοι, σε ένα ποσοστό 6,7% δηλώνουν «βαρέως καταθλιπτικοί», ενώ μόνον 2,5% όσων διαθέτουν πανεπιστημιακό τίτλο δηλώνουν «καταθλιπτικοί». Τα συμπτώματα της κατάθλιψης είναι.
Οι ερωτηθέντες είχαν να απαντήσουν σε μεγάλο ερωτηματολόγιο, όπου δέσποζαν τα ερωτήματα: «το τελευταίο 15ημερο νοιώσατε άχρηστοι; χωρίς προσανατολισμό; άϋπνοι ή αντιστρόφως αποχαυνωμένοι από ύπνο»; Επίσης «συνεχώς πεινασμένοι; κουρασμένοι; χωρίς την ικανότητα συγκέντρωσης; χωρίς αυτο-εκτίμηση»; Με τουλάχιστον πέντε από τα ανωτέρω συμπτώματα και, και περισσότερα μέσα σε δύο εβδομάδες, η επιστημονική ετυμηγορία είναι: «βαριά κατάθλιψη».
Τέσσερα από τα συμπτώματα, σε συνδυασμό, ισοδυναμούν επιστημονικά με «κατάθλιψη». Τέλος κατά τη διετία 2001-2002 βρέθηκε ότι το 6,6% των ενηλίκων Αμερικανών έπασχαν από «σοβαρή κατάθλιψη» μέσα στο τελευταίο 12μηνο.
Πηγή: http://trelokouneli.blogspot.com/2010/10/10.html

Δευτέρα 27 Σεπτεμβρίου 2010

Κίνδυνος για καρδιοπαθείς με κατάθλιψη

Επιμέλεια: Ρούλα Τσουλέα
Ο συνδυασμός κατάθλιψης και στεφανιαίας νόσου σε έναν ασθενή είναι πολύ πιο επικίνδυνος απ’ ό,τι κάθε μία ασθένεια από μόνη της, αναφέρουν γάλλοι και βρετανοί ειδικοί.
Όπως διαπίστωσαν σε μελέτη με σχεδόν 6.000 άνδρες και γυναίκες, όσοι έπασχαν και από τις δύο ασθένειες είχαν τετραπλάσιες πιθανότητες να πεθάνουν από την καρδιά τους ή από άλλα νοσήματα του κυκλοφοριακού.
Η μελέτη, που δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Heart», συμπεριέλαβε μεσήλικες εθελοντές, τους οποίους οι ερευνητές παρακολουθούσαν επί 5,5 χρόνια.
Τα ευρήματά της υποδηλώνουν πως οι γιατροί θα πρέπει να παρακολουθούν πιο στενά τους καρδιοπαθείς οι οποίοι εκδηλώνουν κατάθλιψη.
Όπως έδειξε η μελέτη, οι εθελοντές που είχαν μόνον καρδιοπάθεια είχαν κατά 67% περισσότερες πιθανότητες να πεθάνουν από οποιαδήποτε αιτία στη διάρκεια της μελέτης, σε σύγκριση με όσους δεν είχαν ούτε καρδιοπάθεια ούτε κατάθλιψη.
Όσοι καρδιοπαθείς όμως είχαν και κατάθλιψη, είχαν τριπλάσιες πιθανότητες να πεθάνουν από οποιαδήποτε αιτία και τετραπλάσιες να πεθάνουν από καρδιαγγειακά νοσήματα.
Οι ειδικοί λένε ότι τα νέα ευρήματα ενισχύουν προγενέστερα που έχουν δείξει ότι η κατάθλιψη αποτελεί πλήγμα για την καρδιολογική υγεία. Και συνιστούν σε όλους – καρδιοπαθείς ή μη – αν νιώθουν κακοδιαθεσία, να συζητούν με τον γιατρό τους γι’ αυτήν.
Από την εφημερίδα ΤΑ ΝΕΑ

Πέμπτη 16 Σεπτεμβρίου 2010

Απ’ το κομματιασμένο «Εγώ» στην ψυχοπαθολογία της καθημερινότητας

Στα πρώτα παιδικά μας χρόνια ο ψυχικός οργανισμός δομείται με βάση τις εξωτερικές εικόνες των αγαπημένων & αναγκαίων για την επιβίωση μας προσώπων (γονείς – κηδεμόνες), τα οποία εσωτερικεύουμε, δηλαδή υιοθετούμε τα χαρακτηριστικά, τις στάσεις και τις συμπεριφορές αυτών των προσώπων, ταυτιζόμενοι μαζί τους.
Στηριζόμενος λοιπόν σ’ αυτην την διαδικασία εσωτερίκευσης ο αναπτυσσόμενος ψυχικός οργανισμός χτίζει αυτό που συνηθίζουμε να ονομάζουμε «προσωπικότητα», ή αλλιώς «Εγώ».
Μ’ αυτή την «Εγωϊκή» δομή συνήθως τείνουμε να ταυτιζόμαστε για τα υπόλοιπα χρόνια της «ενήλικής» μας ζωής.
Αυτό το προσωπικό μας «Εγώ», διαμορφώθηκε στη βάση συγκεκριμένων προσώπων (μαμά, μπαμπάς, γιαγιά, παππούς, κ.λ.π.), τα οποία, με τη σειρά τους, «κουβαλάνε»  εύθραυστα, τεμμαχισμένα, τραυματισμένα,  ασθενή, κι ανολοκλήρωτα «Εγώ», κληρονομιά κι αυτά από σημαντικά πρόσωπα προηγούμενων γενεών, κ.ο.κ.
Έτσι, κι εμείς, απόγονοι των παραπάνω «τεμαχισμένων» ανθρώπων, συνήθως βιώνουμε την «προσωπικότητά» μας μέσα από τον προβληματικό τρόπο που σχετιζόμαστε με τους άλλους, μέσα από τις ασυνεπείς εκφράσεις του συναισθήματος & της συμπεριφοράς μας. Βιώνουμε δηλαδή το «Εγώ» μας ως μια αλλοπρόσαλη και ασταθή οντότητα που μοιάζει να είναι ατελής, τραυματισμένη, και διασπασμένη σε κομμάτια.
Επίσης, εξαιτίας της ταύτισής μας με αυτήν την ελλειμματική κι ανολοκλήρωτη ψυχική δομή (το «Εγώ») πολύ συχνά βιώνουμε συναισθήματα κενού, ματαίωσης, απουσίας νοήματος, έντονο ψυχικό πόνο, κουραστικά εσωτερικά διλήμματα, κι αναποφασιστικότητα.
Η βαθιά αίσθηση της ψυχικής μας ανεπάρκειας μας οδηγεί σε συναισθηματική ευαλωτότητα, κρίσεις ενοχής, οργής, κι επιθετικότητας, που, κατά περίπτωση, στρέφεται εναντίον των ατόμων με τα οποία σχετιζόμαστε, ή εναντίον αυτού που συνηθίζουμε να τον/ την αποκαλούμε «εαυτό» μας.
ΑΥΤΟΓΝΩΣΙΑ - Κέντρο Προσωπικής Ανάπυξης & Ψυχοθεραπείας
Dr. Γρηγόρης Βασιλειάδης, M.Sc., Ph.D.
Ψυχολόγος - Ψυχοθεραπευτής

Κυριακή 5 Σεπτεμβρίου 2010

Η κατάθλιψη του Ίντερνετ

Από βαριά κατάθλιψη κινδυνεύουν όσοι νέοι 17-24 ετών κοιμούνται λιγότερες από οκτώ ώρες, γιατί ξενυχτούν παίζοντας δικτυακά παιγνίδια ή σερφάροντας στο Ίντερνετ.
Αυτό αποδεικνύει έρευνα στην Αυστραλία σε 20.000 νέους, από τους οποίους όσοι κοιμούνταν λιγότερες από έξι ώρες, παρουσίαζαν συμπτώματα άγχους, στρες και κατάθλιψης, σε σχέση με το 1/4 όσων συμπλήρωναν το απαραίτητο οκτάωρο.
Οι ερευνητές υποστηρίζουν, ότι ο χρόνος ύπνου των νέων στις...ηλικίες αυτές μειώνεται σταδιακά εξαιτίας των ωρών που περνούν μπροστά στον υπολογιστή παίζοντας ή σερφάροντας στο Ίντερνετ.
Ο καθηγητής Νικ Γκλόζιερ, επικεφαλής της μελέτης που έγινε στο Ινστιτούτο Τζόρτ για την Παγκόσμια Υγεία, λέει:
"Τις τελευταίες δεκαετίες οι έφηβοι και οι νέοι κοιμούνται όλο και λιγότερες ώρες, ενώ γενικά οι υπόλοιποι κοιμόμαστε περισσότερο. Υπάρχουν πολλά γκάτζετ που τα παιδιά και οι νέοι παίρνουν στο δωμάτιό τους, τα οποία δεν υπήρχαν παλαιότερα. Παρ΄ ότι περνούν πολλές ώρες το βράδυ ασχολούμενοι μαζί τους, το πρωί πρέπει να σηκωθούν και να πάνε στο σχολείο ή το πανεπιστήμιο ακριβώς την ίδια ώρα, όπως πήγαιναν και τις περιόδους που κοιμόντουσαν περισσότερο. Ετσι, πολλοί μαθητές ή φοιτητές αρχίζουν και παρουσιάζουν έντονα συμπτώματα από την έλλειψη ύπνου".
Και επισημαίνει ότι η έλλειψη ύπνου, μπορεί να έχει μακροπρόθεσμα πολλές και σοβαρές συνέπειες στον ανθρώπινο οργανισμό.

Τρίτη 31 Αυγούστου 2010

Η απόγνωση ενός μωρού

Ας φανταστούμε ένα φυσιολογικό νεογέννητο που μόλις βγήκε από την κοιλιά της μάνας του και την αποχωρίζεται μεταξύ άλλων για να ζυγιστεί, να πλυθεί κάτω από τη βρύση και να ντυθεί. Η επιστήμη πλέον γνωρίζει τι συμβαίνει στη νέα αυτή ύπαρξη κατά τις κρίσιμες πρώτες της στιγμές.
Σε πρώτη φάση το μωρό που κρατιέται μακριά από τη μητέρα του διαμαρτύρεται και κλαίει. Όσοι έχουν γνώση αυτών των στιγμών θα σας πουν ότι στην πραγματικότητα τσιρίζει. Τι συμβαίνει στο σώμα του; Το συμπαθητικό νευρικό του σύστημα ανάβει κόκκινο συναγερμό. Ξαφνικά η αρτηριακή του πίεση ανεβαίνει στα ύψη, η αναπνοή του γίνεται άρρυθμη, συσπάται ολόκληρο και βρίσκεται σε αναταραχή. Έχει ταχυκαρδία, υπερβολική εγρήγορση, σύσπαση των μυών του και οξύ κλάμα.
Ο οργανισμός του κατακλύζεται από τις ορμόνες του στρες. Αυτές χύνονται σε δεκαπλάσια ποσότητα στο αίμα του, με κίνδυνο μεταβολικών διαταραχών, υποθερμίας και μειωμένης γλυκόζης του αίματος. Μία από αυτές τις ορμόνες, η κορτιζόλη, μπορεί σε επίμονα υψηλά επίπεδα να μειώσει τα αντισώματά του, την άμυνά του γενικότερα απέναντι σε μικρόβια και να προκαλέσει ευαισθησία σε σωματικές και ψυχικές αρρώστιες. Υγιείς μηχανισμοί που προάγουν την σωστή αύξηση, την ανάπτυξη, την ωρίμανση των οργάνων του κλείνουν.
Η κατεξοχήν ορμόνη της γέννας, η ωκυτοκίνη ή και ορμόνη της αγάπης, εξαφανίζεται. Έντονο στρες διαταράσσει το μεταβολισμό του ασβεστίου, έναν κρίσιμο μηχανισμό ενάντια στο θάνατο των κυττάρων. Έχει επίσης ως συνέπεια μόνιμες αλλαγές σε υποδοχείς του νευρικού συστήματος, αυξάνοντας την πιθανότητα για διαταραχές ύπνου, συμπεριφοράς, υπερκινητικότητα, κατάθλιψη και άλλες ψυχοπαθολογικές καταστάσεις καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής του.
Πως θα μπορούσε να αισθάνεται ένα νεογέννητο που στερείται τη μάνα του; Δυστυχώς είναι δύσκολο να μας το επιβεβαιώσει το ίδιο. Ωστόσο, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις ερευνητών, όταν ένα μωρό αφεθεί μακριά από τη γνώριμη ανθρώπινη επαφή, από τη μόνη μυρωδιά που έχει έως τώρα γνωρίσει, βιώνει ίσως εμπειρίες που το ίδιο θα μπορούσε με λόγια να περιγράψει ως:
«Σπάω σε χίλια κομμάτια..»
«Πέφτω στο κενό για πάντα..»
«Βρίσκομαι στο χείλος του θανάτου..»
«Νιώθω ανύπαρκτος..»
«Χάνω κάθε ελπίδα πως θα βρω ξανά ό,τι έχασα..»
Το μικρό στη ουσία αναγκάζεται να συμπεράνει ότι δεν είναι άξιο για αγάπη. Αν σταματήσει τελικά το κλάμα είναι γιατί έχει εγκαταλείψει κάθε ελπίδα για βοήθεια.
Ο εξωτερικός παρατηρητής διαπιστώνει ότι το νεογέννητο σιγά – σιγά σταματάει να κλαίει. Κάπου-κάπου κάνει κάποιες έντονες ανάσες λυγμών. Μπορεί να έχει ανοιχτά τα ματάκια του και στυλωμένα στο κενό. Τι να συμβαίνει τώρα μέσα του;
Όταν ένα μωρό κουραστεί από το χωρίς αποτέλεσμα κλάμα περνάει στην επόμενη φάση. Παραιτείται, αποσύρεται, αποσυνδέεται από την πραγματικότητα. Υιοθετεί μια παθητική κατάσταση απόγνωσης, απάθειας. Κλείνει τα παράθυρα και μαζεύεται στον ατελώς καθοριζόμενο εαυτό του. ‘Πεθαίνει’ λίγο με σκοπό να επιβιώσει. Στο σώμα του ο μεταβολισμός του μειώνεται δραματικά, η θερμοκρασία του πέφτει, οι χτύποι της καρδιάς γίνονται αργοί. Το ενεργοποιημένο παρασυμπαθητικό του σύστημα κατεβάζει την πίεσή του και έρχεται ως σωτήρας.
Ενδογενή οπιοειδή – ορμόνες του εγκεφάλου με αναλγητική δράση – ανεβαίνουν στα ύψη στο αίμα του για να το μουδιάσουν. Δημιουργούνται χαοτικές βιοχημικές αλλαγές. Μια τοξική νευροχημεία για τον ευαίσθητο, αναπτυσσόμενο εγκέφαλό του.
Άνθρωποι που εκφράζουν μια ανικανότητα να αγαπήσουν τον εαυτό τους ή τους άλλους και άλλοι με παρανοικές προσωπικότητες έχουν μελετηθεί στην σύγχρονη ψυχιατρική. Σχεδόν πάντα ανιχνεύονται παράγοντες κινδύνου γύρω από τη στιγμή της γέννησής τους ή κατά τον πρώτο χρόνο της ζωής τους. Σε άλλες μελέτες ανακαλύπτεται ότι νέοι ενήλικες με βίαιη, εγκληματική συμπεριφορά συχνά είχαν επιπλοκές στον τοκετό με πρόωρη απομάκρυνση από τη μητέρα τους.
Ένα μωράκι, γεννημένο πριν μια ώρα, τυλιγμένο σε κουβέρτα, στο κρεβατάκι του, στο θάλαμο νεογέννητων, μακριά από τη μητέρα του. Είναι ‘ήσυχο’, με μάτια ανοιχτά χωρίς να κοιτάζουν πουθενά, ακίνητο. Οι περισσότεροι – συγγενείς, μπαμπάς – κοιτάζουν το μωράκι και λένε από μέσα τους με αγαλλίαση: «Τι όμορφο και ήρεμο που είναι!». Την επόμενη φορά που θα δείτε ένα μωράκι σαν κι αυτό, μην σκεφτείτε τι γλυκό που είναι.
Αναλογιστείτε όσα πέρασε, πόση ώρα έκλαψε αναζητώντας μάταια τη μαμά του, για να οδηγηθεί τελικά στην καταστροφικά ήρεμη απόγνωση που εσείς τώρα παρατηρείτε. Βάλτε στο μυαλό σας την εικόνα του λίγες στιγμές πριν, όταν η έκφραση του προσώπου του είχε αλλοιωθεί από το απεγνωσμένο κλάμα και θυμηθείτε τι προκάλεσε το άγχος στο σώμα του. Το μωρό αντέδρασε στην απομάκρυνση από ό,τι γνώριμο σε αυτό με μια τυπική αντίδραση δύο σταδίων, διαμαρτυρίας – απελπισίας. Η πρώτη του εμπειρία από τη ζωή ήταν ένα τεράστιο αναίτιο στρες, όταν θα μπορούσε να είναι μόνο αγάπη..
Πόσο μάλλον που η επιστήμη σήμερα γνωρίζει τι πρέπει να γίνει: Το νεογέννητο κλαίει για δύο δευτερόλεπτα. Τυλίγεται σε πετσέτα, σκουπίζεται γρήγορα. Με μια στεγνή πετσέτα στην πλάτη του ξαπλώνει μπρούμυτα στο στήθος της μάνας του. Αμέσως ηρεμεί. Ζεσταίνεται από τη ζέστη της, θυμάται τη μυρωδιά της, την ίδια που οσφριζόταν και μέσα στην κοιλιά της. Ψάχνει τη θηλή, έρπει προς αυτήν. Την πιπιλίζει. Μένει εκεί για μία με δύο ώρες χωρίς καμία παρεμβολή. Έπειτα κοιμάται, όχι τον ύπνο που κάνει κανείς εξαντλημένος μετά από ένα ατύχημα αλλά εκείνον τον γλυκό, λίγο μετά από πολύ ευτυχισμένες στιγμές. Και όταν ξυπνήσει, θα έχει πάλι το γνωστό χάδι..
Στις λίγες περιπτώσεις που η εμπειρία του τοκετού ήταν πραγματικά τραυματική, το μωρό γεννήθηκε με ιατρικά προβλήματα και επιβάλλεται να μείνει μακριά από τη μάνα του, μητέρα και προσωπικό υγείας πρέπει να εργαστούν ακόμα πιο σκληρά κατά τις πρώτες κρίσιμες ώρες και ημέρες, ώστε να φτιάξουν ξανά ένα περιβάλλον όσο το δυνατόν γεμάτο ωκυτοκίνη και προλακτίνη, προσφέροντας στη δυάδα την ευκαιρία να νιώσει την αγάπη που θα διαρκέσει για μια ζωή, να «συνδεθεί» για πάντα. Σε καμία άλλη περίπτωση δεν είναι πιο σημαντική η συνεχής επαφή του νεογέννητου με τη μητέρα του και ο θηλασμός από την περίπτωση της γέννας με επιπλοκές.
Κρίσιμες δεν είναι μόνο οι πρώτες στιγμές της ζωής αλλά και όλος ο πρώτος χρόνος του βρέφους σας. Θέλετε να το ‘μάθετε’ να κοιμάται μόνο του; Κουραστήκατε από τις κραυγές του στη μέση της νύχτας για τάισμα ή αγκαλιά; Πασχίζετε να αποκτήσετε ένα ήσυχο μωρό όπως εκείνο της αδερφής σας; Θέλετε να το μάθετε να παρηγορείται από μόνο του; Σκέφτεστε να το αφήνετε να κλαίει για να μην το «κακομάθετε» ή για να δυναμώσουν (!) τα πνευμόνια του; Μπορείτε πράγματι να το ‘εκπαιδεύσετε’ στο μοναχικό ύπνο, στην απομόνωση και στην απόγνωση. Θα είναι όμως μια βραχυπρόθεσμη ανταμοιβή. Το μωρό σας απλά εξαντλήθηκε από το μάταιο κάλεσμά του για φροντίδα. Θα περάσετε ίσως πιο «ήσυχο» πρώτο χρόνο μαζί του. Ωστόσο, δεκαπέντε χρόνια αργότερα είναι πιθανό να έχετε δυνατό πονοκέφαλο και να αναρωτιέστε τι πήγε στραβά και το παιδί σας σάς έχει αποκλείσει από τον κόσμο του.
Κάθε φορά που το μικρούλι σας αποζητάει την αγκαλιά σας, την παρουσία σας, το στήθος σας κι εσείς νιώθετε να μη μπορείτε άλλο από την κούραση και την προσπάθεια, παρηγορηθείτε με την εξής σκέψη: θα ανταμειφθείτε με πολλές ήσυχες νύχτες ως αποτέλεσμα των υπερπολύτιμων προσπαθειών σας κατά τον πρώτο του χρόνο. Θα υπάρξει απτή ανταπόδοση για κάθε έξτρα προσπάθεια που καταβάλλετε τώρα για το μωρό σας.
Πηγή: Συντάκτης: Παπαβέντσης Στέλιος (Παιδίατρος, M.R.C.P.C.H., D.C.H. I.B.C.L.C. )
Πηγή: vatopaidi

Τρίτη 24 Αυγούστου 2010

Η στυτική δυσλειτουργία και τα αίτιά της

Στην εποχή του άγχους και της αβεβαιότητας που ζούμε σήμερα η ανικανότητα (χαμένη στύση και πρόωρη εκσπερμάτιση), η στειρότητα ζεύγους και η υπογονιμότητα δημιουργούν προβλήματα σε μεγάλο αριθμό ατόμων και των δύο φύλων.
Η στυτική δυσλειτουργία είναι ένα σοβαρό πρόβλημα ποιότητας ζωής, ιδιαίτερα σε μεσήλικες άνδρες αλλά και σε νεότερους που αντιμετωπίζουν προβλήματα ψυχικής υγείας ή οργανικές παθήσεις. Εάν παραμείνει χωρίς ειδική θεραπεία, είτε λόγω άγνοιας είτε λόγω ντροπής, μπορεί να επιδεινωθεί ταχύτατα, οδηγώντας τελικά σε πλήρη ανικανότητα και, επομένως, αδυναμία σεξουαλικής ικανοποίησης και τεκνοποίησης.
Η στυτική δυσλειτουργία απασχολεί σήμερα περίπου έναν στους δέκα άνδρες κάθε ηλικίας. Πάνω από την ηλικία των σαράντα επηρεάζει περίπου το 50% των ανδρών! Παρ’ όλα αυτά, παραμένει ίσως η πιο παρεξηγημένη και παραμελημένη πάθηση.
Η παλιά αντίληψη πως το πρόβλημα ήταν στη συντριπτική του πλειονότητα ψυχολογικό δεν φαίνεται να ισχύει πια. Μέχρι και 90% των περιπτώσεων ανικανότητας σήμερα πιστεύεται πως έχουν οργανικό υπόβαθρο.
Τα κύρια οργανικά αίτια των προβλημάτων στύσεων διακρίνονται σε αγγειακά, νευρικά και ορμονικά.
- Αγγειακά αίτια: οι δυσκολίες στις στύσεις θεωρούνται ένας προάγγελος σοβαρότερων αγγειακών παθήσεων (όπως στηθάγχη, έμφραγμα, εγκεφαλικό) σε άνδρες με επιβαρημένο ιστορικό. Ασθενείς με υψηλή χοληστερίνη και τριγλυκερίδια και ασθενείς με αρτηριακή υπέρταση θεωρούνται ομάδες υψηλού κινδύνου.
- Νευρικά αίτια: η στύση είναι ένας πολύπλοκος μηχανισμός που ρυθμίζεται από ειδικά νεύρα. Πολλές νευρολογικές παθήσεις (όπως η σκλήρυνση κατά πλάκας και η νόσος του Parkinson) επηρεάζουν τη σεξουαλική ζωή. Τέλος, ο σακχαρώδης διαβήτης, προκαλώντας βλάβες σε μικρά περιφερικά νεύρα, αποτελεί πολύ συχνή αιτία. Πιστεύεται πως περίπου 50% των ασθενών με ΣΔ έχουν κάποιου βαθμού στυτική δυσλειτουργία.
- Ορμονικά αίτια: η ανεπάρκεια τεστοστερόνης σε άνδρες προχωρημένης ηλικίας και η υπερπρολακτιναιμία αποτελούν τα συχνότερα ορμονικά αίτια.
Η LIBIDO
Η Dr Αναστασία Μοσχοβάκη, ειδική παθολόγος, σημειώνει σχετικά με το πρόβλημα της σεξουαλικής δυσλειτουργίας: «Η ανδρική δυσλειτουργία σχετίζεται επίσης με το φαινόμενο της παθολογικής βιολογικής γήρανσης. Η φυσιολογική σεξουαλική λειτουργία του άνδρα προϋποθέτει ακέραιη libido, ικανότητα στύσης και διατήρησης της στύσης, ικανότητα φυσιολογικής εκσπερμάτισης και ομαλής υποχώρησης της στύσης μετά τη συνουσία. Ο όρος libido υπονοεί τη σεξουαλική επιθυμία και έχει άμεση σχέση με τα ανδρογόνα, κυρίως την τεστοστερόνη. Προκαλεί σεξουαλικές σκέψεις, επηρεάζεται από οπτικά, οσφρητικά, απτικά, ηχητικά, φανταστικά, ψυχολογικά ερεθίσματα και αποτελεί κινητήρια δύναμη στη διαδικασία ανεύρεσης σεξουαλικής συντρόφου. Τα ανδρογόνα είναι υπεύθυνα για την κανονική και αυξημένη libido στον φυσιολογικό άνδρα, αλλά μελέτες σε ευνουχισμένους άνδρες έχουν δείξει ότι δεν είναι τόσο σημαντικά για την απρόσκοπτη λειτουργία του στυτικού φαινομένου, που ανησυχεί κυρίως τον σύγχρονο άνδρα. Με την πάροδο της ηλικίας, τα επίπεδα της τεστοστερόνης μειώνονται, φαινόμενο που μπορεί να επιφέρει πτώση της libido, σπάνια όμως τα ορμονικά επίπεδα της ανδρόπαυσης είναι τόσο χαμηλά, ώστε να επιβάλλεται φαρμακευτική ορμονική ενίσχυση».
ΣΥΜΒΟΥΛΗ
Δεν χρειάζεται ανησυχία!
Πρέπει να ξέρετε ότι: ο οργανικός και ο ψυχικός παράγοντας συνυπάρχουν σε πολλές περιπτώσεις σεξουαλικής δυσλειτουργίας. Οταν η libido και οι στύσεις βαίνουν καλώς, η πρόωρη εκσπερμάτιση έχει συνήθως ψυχολογικά αίτια και παρατηρείται συχνά σε αγχώδη άτομα.
Οταν οι αυτόματες στύσεις κατά τις πρώτες πρωινές ώρες, οι νυχτερινές στύσεις, η στύση και η εκσπερμάτιση σε πιθανή αυτοϊκανοποίηση είναι ομαλές, η οργανική βάση των συμπτωμάτων τους είναι απίθανη, γι’ αυτό δεν χρειάζεται να ανησυχείτε με το παραμικρό.
ΣΟΦΙΑ ΔΙΓΕΝΗ
Espressonews.gr

Σάββατο 17 Ιουλίου 2010

Η σύγχρονη «επιδημία» της κατάθλιψης

Της Μυρσίνης Κωστοπούλου
Tι σημαίνει ευημερία; Τι σημαίνει «είμαι καλά»; Κάθε άλλο παρά αυτονόητες είναι αυτές οι έννοιες. Πασχίζουμε όλοι, ο καθένας με τον τρόπο του, να κατακτήσουμε την ευημερία, με την αβεβαιότητα και το άδηλο μέλλον που καραδοκεί.
Ζούμε σε καιρούς όπου η ψυχή πάσχει περισσότερο από ποτέ. Η κατάθλιψη αποτελεί ένα από τα σοβαρότερα προβλήματα υγείας στον σύγχρονο δυτικό κόσμο. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, λόγω της υψηλής συχνότητας εμφάνισής της προβλέπεται πως το 2020 θα είναι παγκοσμίως η δεύτερη νόσος που οδηγεί σε απώλεια ζωής, αναπηρία και κοινωνική δυσλειτουργία.
Αν πολύ απλά ορίσουμε την ψυχική υγεία ως την αναγκαία ικανότητα του ατόμου να αγαπά και να εργάζεται, θα λέγαμε ότι η κατάθλιψη είναι ένας σκοτεινός υπονομευτής. Στις βαριές μορφές της, ακυρώνει τη δυνατότητα του ατόμου να αγαπά, να συνάπτει δεσμούς αγάπης και αφοσίωσης με τους γύρω του και να μπορεί να είναι λειτουργικός για τις δραστηριότητες της καθημερινότητάς του.
Τα συμπτώματα είναι ψυχικά και σωματικά: παρατεταμένη θλίψη, κλάμα, ενοχές, αίσθημα αβοηθησίας και ανημπόριας, κοινωνική απομόνωση, άγχος, ευερεθιστότητα, κόπωση, διαταραχές της όρεξης, του ύπνου και της σεξουαλικής επιθυμίας. Ο πάσχων είναι σαν να ζει μια «νεκρή» ζωή.
Δεν προκαλεί απορία η ύπαρξη της κατάθλιψης, αντίθετα εκείνο που προκαλεί απορία και θα άξιζε να μας γεμίζει με δυσφορία και ντροπή για τον πολιτισμό μας είναι το γεγονός ότι σήμερα η κατάθλιψη παραμένει ταμπού. Στην εποχή μας που αρέσκεται να λογαριάζεται ως εξελιγμένη και εκσυγχρονισμένη, η κατάθλιψη ενεργοποιεί ακόμα προκαταλήψεις και φόβους: «κατάθλιψη σημαίνει τρέλα», «κατάθλιψη σημαίνει αδυναμία χαρακτήρα».
Το στίγμα δηλαδή σε όλο του το μεγαλείο. Ιδίως σε μια εποχή που θεοποιεί την ατομική επιτυχία, τα ατομικά επιτεύγματα, την ικανότητα του ανθρώπου να παράγει ή να καταναλώνει όλο και περισσότερα πράγματα, ο καταθλιπτικός έχει επιπλέον λόγους να περιθωριοποιείται. Μέσα από την ανημποριά που του αποδίδουν απομακρύνεται από το «ιδεώδες» του επιτυχημένου φυσιολογικού ανθρώπου.
Η προσδοκία ότι η δύναμη και η ανταγωνιστικότητα αποτελούν απόλυτους στόχους ζωής και αποτελεσματικά μέσα ευημερίας, πλήττει ιδιαίτερα την αυτοεικόνα των ανθρώπων με κατάθλιψη, ακριβώς διότι αυτές οι πτυχές της συμπεριφοράς παρεμποδίζονται λόγω της ίδιας της φύσης της διαταραχής. Ας τονίσουμε εδώ πόσο μια εύθραυστη αυτοεικόνα μπορεί να συμβάλλει στην επιδείνωση μιας ψυχικής διαταραχής, λόγω της έλλειψης πίστης και κινήτρου του ανθρώπου ως προς τη δυνατότητά του να παρέμβει στο πρόβλημά του.
Ωστόσο, και εδώ είναι η ειρωνεία, το υπόδειγμα του φυσιολογικού, προσαρμοσμένου, επιτυχημένου ενηλίκου έχει από μόνο του υπονομευτεί. Θα έπρεπε να είμαστε αλληλέγγυοι και προσεκτικοί ως προς την καταδίκη που επιφυλάσσουμε ως «υγιείς» στους καταθλιπτικούς.
Η κατάθλιψη αντιμετωπίζεται. Οι εξελίξεις στον χώρο της ψυχοφαρμακολογίας και των διαφόρων ψυχοθεραπειών έχουν συμβάλει σε σημαντικά ποσοστά θεραπευτικής επιτυχίας. Οι καταθλίψεις εντείνονται σε περιόδους κρίσεων και γενικευμένης ανασφάλειας. Περιττό να πούμε ότι η «θεραπεία» της κρίσης ξεφεύγει από τα χέρια των θεραπευτών. Ας μην ξεχνάμε ότι σε κάθε περίπτωση οι τελευταίοι που φταίνε είναι οι πάσχοντες πολίτες...
Η Μυρσίνη Κωστοπούλου είναι ψυχολόγος-ψυχοθεραπεύτρια (Ρh.D). Εmail: myrsi@hol.gr
Πηγή : ΤΑ ΝΕΑ Ένθετο Υγεία

Παρασκευή 9 Ιουλίου 2010

H υγεία της καρδιάς επιβαρύνεται από το άγχος

BBC
ΧΑΓΗ. Οσοι πάσχουν από καρδιαγγειακά νοσήματα και νιώθουν έντονο άγχος διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο να υποστούν καρδιακή προσβολή, εγκεφαλικό επεισόδιο ή η κατάσταση τους να εξελιχθεί σε καρδιακή ανεπάρκεια και να καταλήξουν.
Σε αυτό το συμπέρασμα κατέληξαν οι ερευνητές του πανεπιστημίου Τίλμπουρχ της Ολλανδίας, που δημοσιεύουν το πόρισμά τους στην επιστημονική επιθεώρηση Archives of General Phychiatry. Ειδικότερα, οι κίνδυνοι για την εξέλιξη της υγείας καρδιοπαθών που νιώθουν έντονο άγχος αυξάνονται κατά 74% συγκριτικά με τους κινδύνους που αντιμετωπίζουν καρδιοπαθείς που δεν εμφανίζουν ψυχικά προβλήματα.
Παραμένει, ωστόσο, άγνωστο γιατί η καρδιακή υγεία επιβαρύνεται τόσο από το άγχος. Οι Ολλανδοί ερευνητές πιθανολογούν ότι οι πιο αγχώδεις ασθενείς τρέχουν στον γιατρό ευκολότερα, με αποτέλεσμα να γίνεται διάγνωση της πάθησής τους. Ωστόσο, δεν μπορούν να αποκλείσουν και το ενδεχόμενο να συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο, ότι, δηλαδή, οι πιο αγχώδεις δεν πηγαίνουν στον γιατρό, με αποτέλεσμα να αντιμετωπίσουν περισσότερα προβλήματα.
Δεν αποκλείεται, ωστόσο, να υπάρχει κοινός παράγοντας που κάνει τον άνθρωπο πιο ευάλωτο τόσο στα καρδιαγγειακά νοσήματα όσο και στο άγχος. Η δρ Ελίζαμπεθ Μάρτενς, ειδικός της Nευροψυχολογίας στο πανεπιστήμιο Τίλμπουρχ, που υπογράφει τη μελέτη, αναφέρει ότι η αξιολόγηση της ψυχικής κατάστασης των καρδιοπαθών και η θεραπεία του άγχους που εμφανίζουν βοηθούν στη συνολική αντιμετώπιση του προβλήματος υγείας που έχουν.
Ο εκπρόσωπος της Βρετανικής Καρδιολογικής Εταιρείας, τέλος, τόνισε ότι είναι αναγκαία η περαιτέρω έρευνα της σχέσης ψυχικής υγείας και καρδιακών νοσημάτων, που είναι εξαιρετικά πολύπλοκη.

Πέμπτη 17 Ιουνίου 2010

Νιώθουμε ολοένα μεγαλύτερη μοναξιά

Επιμέλεια: Ρούλα Τσουλέα
Η σύγχρονη ζωή μάς κάνει να νιώθουμε ολοένα πιο απομονωμένοι και μόνοι – και αυτό ισχύει πλέον ανεξαρτήτως ηλικίας, σύμφωνα με νέα στοιχεία που παρουσίασε το βρετανικό Ίδρυμα Ψυχικής Υγείας (MHF).
Ένας στους δέκα απ’ όσους συμμετείχαν σε νέα δημοσκόπηση του MHF είπε ότι νιώθει ολοένα πιο απομονωμένος και μόνος, και το 48% δήλωσαν πως πιστεύουν ότι γενικώς γινόμαστε πιο μοναχικοί.
Αυτό το αποδεικνύουν και στοιχεία που δείχνουν ότι το ποσοστό των νοικοκυριών με έναν ένοικο έχει διπλασιαστεί τα τελευταία 30 χρόνια, και πλέον έχει υπερβεί το 12%.
Τα διαζύγια επίσης έχουν διπλασιαστεί τις τελευταίες δεκαετίες, ενώ περισσότεροι από ένας στους τρεις (το 35%) των ενηλίκων θα ήθελαν να ζουν πιο κοντά στην οικογένειά τους.
Τα νέα στοιχεία, που δημοσιεύονται στο περιοδικό «TheLonelySociety», αποκαλύπτουν επίσης ότι η μοναξιά δεν είναι πλέον συχνή μόνο μεταξύ των ηλικιωμένων, όπως συνέβαινε τις δεκαετίες του 1970 και του 1980.
Αντιθέτως, πλήττει πλέον ακόμα και τα παιδιά. Είναι χαρακτηριστικό, πως μια βρετανική γραμμή βοηθείας παιδιών – ονομάζεται ChildLine– δέχτηκε πέρυσι σχεδόν 10.000 κλήσεις από παιδιά που είπαν ότι νιώθουν μόνα τους. Ο αριθμός αυτός είναι κατά 60% αυξημένος σε σύγκριση με τον αντίστοιχο του 2005!
Επιπλέον, οι άντρες που νιώθουν μόνοι τείνουν να γίνουν όσοι και οι γυναίκες (30% έναντι 38%, αντιστοίχως).
Οι εκπρόσωποι του MHF εκτιμούν πως αφιερώνουμε πλέον τόσο πολύ χρόνο στη δουλειά και στο πως θα βγάλουμε την καθημερινότητά μας, ώστε αμελούμε τις ουσιώδεις σχέσεις της ζωής μας, με τους φίλους και την οικογένειά μας.
Το πρόβλημα είναι πως η μοναξιά δεν έχει συνέπειες μόνο στην ψυχική μας υγεία, αλλά και στην σωματική καθώς μελέτες έχουν δείξει πως όταν είναι χρόνια μπορεί να υπονομεύσει ακόμα και την καρδιαγγειακή υγεία.
Από την εφημερίδα τα ΝΕΑ

Δευτέρα 14 Ιουνίου 2010

Σχιζοφρένεια και δημιουργικότητα

Της ΜΑΡΙΑΝΝΑΣ ΑΝΔΡΟΥΤΣΟΥ
Θα θέλατε να είστε ζωγράφος του βεληνεκούς ενός Σαλβαντόρ Νταλί ή μαθηματικός σαν τον εισηγητή της Θεωρίας των Παιγνίων Τζον Νας; Ναι;
Άραγε, πόσο έχετε προσμετρήσει στην επιτυχία αυτών των ανθρώπων το γεγονός ότι και οι δύο είχαν συμπτώματα ψυχασθένειας;
Πόσο έχουμε όλοι συνειδητοποιήσει ότι οι περισσότεροι χαρισματικοί άνθρωποι, που έχουν κατορθώσει σημαντικά επιτεύγματα για την ανθρωπότητα, ήταν «εκτός των φυσιολογικών ορίων» προσωπικότητες; Διαφορετικά:
«Η δημιουργικότητα είναι μια όψη της σχιζοφρένειας» υποστηρίζουν Σουηδοί επιστήμονες, μετά από μελέτες για τη λειτουργία του εγκεφάλου. Τομογραφίες στα κέντρα σκέψης ανθρώπων με έντονες δημιουργικές τάσεις παρουσιάζουν εκπληκτικές ομοιότητες με αυτές ανθρώπων που πάσχουν από σχιζοφρένεια.
Συγκεκριμένα, και οι δύο αυτές ομάδες ανθρώπων παρουσιάζουν την ίδια έλλειψη σημαντικών υποδοχέων, οι οποίοι χρησιμοποιούνται στο φιλτράρισμα και την κατανομή των σκέψεων.
«Θα μπορούσε να είναι αυτή η ανασταλτική λειτουργία που επιτρέπει στους δημιουργικούς ανθρώπους να σπάνε τα φράγματα της λογικής» υποστηρίζουν οι επιστήμονες του «Karolinska Institute» της Σουηδίας, «ενώ σε κάποιους άλλους οδηγεί σε ψυχική ασθένεια».
Οι επιστήμονες υποψιάζονται πως η σχιζοφρένεια και η δημιουργικότητα είναι δύο διαφορετικές εκδηλώσεις της ίδιας αιτίας. Οι δυο πλευρές του ίδιου νομίσματος, δηλαδή.
Ορισμένοι από τους μεγαλύτερους καλλιτέχνες και διανοητές όλων των εποχών παρουσίαζαν σημάδια ψυχασθένειας -όπως ο Ολλανδός ζωγράφος Vincent van Gogh, ο Αμερικανός μαθηματικός John Nash, o πολυπράγμων Salvador Dali.
Είναι, ήδη, γνωστό πως η δημιουργικότητα συσχετίζεται με την κατάθλιψη, τη σχιζοφρένεια και τη διπολική διαταραχή. Παρομοίως, οι άνθρωποι που έχουν οικογενειακό ιστορικό ψυχικών ασθενειών τείνουν να είναι πιο δημιουργικοί.
Σύμφωνα με τα ευρήματα του καθηγητή Frederik Ullen, οι δημιουργικοί άνθρωποι, όπως και οι σχιζοφρενείς, έχουν λιγότερο ευαίσθητους υποδοχείς ντοπαμίνης, με αποτέλεσμα να μη φιλτράρονται όλες οι πληροφορίες στο θάλαμο, όπου γίνεται η εκλογίκευση και να φτάνουν ακατέργαστες στο εγκεφαλικό φλοιό.
Η έρευνα αυτή δημοσιεύτηκε και σχολιάστηκε κατά κόρον την εβδομάδα που μας πέρασε, θυμίζει όμως σε πολλά άλλη, παλαιότερη έρευνα του «New Scientist».
Πέρυσι, στο εν λόγω περιοδικό, ο Σζάμπολκς Κέρι από το Semmelweis University της Βουδαπέστης είχε υποστηρίξει ότι εντόπισε ένα γονίδιο που σχετίζεται με την ανάπτυξη του εγκεφάλου, την επονομαζόμενη νεουρεγκιουλίνη 1, η οποία έχει αποδειχθεί ότι αυξάνει ελαφρώς τον κίνδυνο εκδήλωσης σχιζοφρένειας.
Η μετάλλαξη του συγκεκριμένου γονιδίου επηρεάζει την πρωτεΐνη της νεουρεγκιουλίνης 1, που εκκρίνεται στον εγκέφαλο και ευθύνεται για την εκδήλωση ψυχώσεων, την ασθενή μνήμη και την ευαισθησία στην κριτική.
Το 50% περίπου των υγιών Ευρωπαίων διαθέτουν ένα αντίτυπο του μεταλλαγμένου αυτού γονιδίου, ενώ το 15% διαθέτουν δύο.
Μετά από έρευνα στην οποία συμμετείχαν 200 φοιτητές, ο Κέρι διαπίστωσε ότι τα άτομα που διέθεταν δύο αντίτυπα της νεουρεγκιουλίνης 1 έτειναν να έχουν καλύτερες επιδόσεις στα τεστ δημιουργικότητας σε σύγκριση με τους υπόλοιπους. Περισσότερο δημιουργικοί αποδείχθηκαν και όσοι είχαν ένα αντίτυπο σε σύγκριση με αυτούς που δεν διέθεταν κανένα.
Ωστόσο, δεν είναι ακόμη γνωστός ο ακριβής τρόπος με τον οποίο η νεουρεγκιουλίνη επηρεάζει τη δημιουργικότητα.
Οι εθελοντές με δύο αντίτυπα του μεταλλαγμένου γονιδίου δεν είχαν περισσότερες πιθανότητες από τους υπόλοιπους να εκδηλώσουν διάφορες ψυχώσεις. Αυτό σημαίνει ότι η συσχέτιση της μετάλλαξης με την ψυχική ασθένεια δεν εξηγεί πλήρως τη σχέση της με τη δημιουργικότητα, υποστηρίζει ο Κέρι.
Η ευφυΐα φαίνεται να είναι ένας από τους παράγοντες που καθορίζουν εάν η μετάλλαξη της νεουρεγκιουλίνης 1 θα οδηγήσει σε εκδήλωση δημιουργικών ή ψυχωτικών τάσεων. Ιδού, παρά ταύτα, πώς κατέληγε η επιστημονική ανακοίνωση του Κέρι:
«Μέσα από την κλινική μου εμπειρία έχω διαπιστώσει ότι τα άτομα με υψηλότερο IQ έχουν μεγαλύτερες διανοητικές δυνατότητες για να αντεπεξέλθουν στις ψυχωτικές τους εμπειρίες, καθώς δεν αρκεί μόνο να νιώθεις αυτά τα συναισθήματα, πρέπει να μπορεί και να τα επικοινωνείς».
Από την εφημερίδα ΑΠΟΓΕΥΜΑΤΙΝΗ

Πέμπτη 10 Ιουνίου 2010

Το άγχος δυσχεραίνει την επούλωση των πληγών

Το άγχος και το στρες δυσκολεύουν το κλείσιμο μιας πληγής, σύμφωνα με μια νέα έρευνα βρετανών ψυχιάτρων. Οι ερευνητές προξένησαν μικρά τραύματα σε υγιείς εθελοντές, που βρίσκονταν υπό διαφορετικές συνθήκες άγχους και ψυχολογικής πίεσης. Τα τραύματα των λιγότερο αγχωμένων ατόμων έκλεισαν με διπλάσια ταχύτητα, κατά μέσο όρο, σε σχέση με όσους ένιωθαν πολύ στρες.
Η έρευνα, υπό τον καθηγητή Τζον Γουάινμαν του Ινστιτούτου Ψυχιατρικής του King's College του Λονδίνου, παρουσιάστηκε στο επιστημονικό φεστιβάλ του Τσέλτενχαμ, σύμφωνα με τη βρετανική «Ιντεπέντεντ».
Η μελέτη διαπίστωσε ότι οι μεταβολές στο επίπεδο της «ορμόνης του στρες» κορτιζόλης αντανακλούσαν την ταχύτητα αποθεραπείας μιας πληγής. Όσο περισσότερη η κορτιζόλη, τόσο πιο αργό το κλείσιμο του τραύματος.
Ο Γουάινμαν έχει δείξει, σε προηγούμενη έρευνα του, ότι η αποκατάσταση ενός τραύματος μπορεί να επιταχυνθεί σημαντικά μέσω ψυχολογικής βοήθειας που καταπραΰνει το συναισθηματικό στρες.
Ο βρετανός ψυχίατρος εξέφρασε την ελπίδα ότι τα συμπεράσματα των ερευνών του θα αξιοποιηθούν, ώστε οι γιατροί να συμπεριλάβουν και ψυχολογικού τύπου παρεμβάσεις σε ασθενείς που αναρρώνουν από μια χειρουργική επέμβαση ή που έχουν κάποιο άλλο τραύμα.

Τρίτη 8 Ιουνίου 2010

Το ΔΝΤ μάς στέλνει στον ψυχίατρο

ΕΛΕΝΑ ΦΥΝΤΑΝΙΔΟΥ
Τρίτη 8 Ιουνίου 2010
Στο Δρομοκαΐτειο Νοσοκομείο διπλασιάστηκαν το τελευταίο τετράμηνο οι εισαγωγές
Στο νοσοκομείο- και ειδικότερα στο ψυχιατρείο- στέλνουν τους Ελληνες η οικονομική κρίση και η ανασφάλεια της εργασίας. Στο Δρομοκαΐτειο έχουν διπλασιαστεί το τελευταίο τετράμηνο τόσο οι εισαγωγές ψυχικά πασχόντων όσο και οι επισκέψεις στα εξωτερικά ιατρεία ατόμων που θέλουν να τους δει γιατρός και να τους γράψει έστω και ένα φάρμακο. Δεν βρίσκονται όμως όλοι σε παραγωγική ηλικία. Πολλοί από αυτούς που επισκέπτονται το Ψυχιατρικό Νοσοκομείο είναι συνταξιούχοι, οι οποίοι έχουν στην κυριολεξία τρελαθεί μετά τις ανακοινώσεις για τις περικοπές των συντάξεων, αλλά και εργαζόμενοι που βρίσκονται λίγο πριν από τη σύνταξη.
«Υπάρχουν οικογένειες οι οποίες επειδή δεν αντέχουν πλέον να κρατούν στο σπίτι άνθρωπο με προβλήματα ψυχιατρικής φύσεως ήπιας μορφήςμας παρακαλούν να τον δεχθούμε. Αν δεν τα καταφέρουν, καταγγέλλουν στην Αστυνομία δήθεν ότι φωνάζει προκειμένου να εισαχθεί με εισαγγελική παραγγελία. Από τη στιγμή που το περιστατικό είναι διαγνωσμένο, ο γιατρός δεν μπορεί να μην τον κρατήσει για παρακολούθηση. Αλλοι μένουν δέκα ημέρες, άλλοι έναν μήνα, εξαρτάται από την περίπτωση» δηλώνει προς «Το Βήμα» ο πρόεδρος του συλλόγου εργαζομένων του Δρομοκαϊτείου κ. Μιχ. Γιαννά κος. Ο αριθμός των εισαγωγών ατόμων με ψυχικές παθήσεις στο Δρομοκαΐτειο αυξάνεται συνεχώς. Την περασμένη Πέμπτη, ημέρα εφημερίας, εισήχθησαν 25 ασθενείς. Χθες μέσα σε μισή ώρα (3 μ.μ.- 3.30 μ.μ.) εισήχθησαν οκτώ ασθενείς. «Αν μπαίνουν 25 ασθενείς σε κάθε εφημερία, υπολογίζουμε ότι τον μήνα θα έχουμε επιπλέον 200 περιστατικά» αναφέρει ο κ. Γιαννάκος. Την ίδια στιγμή, καταγγέλλει, υπάρχει σημαντική έλλειψη γιατρών και νοσηλευτών. «Οι ελλείψεις γιατρών είναι πολλές. Ως παράδειγμα αναφέρω ότι δεν έχουμε καρδιολόγο. Αν συμβεί οτιδήποτε σε ασθενή, πρέπει να τον μεταφέρουμε σε γενικό νοσοκομείο» σημειώνει.
Από την πλευρά τους, οι εκπρόσωποι της διοίκησης του Δρομοκαϊτείου δηλώνουν ότι σε κάθε γενική εφημερία το νοσοκομείο δέχεται κατά μέσον όρο 40 έκτακτα περιστατικά, ενώ τα ψυχιατρικά τμήματα του «Ευαγγελισμού» και του «Γ. Γεννηματάς» δέχονται στις γενικές εφημερίες από 50 ως 70 επείγοντα περιστατικά. Στοιχεία που δίνουν δείχνουν ότι τα επείγοντα περιστατικά ανέρχονται το τελευταίο τετράμηνο σε περίπου 1.200, ενώ η κίνηση των εξωτερικών ιατρείων το ίδιο διάστημα κυμαίνεται στις 3.500. Σύμφωνα με τον διευθυντή Ψυχιατρικής Κλινικής στο Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Αττικής («Δαφνί») κ. Θ. Μεγαλοοικονόμου, στο ΨΝΑ «δεν έχουν ακόμη φανεί οι επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης στην ποσότητα των αιτημάτων όσο στο περιεχόμενό τους, αλλά θα φανούν το προσεχές διάστημα και στον αριθμόκαι στην πολυπλοκότητα των αναγκών». Οπως επισημαίνει, το περιεχόμενο της σκέψης, το άγχος και ο φόβος των ατόμων που προσέρχονται στα εξωτερικά ιατρεία έχουν άμεση σχέση με τη σημερινή κατάσταση. «Βλέπουν αδιέξοδο, καταστροφή» τονίζει. Ο διοικητής του Νοσοκομείου κ. Γ. Παπαδόπουλος σημειώνει ότι γίνεται προσπάθεια καταγραφής των στοιχείων των έκτακτων εισαγωγών και της νοσηλευτικής κίνησης των ψυχιατρικών τμημάτων. Ως τον Ιούλιο, προσθέτει, θα είναι πιο ξεκάθαρη η εικόνα.
Σύμφωνα με την κλινική ψυχολόγο στην Ψυχιατρική Κλινική του Πανεπιστημίου Αθηνών στο Αιγινήτειο Νοσοκομείο κυρία Ιλια Θεοτοκά-Χρυσοστομίδη , τα περιστατικά που αφορούν αγχώδεις διαταραχές και κρίσεις πανικού έχουν αυξηθεί λόγω οικονομικής κρίσης. «Βλέπουμε παθητικότητα στην επίλυση προβλημάτων, δηλαδή οι άνθρωποι αισθάνονται λιγότερο ενεργητικοί και μάχιμοι. Υπάρχει τάση αδράνειας και αδιαφορίας προς την επίλυση των προβλημάτων» σημειώνει, τονίζοντας ότι παρατηρείται τάση αύξησης της χρήσης ουσιών. «Η παθητικότητα και η απουσία κινήτρου οδηγούν σε μια καταθλιπτική συμπεριφορά. Οι άνθρωποι νιώθουν αβοήθητοι και πιστεύουν ότι δεν μπορούν να κάνουν κάτι γι΄ αυτό. “Βουλιάζουν” στην παθητικότητα». Ωστόσο καταλήγει ότι υπάρχει και μερίδα πληθυσμού που δέχεται να προσαρμοστεί στις αλλαγές.
«Πώς θα ζήσουμε χωρίς δουλειά;..»
«Αν χάσουμε τη δουλειά μας, πώς θα ζήσουμε τα παιδιά μας;». Αγωνία, απελπισία, αδιέξοδο... Συναισθήματα «ζωγραφισμένα» στο πρόσωπο της Ελένης Χ. Η 50χρονη γυναίκα εργάζεται στον ιδιωτικό τομέα, όπως και ο σύζυγός της. Τους τελευταίους μήνες αισθάνεται ανασφάλεια για το μέλλον της οικογένειάς της και ειδικότερα των δύο παιδιών της. «Τον άντρα μου καθυστέρησαν να τον πληρώσουν. Τι θα κάνουμε, πώς θα ζήσουμε;». Το βλέμμα της είναι τρομαγμένο και η ανάσα της κόβεται καθώς μιλάει στη γιατρό που την παρακολουθεί τους τελευταίους μήνες. Ωστόσο η συνομιλία μαζί της την κάνει να νιώθει καλύτερα.
Διαβάστε περισσότερα: http://www.tovima.gr/default.asp?pid=2&ct=1&artId=336095&dt=08/06/2010

Παρασκευή 28 Μαΐου 2010

Η πράσινη άσκηση ωφελεί την ψυχική υγεία

Ακόμα και 5 λεπτά άσκησης την ημέρα στο ύπαιθρο μπορούν να βελτιώσουν την ψυχική υγεία, σύμφωνα με νέα έρευνα.
Ερευνητές από το Πανεπιστήμιο του Έσσεξ ανακάλυψαν ότι ακόμα και 5 λεπτά ‘πράσινης δραστηριότητας’ όπως το περπάτημα, η κηπουρική, το ποδήλατο ή οι αγροτικές εργασίες μπορούν να ενισχύσουν τη διάθεση και την αυτοεκτίμηση.
Ο ερευνητής Barton εκτιμά ότι δυνητικά υπάρχει μεγάλο όφελος στους ανθρώπους, την κοινωνία και το κόστος στο σύστημα υγείας αν όλες οι ομάδες ανθρώπων αποθεραπεύονται με περισσότερη ‘πράσινη άσκηση.
Πολλές έρευνες έδειξαν ότι η άσκηση σε εξωτερικούς χώρους μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο ψυχικής νόσου και να βελτιώσει την αίσθηση ευεξίας, αλλά οι επικεφαλής της έρευνας, Jules Pretty και Jo Barton, δήλωσαν ότι μέχρι τώρα κανείς δεν γνώριζε πόσος χρόνος χρειάζονται να περάσει κάποιος με ‘πράσινη άσκηση’ έτσι ώστε να φανούν οφέλη.
Οι ερευνητές εξέτασαν στοιχεία 1.252 ανθρώπων διαφορετικών ηλικιών, φύλων και επιπέδου ψυχικής υγείας που συνελέχθησαν από 10 μελέτες στη Βρετανία. Ανέλυσαν δραστηριότητες όπως περπάτημα, κηπουρική, ποδηλασία, ψάρεμα, βαρκάδα, ιππασία και αγροτικές εργασίες. Ανακάλυψαν ότι οι μεγαλύτερες αλλαγές στην υγεία συνέβαιναν στους νέους και τους ψυχικά ασθενείς, αν και ωφελούνταν άνθρωποι όλων των ηλικιών και των κοινωνικών ομάδων. Το μεγαλύτερο θετικό αποτέλεσμα στην αυτοεκτίμηση προήλθε από ‘πράσινη άσκηση’ 5 λεπτών.
Όλα τα εξωτερικά περιβάλλοντα ήταν ωφέλιμα, περιλαμβανομένων των πάρκων σε πόλεις αλλά περισσότερο θετική επίδραση είχαν πράσινες περιοχές με νερό.
Η έρευνα δημοσιεύεται στο περιοδικό ‘Environmental Science & Technology.

Πέμπτη 20 Μαΐου 2010

Νέοι μπαμπάδες:Κατάθλιψη από το κλάμα

Ενας στους δέκα νέους μπαμπάδες εμφανίζουν κατάθλιψη μετά τη γέννηση του παιδιού τους, σύμφωνα με τους επιστήμονες του Τμήματος Παιδιατρικής της Ιατρικής Σχολής της Ανατολικής Βιρτζίνια στις ΗΠΑ. Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι την περίοδο των τριών έως έξι μηνών μετά τη γέννα, που θεωρείται και η πιο δύσκολη από ψυχολογικής πλευράς για τους γονείς, καθώς το κλάμα του μωρού φθάνει στο αποκορύφωμά του, ένας στους τέσσερις άνδρες μπορεί να εμφανίσει κατάθλιψη.
Πηγή: Virginia Medical School

Τρίτη 18 Μαΐου 2010

Κατάθλιψη – διαχρονική μάστιγα της ανθρωπότητας.!

Του Καθηγητή ΓΙΩΡΓΟΥ ΠΙΠΕΡΟΠΟΥΛΟΥ...
"Θεωρεί τον εαυτό του ως άτομο που μίσησαν οι Θεοί και το κατατρέχουν με τον παντοδύναμο θυμό τους…Ανίκανο να κάνει κάτι για τη βελτίωση της κατάστασής του, το άτομο που πάσχει από κατάθλιψη αρνείται τη βοήθεια των φίλων του, των ψυχολόγων, των ιατρών: αφήστε με τον ασεβή, τον καταραμένο, τον μισητό των Θεών, να υποστώ μόνος μου το μαρτύριό μου. Κάθε πράξη, κάθε προσπάθεια, κάθε ενέργειά μου να ξεφύγω από την κατάθλιψή μου μπορεί να θεωρηθεί ασεβής αντίσταση στη θέληση των θεών…"
Ακούγεται και ζωντανή και επίκαιρη η παραπάνω υποκειμενική περιγραφή ενός ατόμου που πάσχει από κατάθλιψη αλλά όσο και αν προσιδιάζει στη σύγχρονη πραγματικότητα παρακαλώ σημειώστε ότι γράφτηκε από τον Πλούταρχο και δημοσιεύθηκε για πρώτη φορά τον 2ο προ Χριστού αιώνα!... Φυσικά δεν αναφέρομαι στην περίπτωση μελαγχολίας ή παροδικής συναισθηματικής δυσθυμίας αλλά στην ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ η οποία από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα ταλανίζει απίστευτα μεγάλους αριθμούς συνανθρώπων μας και μαζί τους συγγενείς τους και η οποία, σύμφωνα με κάποιες στατιστικές προγνωστικές προβολές για τις αιτίες θανάτου σε παγκόσμιο επίπεδο μέχρι το 2020 θα φτάσει την δεύτερη θέση στις 5 κυρίαρχες αιτίες θανάτου διεθνώς (την πρώτη θέση θα έχουν οι ισχαιμικές καρδιοπάθειες, την τρίτη τα τροχαία ατυχήματα, την τέταρτη τα εγκεφαλικά και την Πέμπτη η χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια).
Η κατάθλιψη εμφανίζεται σε μια πρώτη, επιπόλαια εξέταση ως μια διογκωμένη κατάσταση του αισθήματος της κοινής λύπης. Εκφράζοντας τα υποκειμενικά του συναισθήματα σε τρίτους, το άτομο που αρχίζει να βυθίζεται στον αδυσώπητο κόσμο της κατάθλιψης χρησιμοποιεί το λεξιλόγιο, τις εκφράσεις κάθε ατόμου που διέρχεται μια κρίση οδύνης, λύπης ή μελαγχολίας. Σε αντίθεση όμως, με την περίπτωση της συνηθισμένης και παροδικής θλίψης και μελαγχολίας, που όλοι μας κατά καιρούς περνάμε, στην περίπτωση της κατάθλιψης η συμπτωματολογία ενέχει τον καθοριστικό χαρακτήρα της βαθμιαίας, αλλά σαφέστατης, αλλαγής προς το χειρότερο.
Συναισθηματικά το άτομο που πάσχει από κατάθλιψη δηλώνει τη σταδιακή απώλεια κοινών συναισθημάτων που καλύπτουν το φάσμα από το ενδιαφέρον για γνωστούς και φίλους μέχρι και την αγάπη για οικείους, τον έρωτα για το ταίρι του. Ταυτόχρονα το άτομο χάνει την αίσθηση του χιούμορ και συχνά, χωρίς προφανείς αιτίες, ξεσπά σε κλάμα. Καθώς η κατάσταση χειροτερεύει το άτομο αδυνατεί, ακόμη και όταν συντρέχουν λόγοι, να κλάψει.
Βυθιζόμενο στην κατάθλιψη το άτομο αποζητά καταστάσεις εξάρτησης και, βαθμιαία γίνεται παθητικό αποφεύγοντας έτσι τις ευθύνες που συνοδεύουν το ρόλο κάθε ώριμου ατόμου. Συγκεκριμένα, το άτομο εγκαταλείπει την οικογένεια, τους φίλους, τις κοινωνικές δραστηριότητες, τα επαγγελματικά του ενδιαφέροντα, κλείνεται στον εαυτό του και στο βουβό δράμα της καταθλιπτικής μελαγχολίας του. Με το πέρασμα του χρόνου το άτομο φτάνει στο σημείο όπου αδυνατεί – ή δεν βρίσκει μέσα του την ενέργεια – να ολοκληρώσει συνηθισμένες πράξεις και ασχολίες, πλύσιμο, ντύσιμο, μαγείρεμα. Με λίγα λόγια, το άτομο καταντάει ένα άβουλο όν, κλείνεται στο καβούκι του και παύει να έχει οποιοδήποτε ενδιαφέρον για τον εαυτό του και τους γύρω του.
Αιτιολογία
Ψυχοδυναμικά η κατάθλιψη εξηγήθηκε από τον Φρόιντ σαν περίπτωση εσωτερίκευσης κάποιας αποτυχίας στην οποία το ΕΓΩ του ατόμου ταυτίζεται με το χαμένο αντικείμενο, άτομο ή κατάσταση. Στη Φροϋδική θεωρία υποτίθεται ότι σε μια κατάσταση ερωτικής απογοήτευσης, το πρόσωπο που πληγώνει το άτομο ενσωματώνεται στο ΕΓΩ του, ταυτίζεται συμβολικά μ΄αυτό, και κατά συνέπεια η διάλυση της προσωπικότητας του ατόμου (με τα χαρακτηριστικά συμπτώματα της κατάθλιψης) αποτελεί για το άτομο την πρέπουσα τιμωρία για το ένοχο πρόσωπο.
Η ειδοποιός διαφορά μεταξύ μιας συνηθισμένης θλίψης ή λύπης που έρχεται σαν λογικό επακόλουθό μιας οποιοσδήποτε ερωτικής απογοήτευσης και της κατάθλιψης έγκειται, ψυχαναλυτικά, στο γεγονός ότι ο καθένας αφού θρηνήσεις τη συγκεκριμένη απογοήτευση θα ξεχάσει το συγκεκριμένο πρόσωπο που τον πλήρωσε και θα αναζητήσει νέες χαρές σε άλλα πρόσωπα.
Οι ψυχολογικές θεωρίες της συμπεριφοράς – οι μπηχεβιοριστές – διατείνονται ότι μερικά άτομα δεν δημιουργούν στην παιδική τους ηλικία τις απαιτούμενες βάσεις, τις δομές της προσωπικότητάς τους, τους υγιείς μηχανισμούς ομοιοστατικού ελέγχου και διακατέχονται από έντονη ανασφάλεια και αβεβαιότητα στις διαπροσωπικές τους σχέσεις. Μια δυνατή συγκίνηση απώλειας ή αποτυχίας που φέρνει θλίψη στον καθένα μας, οδηγεί τα άτομα αυτά σε απόγνωση και κατάθλιψη με συνέπεια τον αποσυντονισμό των δομών της προσωπικότητάς τους...
Σύγχρονες βιοχημικές έρευνες και μελέτες αποσκοπώντας στην εδραίωση κάποιας οργανικής αιτίας για το φαινόμενο της κατάθλιψης έχουν στοιχειοθετήσει τη συσχέτιση υπέρμετρης ποσότητας κορτιζόνης στο αίμα ή τις διαταραχές στο μεταβολισμό σοδίου και ποτασσίου με την παρουσία κατάθλιψης και καταθλιπτικής μελαγχολίας. Ταυτόχρονα οι χημικές έρευνες ελέγχουν και το ρόλο που διαδραματίζει η κληρονομικότητα στην εδραίωση της προδιάθεσης μερικών ατόμων, για δημιουργία καταθλιπτικών ψυχολογικών καταστάσεων.
Θεραπεία
Όπως και με άλλες μορφές ψυχολογικών-ψυχιατρικών προβλημάτων η πρόοδος της βιοχημείας και η ανάπτυξη ψυχοφαρμάκων, παρέχει ελπιδοφόρα αποτελέσματα στις περιπτώσεις καταθλιπτικών νευρώσεων (και ψυχώσεων) που κάποτε θεωρούσαμε ανίατες αδρανοποιώντας το άτομο ή οδηγώντας το στην αυτοαναίρεση, στην αυτοκτονία! Τα αποτελέσματα γίνονται ακόμη πιο θετικά όταν η ιατροφαρμακευτική αγωγή με ψυχοφάρμακα συνδυάζεται και με την κατάλληλη ψυχοθεραπευτική υποστήριξη.
Στην εποχή μας η κατάθλιψη, την οποία στην αρχαιότητα είχαν χαρακτηρίσει ως κατάρα των θεών, εφόσον διαγνωσθεί έγκαιρα και αντιμετωπιστεί με τα κατάλληλα ψυχοφάρμακα και ψυχοθεραπευτική αγωγή υποστήριξης επιτρέπει στο άτομο να παραμείνει περιπατητικό, να λειτουργήσει μέσα και γύρω από το σπίτι του χωρίς να χρειαστεί εισαγωγή σε ψυχιατρική-νευρολογική κλινική. Από πρόσφατες σχετικές μάλιστα έρευνες πιστοποιείται και συνάγεται το συμπέρασμα ότι η φαρμακευτική και ψυχοθεραπευτική αγωγή που παρέχεται εκτός κλινικής προφυλάσσει το άτομο και από τα γνωστά σύνδρομα «ιδρυματοποίησης» που δημιουργούν, σχεδόν κατά κανόνα, οι συνθήκες ζωής και το περιβάλλον των κλασικών ψυχιατρικών νοσηλευτικών ιδρυμάτων.
Είναι γνωστό ότι το άτομο που βυθίζεται στην κατάθλιψη συχνά προβαίνει στην πράξη αυτοαναίρεσης (αυτοκτονίας), κλείνω επισημαίνοντας τις γοργά αυξανόμενες οικονομικές δυσκολίες που αντιμετωπίζει ήδη μεγάλος αριθμός Ελλήνων, που μπορεί να λειτουργήσουν επιβαρυντικά στον ψυχισμό μας και θα παροτρύνω τα άτομα, ή εφόσον αυτά αδυνατούν, τους συγγενείς, να προστρέξουν σε αναζήτηση ψυχολογικής και ψυχιατρικής βοήθειας όταν αντιληφθούν ότι η συμπτωματολογία που περιληπτικά περιέγραψα παραπάνω τους αφορά.
Αναρτήθηκε από gianniotis.gr